العالم _ ایران / اقتصادی
رحیم زارع سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با شبکه العالم درباره تحریم های خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، جلسه سران قوای، اقدامات ارزی صورت گرفته و تیم اقتصادی دولت سخن گفت.
مشروح این گفتگو به شرح ذیل است؛
العالم: وضعیت اقتصادی کنونی ایران با تحریم های جدید به چه نحو است؟
همه روسای جمهور آمریکا استراتژی واحدی را در قبال ایران دنبال کرده اند و زمانی که ترامپ پیشنهاد مذاکره به ایران داد، به دلیل عدم ثبات در شخصیت سیاسی و شخصیت تصمیم گیری رئیس جمهور آمریکا، این پیشنهاد برای ما جدی به نظر نمی رسید.
زمانی که وی بدون هیچ دلیل منطقی از برجام که یک تعهد بین المللی خارج شد و پس از آن پیشنهاد مذاکره مستقیم را داد، نشان دهنده عدم ثبات سیاست های ترامپ است و پیشنهاد وی اصلا برای ما جدی نبود و جمهوری اسلامی بر اساس خط و مشی و آرمان های خود پیش میرود
جمهوری اسلامی تاکنون تحریم های مختلفی اعم از تحریم های اقتصادی، فرهنگی، نظامی و فناوری را پشت سر گذاشته است اما به دلیل جایگاه منطقه ای ایران و نیاز کشورهای همسایه به کشورمان این تحریم ها کم اثر بوده و بازار کشورمان نیز همواره در عرصه های مختلف فعال بوده است و تاکنون در صنایع زیادی پیشرفت داشته ایم به خصوص در بحث پتروشیمی ها که با اتکا به توان داخلی به موفقیت های چشمگیری دست پیدا کرده ایم.
اقتصاد ایران با تکیه بر اصل اقتصاد مقاومتی و در ادامه آن حمایت از کار و تولید ایرانی، کمبود ها در عرصه اقتصادی را تا حد بالایی برطرف کرد. در این راه مشکلات و مسائل بسیاری وجود داشت اما با غلبه بر آنها، اقتصاد کشور پیش رفت.
العالم: در دور جدید تحریم ها، خودرو، طلا، معادن و ... جز لیست تحریم ها است. این بار چگونه می توان بر تحریم ها غلبه کرد؟
در صنعت خودرو سازی هرچه بیشتر تحریم شویم، باعث خواهد شد که خودروسازان داخلی توانمند تر از گذشته شوند و با به روز رسانی صحیح خودروهای خود، بازار ماشین های خارجی به مرور کمتر شود.
در بحث طلا نیز ما پشتوانه های خوبی از طلا در اختیار داشتیم اما بعضی از سوءمدیریت ها، رانت ها و تحریم ها باعث شد که تا حدودی این پشتوانه ها تحدید شوند اما با این وجود اکنون نیز شرایط مناسبی داریم اما به طور کلی به غیر خودرو و طلا که کالای لوکس به شمار می روند، در سایر ابعاد اقتصادی شرایط خوبی داریم.
در شرایط جدید باید با اعتماد به توانایی های داخلی و بالابردن بهروری در کشور از مشکلات و تحریم ها عبور کنیم.
از روزی که تحریم جدید آمد وبسته حمایتی را دادیم قیمت دلار، سکه و طلا سیر نزولی داشته و بسته حمایتی جدید دولت شاید یک بسته آرمانی و مناسب نباشه اما باید بدانیم در شرایط بحرانی هستیم و تصمیم گیری در شرایط خاص و بحرانی مشکل است و حرکت قوه قضاییه و مبارزه با فساد باید مورد توجه قرار گیرد. به وضعیت ثبات نزدیک می شویم چون پتروشیمی و شرکت های بزرگ با توجه به این محدودیت هایی که وجود داشت با تشکیل بازار ثانویه پول خود را آورده اند و به یک ثبات خواهیم رسید اما اثر تورم می گذرد و به یک ثبات نسبی می رویم که قطعا به حوزه تولید و رشد اقتصادی ما نمی تواند ضربه بزند و محیط کسب و کار با توجه به تحلیل صندوق بین المللی پول امسال بهتر شده است.
العالم: برخی می گویند در شرایط سخت ارزی مجلس با دولت همراه نبوده است ، آیا اینگونه است؟
تا کنون دولت هر لایحه و سیاستی اورده ما همراهی کردیم و اختلاف ها در عقیده و ایده همه دنیا وجود دارد و طبیعی است و تا اختلاف ها هم نباشد به نتیجه نخواهیم رسید اما ما یک نظام هستیم و همه تحت نام جمهوری اسلامی هستند با یک هدف حرکت می کنیم و شاید راهها مختلف باشد اما با راههای ایجاد شده مسیرمان هم یکی است.
العالم: نظر شما در مورد جلسه قوای سه گانه که به دستور رهبری انقلاب تشکیل شد چیست؟
برخی قوانین سخت گیرانه و دست و پا گیر که متانسب با شرایط تحریم نبود را مسکوت گذاشتیم نه اینکه کلا اجرایی نشوند اما برای مدت تحریم ها مسکوت ماند و کارها راتسهیل کردیم؛ بحث نظارت ها و دخالت هایی که شاید حین اجرا بود آنها را کمتر کردیم و به نتایج واحدی رسیدیم و نتیجه آن بسته حمایتی بود. در حوزه اقتصاد مقاومتی، انتقال ارز ، پیمان های پولی دو جانبه و چند جانبه با کشورها ، تعرفه های ترجیحی که با کشورها می بندیم به ویژه با کشورهای همسایه به نوعی در حال رفع آن هستیم.
العالم: آیا تاثیر تحریم های جدید با تحریم های قبلی متفاوت است؟
ما میدانیم ترامپ اخلاق را زیر پا گذاشته حتی شاید نفت در برابر غذا و دارو را قبول نداشته باشد. این سیاست هایش را می دانیم . ما از ابتدای انقلاب تجربه تحریم ها را داریم و شکست ناپذیریم. قطعا اینکه آنها برنامه ریزی کردند که فشار اقتصادی بیاورند شاید در کوتاه مدت به زعم خودشان موفق باشند اما بدانند این نقشه شان راه به جایی نمی برد. خاورمیانه بدون ایران بی معنا است. ایران در تمام معادلات خاورمیانه حضور دارد و موثر است چرا که یک کشور قدرتمند ، ثروتمند و با نفوذ است.
آنها نمی توانند بدون ایران نقشه هایشان را عملی کنند. تنگه هرمز که یک جایگاه استراتژیک برای کشورمان است و در زمینه انتقال نفت نقش استراتژیک دارد. ما اکنون یک نرمشی با اینها داریم اما به موقع با اجرای سیاست اقتصادی که در نظر گرفته ایم آنها توان مقابله با ما را قطعا نخواهند داشت. روسیه دارای اقتصاد بزرگی است اما تاب آوری آن مانند اقتصاد ایران نبوده است. ما مواد اولیه ای داریم که دنیا به آن نیاز دارد.
العالم: کشورهای منطقه به ویژه حاشیه خلیج فارس در رسانه ها تبلیغ می کنند که اقتصاد ایران در پی تحریم فروخواهد پاشید، به نظر شما اقتصاد ایران نسبت به کشورهای منطقه در چه جایگاهی قراردارد و تبلیغات رسانه ای منطقه را چگونه ارزیابی می کنید؟
اول این که قطعا اقتصاد ایران فرو نخواهد پاشید. این جنجال ها درحد حرف است. ما چهار دهه تجربه ارزشمندی داریم. کشورهای کوچکی که اقتصاد کوچک دارند و به امریکا باج می دهند این باج ها روزی به اتمام خواهد رسید، سرمایه گذاری خارجی آنها به مشکل برمی خورد و آمریکا نیز به آنان رحم نخواهد کرد.
اما اقتصاد ما در چهل سال پس از انقلاب همواره با محدودیت و تحریم های مختلف مواجه بوده و سربلند شده است. ما تجربه خوبی در تحریم ها داریم که در آینده دنیا از این تجربه استفاده خواهد کرد. به رغم این تحریم ها ما ایستادگی کرده و افتخار ما این است که باج ندادیم و هر جا که زور گفتند مقابل آن ها ایستادیم اما برخی از کشورهای منطقه که همه نقشه های اقتصادی آنها را غرب به ویژه آمریکا برایشان طراحی می کند، روزی که این نقشه را از آنها بگیرند اقتصادشان لرزان خواهد بود درحالی که ما دارای منابع طبیعی غنی و سرشاری هستیم که برای دیگران دست نیافتنی است بدین لحاظ غرب به ایران نیاز دارد نه ما به آنها.
العالم: اقدامات ایران در خصوص مواجهه با تحریم ها چیست؟
ما سه کار را در این زمینه در دست اجرا داریم که مدیریت نقدینگی، واردات و مدیریت ارز و طلا است. درزمینه واردات مدیریت آن با وزارت صمت است که بنابر تصمیم، واردات 1300 قلم کالا ممنوع شده است. ما درحوزه کشاورزی و تولید علم و تکنولوژی دارای مزیت و پتانسیل هستیم درحالی که کشورهای همسایه علم آنها وابسته به غرب است ما خودمان تولید علم می کنیم، درزمینه انرژی نیز تقریبا جزو کشورهای بی رغیب هستیم. درحوزه تصمیم گیری و اتحاد مردم کشورمان، درهیچ کجای دنیا مانند ملت ایران کشورشان را دوست ندارند درست است که تحریم ها ممکن است مشکل اشتغال و معیشت ایجاد کند اما اگر دولت به خوبی بودجه 97 را اجرا کند اثر تحریم ها را پایین خواهد آورد.
العالم: با توجه به شرایط تحریم ها آیا دولت در آینده در تیم اقتصادی خود تغییراتی خواهد داد؟
چیزی که دولت اعلام کرده قطعا در تیم اقتصادی از عوامل مجرب تر، نیروهای جوان تر و نخبگانی که تا کنون درصحنه تصمیم گیری نبوده اند، استفاده خواهد شد که این سیاست بی شک در روند اقتصادی کشور موثر خواهد بود. ما اقتصادمان از تکیه به اقتصاد نفتی به سوی تولید و اقتصاد غیر نفتی و مزیت های رقابتی درحال گذار است. شاید در دوران تحریم، فروش نفت با مشکلاتی مواجه شود ولی اثر این مشکلات مانند گذشته همچون سال 1391 تاثیر گذار نخواهد بود. مردم ما هم با همراهی خود این روند را تسهیل کرده اند از سوی دیگر بحث حمایت از کالای داخلی و تولید ملی در دستور کار ماست. چند قانون دراین زمینه درمجلس مصوب شده که یک قانون دیگر درخصوص حداکثر استفاده از تولید داخل یا همان سیاست های اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری فرمودند دردستورکار است، که با لحاظ مجموع این عوامل کشورما از مشکلات فروش نفت، سوئیفت و مبادلات مالی و تجاری که همه دنیا در آن دخیل هستند، عبور خواهد کرد و اثراتش به حداقل خواهد رسید.
سخت ترین تحریمها بر علیه ایران بوده و اروپا هم به این نتیجه رسیده که آمریکا خیرخواهش نیست و قطعا همراهی نخواهد کرد چون به ضرر خود اروپا هم در آینده خواهد بود و در میان مدت و بلند مدت اروپا هم ضرر خواهد کرد.
ما یک کشور با اقتصاد ویژه و قدرتمند هستیم که بر اثر این محدودیتها فرصتهایی که به ما ندادند ما از آن مستند سازی کردیم و از تجربیات تحریم، این فرصتها در آینده از آن ما است چون دیگر از این تحریمها بدتری وجود ندارد و هرچقدر ما را تهدید کنند دیگر فایده ای برای آنها ندارد و در حد حرف است برای آنها ولی ما آن تجربیات خوبی که داریم قطعا بکار می بریم و آینده و پیروزی از آن ما است.
العالم: ترامپ اخیرا گفت که این تحریمها در ماههای آینده شدید تر خواهد شد و کشورهایی که با ایران می ایستند باز هم تحریم خواهند شد اما کشورهایی مثل روسیه، چین، ترکیه و بعضی دیگر از کشورها اعلام کردند که ما همراهی نمی کنیم، اینها چه تاثیری در اقتصاد ما در مقابله با این تحریم های جدید دارد؟
اکثر این کشورها حوزه تجارت و بحث صادرات و وارداتمان با این کشورها است و خود کشورها هم منافع خودشان را درنظر می گیرند و با ایران همراهی می کنند و اینهایی که با آمریکا همراهی نکنند اول سودش را خودشان می برند زیرا ارزش اقتصاد ایران و وضع اقتصاد ایران را می دانند و مواد اولیه ای که در ایران است بی نظیر است و تجربه هم کرده اند خیلی از این کشورها که همراهی با آمریکا به ضرر خودشان است.
به عنوان نمونه همین ترکیه را عرض می کنم که هر موقع همراهی کرده با آمریکا دچار آسیب و شکست شده و اکنون آمریکا برای کالاهای چین تعرفه های بالا می گذارد و خب چین هم یک اقتصاد توانمند است و اینکه با ما است قطعا می تواند ضربه بزند به اقتصاد آمریکا. اقتصادی مثل چین و روسیه یا حتی ترکیه، اینها اگر آمریکا را تحریم کنند و تعرفه هایشان را ببرند بالا اقتصاد آمریکا هم دیگر این حرفهایی که الآن می زند و این ادعاهایی که دارد در آینده این ادعاها را در عمل نخواهد داشت.