چرا هضم آزمایش موشکی اخیر ایران برای آمریکا سنگین است؟

العالم ـ گزارش

تلاش برای تجهیز کشور به سلاح های موشکی پس از تجربه ناگوار حمله موشکی صدام حسین رییس جمهور وقت عراق به غیر نظامیان در شهرها از جمله هدف قرار دادن مناطق مسکونی شهر تهران درجنگ تحمیلی و سکوت جامعه جهانی نسبت به این جنایات، کلید خورد واین روند هم اکنون در راستای تقویت توان دفاعی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ادامه دارد.

با کنکاشی ساده در رسانه ها در خصوص سلاح موشکی ایران از جمله موشک های بالستیک، می توان روند توسعه و بهینه سازی این سلاح های راهبردی را که در راستای توان دفاعی جمهوری اسلامی و بازدارندگی است، پی گرفت به طوری که خبرهای منتشر شده حاکی است که در سال های نه چندان دور متخصصان کشورمان با بهره گیری از طرح های موجود و اجرای محاسباتی که با استفاده از اَبَر رایانه صورت می گیرد، اقدام به بروز رسانی و بهسازی آنها کرده اند.

در موشک های بالستیک قدیمی و برخی از موشک های بالستیک فعلی، سر جنگی ثابت است یعنی موشک در مرحله نهایی حرکت، به همراه کل بدنه خود به سمت زمین می آید. در حالی که در موشک های جدید، سرجنگی جدا شونده است بدین معنی که بخش مربوط به محموله انفجاری پس از مرحله اوجگیری از موشک جدا شده و به سمت زمین حرکت می کند.

سرجنگی موشک های دوربرد از جو خارج شده و پس از طی بخش قابل توجهی از مسیر خود در خارج از آن مجدداً به جو بازگشته و به سوی هدف سرازیر می شوند.

خانواده موشک های بالستیک ایرانی که بیشترین تعداد آنها را نمونه های گوناگون شهاب تشکیل می دهند از انواع سرجنگی ها از جمله کلاهک "چندگانه" یا "مجتمع" سرجنگی خوشه ای" و سرجنگی "بارانی" بهره مند هستند که هر یک مربوط به عملیات خاصی است.

کلاهک "چندگانه" یا "مجتمع" در واقع از کنار هم قرار گرفتن تعدادی کلاهک کوچکتر حاصل شده است و پس از جدا شدن کلاهک اصلی از موشک و در زمان مطلوب، این کلاهک های کوچک از سرجنگی اصلی جدا شده و با فاصله گرفتن از هم به نقاط مختلفی برخورد می کنند.

سرجنگی "خوشه ای" نوعی از کلاهک مجتمع است که از تعداد زیادی بمبچه (بمبلت) تشکیل شده اند. این نوع سرجنگی برای پوشش دادن یک منطقه نسبتاً وسیع که اهدافی با مقاومت کم در آن پراکنده شده اند مناسب است. برخی منابع خارجی تعداد بمبچه های این سرجنگی را 1400 عدد اعلام می کنند.

نوع دیگر از سرجنگی های موشک های ایران، "بارانی" است. این کلاهک نیز از تعداد زیادی بمبچه تشکیل شده اما فرایند عملکرد آن با خوشه ای متفاوت است به طوریکه پس از رسیدن به سطح زمین این مهمات به صورت شعاعی به اطراف پراکنده می شوند.

تا قبل از آزمایش جدید موشکی ایران، گفته می شد که کلاهک های موشکی خوشه ای و بارانی بهترین سرجنگی برای انهدام هدف هایی مانند هواپیما که برخی در سطح یک فرودگاه پراکنده شده و برخی زیر آشیانه ها قرار دارند، به شمار می رود.

البته همه اطلاعاتی که تا کنون در این مطلب در باره قابلیت های موشک های بالستیک ایران ارایه شده چیز پنهانی نیست و حداقل مربوط به 5 الی 6 سال گذشته بوده و با کنکاش ساده قابل دسترسی است.

اما درحالی که ایران به طور روتین سالانه آزمایش های موشکی انجام می دهد، پس چگونه است که به دنبال آزمایش اخیر، صدای آمریکا درآمده و هراسان به شورای امنیت مراجعه و طبق عادت مقامات دولت دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، بدون ادله متقن و از سر قلدر مابی خواستار محکومیت ایران شده و جالب این که به قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا نیز متوسل می شوند که کشورشان پیش از این به رغم مخالفت های همه طرف های برجام از آن خارج شده است.

این تناقض در رفتار آمریکا این بار نیز جامعه جهانی را به مخالفت در برابر واشنگتن وا داشت به طوری که در جلسه چهارشنبه 21 آذر ماه 1397 شورای امنیت که برای بررسی ششمین گزارش دبیر کل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا برگزار شد، پمپئو خواستار بازگرداندن محدودیت‌های موشکی مشخص‌شده در قطعنامه ۱۹۲۹ علیه ایران شد که با عدم همراهی اعضا مواجه شد.

درخواست عجیب وزیر خارجه آمریکا درحالی است که قطعنامه ۲۲۳۱ تیرماه سال ۱۳۹۴ با تصویب ۱۵ عضو شورای امنیت، از جمله آمریکا برای تأیید توافق هسته‌ای ایران و گروه موسوم به ۱+۵ به تصویب رسیده و مطابق آن تمامی قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت، از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ که ممنوعیت‌های الزام‌آور را برای برنامه موشکی ایران در نظر گرفته بود، لغو کرده است.

اما برگردیم به موضوع آزمایش اخیر موشکی ایران که صدای آمریکا را در آورده است. 10 آذرماه 1397، وزیر امور خارجه آمریکا در صفحه توئیتر خود نوشت: "ایران به‌تازگی یک موشک میان‌برد بالستیک آزمایش کرده که قادر است کلاهک‌های متعدد حمل کند. وی به دروغ مدعی شد که این آزمایش، قطعنامه 2231 شورای امنیت را نقض می‌کند و خواست از این طریق در این شورا علیه ایران اقدام کند که تیرش به سنگ خورد.

در واکنش به سر وصداهای وزیر خارجه آمریکا، سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه با تایید خبر تست موشکی اخیر اظهار داشت: "واکنش‌ آمریکایی‌ها نشان می‌دهد که این تست برای آنها بسیار مهم بود که فریادشان درآمد. در سال بیش از 40 یا 50 تست انجام می‌دهیم، اینکه آمریکایی‌ها نسبت به برخی از این آزمایش‌ها واکنش نشان می‌دهند نشان‌دهنده فشار به آنهاست."

سردار حاجی‌زاده البته به نوع این موشک آزمایش شده اخیر اشاره‌ای نکرده است. اگر چه برخی براین باورند که آمریکا به بهانه آزمایش جدید موشکی در صدد تلاش برای صدور قطعنامه و پی گیری فشار حداکثری بر ایران بوده است اما از سوی دیگر گزارش های منتشر شده نیز به نوعی از اهمیت آزمایش موشکی اخیر ایران حکایت دارد که به نظر می رسد واشگنتن انتظار چنین پیشرفتی را از سوی تهران نداشته و فریادهای این کشور ناشی از همین مساله است.

می توان گفت که کشورمان با آزمایش موشکی جدید و در ادامه فرایند توسعه توان دفاع موشکی به جایگاهی رسیده که مرحله جدیدی از بازدارندگی را بر دشمنان خود تحمیل کرده است.

طبق گزارش های منتشر شده از سوی خبرگزاری روسی اسپوتنیک، موشک آزمایش شده اخیر از نوعی است که وقتی به هدف نزدیک می شود به چندین موشک تبدیل می شود که به ظاهر نام این نوع موشک ها موشک های خوشه ای است که تعداد انگشت شماری از کشورهای جهان فناوری آن را در اختیار دارند.

با توجه به مشخصات این موشک ها که توسط مراکز تحقیقاتی نظامی در سطح بین المللی منتشر شده، می توان گفت که تنها دو سه کشور در جهان این فناوری را در اختیار دارند و گفته می شود این موشک از نوع بالستیک شكافت پذیر و هدایت شونده است. این موشک ها از فضای جو خارج می شوند و سپس وقتی که به حدود دو هزار کیلومتر آن طرف تر می رسند مجدد وارد جو زمین می شوند و بعد چندین موشک از آن جدا می شود که این موشک ها هر کدام می توانند به سمت یک هدف حرکت کنند.

طبق گزارش مراکز تحقیقاتی نظامی موشک هایی که از راس این موشک جدا می شوند بالدار هستند وهر کدام به صورت مجزا می توانند توسط پایگاه های زمینی به صورت جداگانه به یک هدف دیگر هدایت شوند. معمولا سیستم های دفاع زمینی وقتی می توانند موشک را رصد کنند که مجددا به داخل جو بازگشته باشد و بیرون جو فقط سیستم های جنگ فضایی که امروزه فقط در اختیار روسیه و آمریکا و فوق العاده پر هزینه هستند، می توانند آنها را رصد کنند.

وقتی موشک مجددا به داخل جو برگردد سیستم های دفاع زمینی مانند پاتریوت چند ثانیه بیشتر فرصت ندارند تا این موشک را رصد کنند و وقتی که به یکباره این موشک به چندین موشک تبدیل شود از بین بردن همه آنها بسیار دشوار و حتی گفته می شود غیر ممکن است.

در این فناوری، موشک بالستیک اصلی فقط وظیفه حمل موشک های کوچکتر را به عهده می گیرد و موشک های کوچکتر وظیفه دارند اهداف دشمن را نابود کنند. گفته می شود که این فناوری عالی ترین فناوری امروزی موشکی در جهان است که ایرانی ها به آن دست یافته اند و با این شرایط همه سیستم های دفاعی دشمنان ایران در منطقه فلج می شوند.

آزمایش موشکی اخیر که سرو صدای آمریکا را در آورده است، درحالی صورت گرفته که معمولا کشورها به خوبی می دانند که آزمایش های نظامی از طریق سیستم های ماهواره ای از سوی دشمنان رصد می شود، بنابر این هدف از این نوع آزمایش ها پیامی به طرف مقابل برای اظهار میزان توانایی و احیانا جلوگیری از این مساله است که دشمن تصور باطل نکرده و دست از پا خطا نکند از سوی دیگر به طور طبیعی هیچگاه هیچ کشوری آخرین فناورهای نظامی خود را در معرض دیدگان دشمنان خود قرار نمی دهد پس مفهوم دیگر پیام این آزمایش می تواند این باشد که کشور از فناورهای به مراتب پیشرفت تری برخوردار است.

احمد نیکنام