العالم - سیاسی
سردار سرلشکر سید یحیی صفوی دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا در نخستین همایش ملی معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی، بعنوان دبیر علمی این همایش با موضوع «معماری دانا راهبرد مقابله با جنگ هیبریدی» به سخنرانی پرداخت و با بیان مفهوم جنگ هیبریدی گفت: جنگ هیبریدی ناظر بر این است که کشور متخاصم با استفاده از همه ظرفیتهای ممکن در ابعاد قدرت از جمله جنگ اطلاعاتی؛ جنگ اقتصادی؛ جنگ فرهنگی و اجتماعی؛ عملیات تروریستی و در نهایت جنگ نظامی به دنبال نیل به نیات خود در کشور هدف است و از جمله سودمندترین و ارزان ترین روشها، تحریک برای برانگیختن مناقشات هویتی درون کشور هدف است که از طریق جنگ اطلاعاتی و استفاده از فضای مجازی به ایجاد آشوب «انقلاب رنگی» دامن زده و سپس به جنگ نامتعارف بدل می‌شود.
سرلشکر صفوی با اشاره به ابزارهای نبرد هیبریدی مطرح شده در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال 2015 تصریح کرد: جنگ‌های ترکیبی تنها به میدان نبرد محدود نیست، در یک تعریف جامع‌تر که در کنفرانس امنیتی مونیخ 2015 ارائه شده، نبرد هیبریدی شامل ترکیبی از ابزارهای مختلف متعارف و غیرمتعارف است. این ابزارها از دیپلماسی تا جنگ نظامی را شامل می‌شود.
دبیر علمی نخستین همایش ملی معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی با تبیین اصول جنگ هیبریدی از منظر غرب افزود: از منظر غرب معماری ظرفیت‌ها و اثرات جنگ هیبریدی در هر موقعیت خاص ، منحصربه‌فرد است. این بسترها شامل مقطع زمانی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی است که در آن مقطع جنگ رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: یک ایدئولوژی در جنگ هیبریدی وجود دارد که باعث تشکیل یک گفتمان درون سازمانی می‌شود. این ایدئولوژی که ریشه در هویت اجتماعی، فرهنگی و دینی نیروی هیبریدی دارد گفتمانی ارزشی ایجاد می‌کند که باعث تعریف مجدد معادلات قدرت شده وقوانین نبرد را متناسب با وضعیت خاص موجود تغیییراتی پی در پی می دهد و نیروی هیبریدی، معتقد است رقبای بالقوه در پی از بین بردن آن هستند. این احساس خطر باعث می‌شود نیروی هیبریدی از دانش نظامی متداول که به نوعی بازی در زمین حریف است دست کشیده، تا بتواند هر چه بیشتر به بقای خود ادامه دهد.
سرلشکر صفوی با اشاره به دیگر اصول جنگ هیبریدی از نظر غرب ادامه داد: همیشه یک اختلاف ظرفیت بین نیروی هیبریدی و دشمنان بالقوه آن وجود دارد و نیروی هیبریدی هم دارای اجزای متداول و هم غیرمتداول است. این اجزا به‌طور معمول شامل فناوری‌های نظامی و فناوری پارتیزانی غیرنظامی است. این ظرفیتهای ترکیبی معماری شده وپویا یک امتیاز غیرمتقارن را برای نیروی هیبریدی ایجاد می‌کنند.
وی افزود: سازمان‌های هیبریدی وابسته به عملیات‌هایی هستند که ماهیت هجومی و دفاعی دارند و سازمان‌های هیبریدی از تاکتیک‌هایی استفاده می‌کنند که فرسودگی دشمن را به‌دنبال داشته باشد. این تاکتیک‌ها هم به‌صورت فیزیکی و هم به‌صورت شناختی خود را نشان می‌دهد تا تمایل رقیب را در استفاده از نیروهایش کاهش دهد.
وی اضافه کرد: جنگ هیبریدی نوعی از جنگ است که در آن یکی از طرف‌های درگیر ساختار نیروهای خود را به‌نوعی بهینه کرده‌است که از ترکیب تمام منابع موجود – هم متداول و هم غیرمتداول – در یک زمینه و بستر فرهنگی منحصربه‌فرد استفاده کند تا اثرات خاص و هم‌افزایی در برابر یک رقیب متداول ایجاد کند.
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا درادامه به تشریح برخی از مؤلفه های جنگ ترکیبی پرداخت و گفت: هدف اصلی جنگ ترکیبی، برانگیختن گسل‌های موجود یا بالقوه درون جامعه کشور هدف از طریق تحریک عده ای از مردم و سوق دادن آنها به سمت آشوب و درگیری است. بعد از این مرحله، می‌توان از طریق رسانه‌ها جریان این آشوب را از محتوای اصلی منحرف و بزرگ نمایی کرد تا ناآرامی‌های بیشتری به راه افتاده و در پی آن یک واکنش بین‌المللی که می‌تواند به تحریم‌های سنگین تری منجر شود، شکل بگیرد.
وی افزود: این جنگ‌ها پیش از آنکه به فاز پرتحرک برانگیختن یک انقلاب رنگی برسند، به مجموعه ای از بحران های اجتماعی-اقتصادی نیاز دارند. جمعیت هدف احساس می کند که دارد مستقلانه و برای پیشبرد منافع خود و نه پیشبرد ناخواسته اهداف کشور متخاصم، اقدام می‌کند. تحقق این امر، به یک جنگ سنگین رسانه‌ای که به صورت مشخص برای هر گروه هدف طراحی شده باشد نیاز دارد و معمولا هم یک محرک اقتصادی می خواهد که مردم را به خیابان‌ها بکشاند که با تحریم های اقتصادی و تخریب زیر ساختهای اقتصادی تامین می شود.
وی اضافه کرد: انگیزه اقتصادی مهمترین عامل است، چرا که افراد بیشتر زمانی راغب به اقدام هستند که منافع مستقیم شخصی آنها به خطر افتد. لذا تحریم‌ها و دیگر ابزارهای مخرب اقتصادی برای حمله به ثبات یک کشور هم همین است.
رویدادهای سوریه و اخیراونزوئلا در نتیجه حمایت و دخالت حکومت های خارجی اتفاق افتاد
صفوی با تبیین اقدامات استکبار جهانی در نفوذ بین جنبش ها و سوق دادن آنها به انقلاب رنگی افزود: معمولاً استکبار جهانی به گروه کوچکی از تحریک‌آفرینان حرفه‌ای اتکا می‌کند که به این جنبش‌ها نفوذ کرده و حرکتهای عمدتا مسالمت‌آمیز را به سپر انسانی خود بدل می‌کنند و همزمان با حمله به نیروهای پلیس، حکومت را به توسل به واکنش‌های خشونت‌بار تحریک می‌کنند. از طریق همین روش‌های غیرمستقیم است که یک سلول بسیار کوچک تروریستی تلاش می‌کند چرخه‌ای بی‌پایان از خشونت را بین حکومت و شهروندان به راه بیاندازد. این چرخه سپس می‌تواند به یک انقلاب رنگی که پیشتر از طریق جنگ اطلاعاتی و فشارهای اقتصادی ایجاد شده نهادهای مردمی را به مقابله با حکومت بر انگیخته و می‌توان انتظار داشت که این وضعیت سپس به یک جنگ تروریستی تمام عیار مورد حمایت حکومت‌های خارجی، مانند آنچه که در سوریه و اخیراً ونزوئلا رخ داد، منتهی شود.
سرلشکر صفوی جنگ اطلاعاتی را از دیگر مولفه های جنگ های ترکیبی دانست و گفت: عملیات اطلاعاتی مفهوم وسیعی دارد؛ از تزریق نامحسوس اطلاعات به‌منظور تغییر دادن فرهنگ و عادت عامه مردم یک کشور در زمان عادی (آشتی و صلح)، و نفوذ به لایه‌های اطلاعاتی در بخش‌های خصوصی، دولتی، نظامی و حتی امنیتی شروع شده و تا از کار انداختن شبکه‌های فرماندهی و کنترل نظامی، شبکه‌های حمل و نقل اقتصادی، خدماتی و آنچه موثر بر زندگی روزمره افراد است، ادامه پیدا می‌کند.
مشاور عالی رهبر معظم انقلاب عملیات اطلاعاتی را در سه سطح توصیف کرد و افزود: عملیات اطلاعاتی در سه لایه صورت می‌گیرد؛ لایه اول در سطح ادراکی است، و هدف آن مدیریت ادراک مسئولان کشوری و فرماندهان و رهبران طرف مقابل است تا با روش‌هایی مانند عملیات روانی، دیپلماسی، فعالیت‌های عمومی و غیرنظامی، تاثیراتی مانند تردید و دو دلی یا تاخیر در تصمیم‌گیری و غیره را بر روی مسئولان کشوری بگذارند.
وی ادامه داد: لایه دیگر عملیات اطلاعاتی زیرساخت اطلاعات است؛ این لایه که اغلب از آن به عنوان لایه ارتباطی با فضای سایبر نام برده می‌شود، در آن حملات نرم‌افزارهای مخرب و هک نمودن زیرساخت‌هایی مانند شبکه اینترنتی و داخلی سازمان‌ها، سامانه‌های پشتیبانی مانند نرم افزارهای مدیریت نیروگاه ها و سامانه های مخابراتی صورت می‌گیرد و لایه آخر نیز بستر فیزیکی شامل کامپیوترها، شبکه‌های فیزیکی، سامانه‌های مخابراتی، تاسیسات، تجهیزات، پرسنل و غیره است که با روش‌هایی مانند حمله فیزیکی الکترونیکی، دزدی، شنود و تخریب فیزیکی مورد حمله قرار می‌گیرد.
دستیار رهبر معظم انقلاب با تبیین عملیات روانی و رسانه ای آمریکا و صهیونیسم بین الملل در قبال جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: در طلیعه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب کبیر اسلامی ایران و آغاز پنجمین دهه انقلاب شکوهمند اسلامی به رهبری ولایت فقیه، یک جنگ ترکیبی علیه انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران توسط استکبار جهانی و صهیونیسم بین الملل به رهبری ایالات متحده آمریکا راه اندازی شده است.
وی افزود: آمریکا و صهیونیسم بین الملل با استفاده از قدرت رسانه ای در اختیار ،عملیات روانی گسترده ای رابا دو مسئله هزینه های ایران «برای نفوذ منطقه ای» و «برنامه موشکی ایران» برای تغییر افکار عمومی و قدرت تحلیل آنها سامان داده اند و در نهایت بدنبال تغییر ادراک و رفتار دولت ها، سازمان ها و گروههای تأثیرگذار در حکومت فعال هستند. به صورتی که مقام معظم رهبری در تاریخ 20 اسفند 1394 در دیدار با اعضاء مجلس خبرگان رهبری فرمودند:
آمریکا به دنبال ایجاد خطای محاسباتی در تصمیم گیری مسئولان است. یعنی مسئول جمهوری اسلامی به این نتیجه برسد که با ملاحظه هزینه و فایده، احساس کند که باید این اقدام را بکند یا این اقدام را نکند. نفوذ برای این است که به این نتیجه برسد فلان رابطه را قطع کند یا فلان رابطه را ایجاد نماید.
وی افزود: اوج عملیات روانی آمریکا و صهیونیسم بین الملل علیه جمهوری اسلامی ایران را می توان در مدیریت آشوب های سال 1388 و دی ماه سال 1396 مشاهده کرد.
دبیر علمی نخستین همایش ملی معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی در ادامه به ارائه پیشنهادهای راهبردی برای معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی پرداخت و اظهار داشت: ارتقاء منزلت و افزایش وزن ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی و قدرت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برای شکست راهبرد آمریکا در منطقه از جمله شکست راهبرد شکل گیری خاورمیانه بزرگ و ساقط کردن حکومت سوریه با تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و حمایت از محور مقاومت و همچنین توسعه روابط راهبردی ایران با رقبای جهانی آمریکا از جمله روسیه و چین بعنوان یکی از اصلی ترین راهبردهای معماری دفاعی امنیتی نظام جمهوری اسلامی ایران می تواند تلقی شود.
صفوی از تقویت اقتصاد مقاومتی بعنوان یکی از راهبردهای معماری دفاعی امنیتی نظام جمهوری اسلامی ایران نام برد و گفت: تقویت راهبرد اقتصاد مقاومتی با مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی در پروژه های مختلف ملی و استانی و اتمام هزاران پروژه نیمه تمام دولت و پروژه های مصوب برنامه ششم توسعه با هدف جذب نقدینگی سرگردان و جهت دهی آن به سمت اشتغالزایی و کار و تولید از مهمترین راهبردهای اثر گذار در بخش معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی است.
وی افزود: اولویت دادن و توجه ویژه به سرمایه گذاری در زیر ساختارهای شبکه حمل و نقل داخلی و اتصال به خطوط ریلی بین المللی قاره ای و منطقه ای با هدف صادرات انواع تولیدات صنعتی و معدنی و محصولات مازاد کشاورزی و خدمات مهندسی در کنار اهتمام اساسی به تامین منابع آب از سواحل دریای عمان ، خلیج فارس و دریای خزر برای فلات مرکزی ایران و اصلاح جدی مصرف آب خصوصا در بخش کشاورزی و تامین محصولات غذایی استراتژیک کشور می تواند تبدیل به راهبرد های اصلی برای معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی گردد ، بطور مثال جلگه خوزستان برای تامین غذای حدود 50 میلیون نفر ظرفیت دارد و بایستی از تنوع اقلیمی برای تنوع محصولات کشاورزی بهره برد.
سرلشکر صفوی از سرمایه گذاری در مناطق مرزی با 15 کشور همسایه و تمرکز به بهره برداری از مخازن و منابع طبیعی و معدنی و انرژی و آبی مشترک با کشورهای همسایه با رویکرد صرفه اقتصادی و اشتغال مرزنشینان و ایجاد امنیت پایدار در دوطرف مرز و کاهش قیمت صادرات به کشورهای همسایه ، بعنوان یکی از پیشنهادات در تدوین معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی نام برد و با اشاره به ضرورت تهیه سند آمایش سرزمین گفت:
تهیه سند ملی آمایش سرزمینی با اصل قرار دادن عدالت فضایی و عدالت جغرافیایی تا بیست سال آینده همراه با ارتقاء توانمندیهای دفاعی و تهاجمی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و صنایع دفاعی کشور در مقابل هرگونه تهدیدات منطقه ای و فرا منطقه ای از راهبردهای موثر دفاعی امنیتی نظام اسلامی است.
فارس