العالم ـ سوریه
«عبدالباری عطوان» تحلیلگر برجسته جهان عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» به گفت‌وگوی اخیر «بشار اسد» رئیس‌جمهوری سوریه با شبکه تلویزیونی «روسیا الیوم» پرداخت و نوشت: موضوع قابل توجه در سخنان بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه در گفتوگو با تلویزیون روسیا الیوم، که صبح پنجشنبه پخش شد، این بود که این گفتوگو برخلاف گفت‌و‌گوهای سابقش خالی از هرگونه حمله به کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و به طور خاص عربستان سعودی و قطر بود که از گروه‌های معارض مسلح حمایت کرده‌اند.
بشار اسد همچنین در این گفتوگو از مطرح کردن انتقادهایی علیه ترکیه و درخواست برای خروج نیروهای ترکیه از شمال غرب سوریه اجتناب کرد و در درجه نخست به «نیروهای دموکراتیک سوریه»- عمدتا جنگجویان کُرد هستند- که در شرق فرات و شهر «الرقه» در سوریه مستقرند و نیز نیروهای آمریکایی- که تعدادشان 2 هزار نفر است- متمرکز شد.
عطوان ادامه داد: واقعیت را نمی‌دانیم و نمی‌دانیم که آیا این کار عمدی بوده است یا دلیلش مطرح نکردن سوال‌های خاص در این زمینه، بوده است ولی موضوعی، که با توجه به گفت‌و‌گوهای سابق رئیس‌جمهوری سوریه به خوبی می‌دانیم این است که وی از فرصتی که در این گفت‌و‌گوها به وجود می‌آید، برای رساندن پیام‌های مشخص و سخن گفتن از دغدغه‌های طرف سوری یا ارسال پیا‌م‌هایی به داخل سوریه یا جامعه بین‌المللی استفاده می‌کند.
وی همچنین در این گفتوگو درباره عدم حضور نیروهای ایرانی در اراضی سوریه بلکه حضور افسران ایرانی در میان ارتش سوریه سخن گفت و تأکید کرد که دولت سوریه جنگجویان گروه‌های تندرو را به منطقه ادلب نفرستاده است بلکه آنها این منطقه را به دلیل وجود بستر مناسب برای خود، انتخاب کردند.
به نوشته عبدالباری عطوان، بشار اسد از سخن گفتن درباره جنوب سوریه و به‌ویژه منطقه درعا و القنیطره اجتناب کرد تا این‌گونه القاء کند که بازپس‌گیری این مناطق توسط ارتش سوریه قطعی شده است چه از طریق تفاهم‌ها میان روس‌ها و آمریکایی‌ها و چه از طریق حمله نظامی ارتش سوریه به آنها در صورت عدم دستیابی به راه‌حل.
آن‌چه می‌توان از محتوای سخنان بشار اسد در این گفتوگو و پاسخ‌هایش، بر اساس متن رسمی که میان رسانه‌ها توزیع شده است، نتیجه گرفت این است که می‌توان گفت نبرد شرق فرات علیه «نیروهای دموکراتیک سوریه» برای بازپس‌گیری مناطق تحت کنترل آنها به‌ویژه در شرق دیرالزور، همان جایی که ذخایر بزرگ نفت و گاز وجود دارد، در مرحله بعدی در صدر اولویت‌های ارتش سوریه قرار می‌گیرد.
اما تأکید بر این موضوع، که نیروهای آمریکایی سوریه را همانند عراق ترک می‌کنند حاکی از آن است که طرحی برای تحقق این هدف تدوین شده که در راه‌اندازی جنگ چریکی نمود می‌یابد که به موجب آن، نیروهای آمریکایی هدف قرار می‌گیرند و دستگاه امنیتی سوریه نیز مهارت‌های زیادی در این چارچوب دارد.خلاصه آن‌که جنگ چریکی باعث فرسایش نیروهای اشغالگر آمریکایی در عراق شد و آنها را به خروج از این کشور به منظور کاهش تلفات انسانی و مادی مجبور کرد. آیا اینک این سناریو به زودی تکرار خواهد شد؟
بعید نیست که اسد با این تهدیدهای صریح برای استفاده از زور برای بازپس‌گیری مناطق تحت کنترل «نیروهای دموکراتیک سوریه»، می‌خواست پیام هشدارآمیز دوگانه به آمریکایی‌ها و برخی از کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و به طور مشخص به عربستان سعودی بدهد؛ زیرا عربستان سعودی مصمم است از نیروهای مشترک کُرد و عرب در منطقه، به توصیه آمریکا، در مثلث مرزی سوریه، عراق و ترکیه در چارچوب ایجاد مناطق مستقل کُرد و عشیره‌ای که خارج از کنترل دولت مرکزی در دمشق باشد، حمایت کند.
قدر مسلم آن است که رئیس‌جمهوری سوریه پس از آن‌که نیروهای دولتی کنترل خود بر منطقه غوطه شرقی، اردوگاه «الیرموک» و منطقه «الحجر الاسود» را تثبیت و امنیت کامل پایتخت سوریه را برقرار کردند، قوی‌تر از گذشته شده است و چشم به شرق کشور یعنی جایی که نفت و گاز و درآمدهای ضروری برای آغاز مرحله بازسازی دارد، دوخته است.