العالم - ایران
زندانی شدن برخی زائران ایرانی در عراق به ظن سرقت یا قاچاق مواد مخدر صرفا بدلیل تفاوت قوانین و یا معیارهای تشخیص جرم، موضوعی است که شاید بسیاری از افراد از ابعاد فاجعه آمیز آن بی اطلاع باشند.
مسوولان ذیربط در ایران و نیز نمایندگی های جمهوری اسلامی در عراق همواره بویژه در آستانه مناسبت های زیارتی مانند زیارت اربعین و نوروز به زائران توصیه هایی دارند که از جمله آن در حوزه پیشگیری از وقوع جرم و یا در مظان اتهام قرار گرفتن آنان در عراق است.
منابع عراقی روز دوشنبه از دستگیری سه مسافر ایرانی در گذرگاه های مهران - زرباطیه و شلمچه به اتهام همراه داشتن مقداری مواد مخدر و قرص های روانگردان و تحویل آنان به مقامات قضایی خبر دادند.
از این دست اخبار در رسانه های عراقی کم نیست، اما پیگیری موارد متعددی از این دست نشان می دهد که بسیاری از افرادی که به این اتهامات دستگیر می شوند یا اساسا مواد مخدری همراه نداشته اند و داروهایی بوده که برای طرف عراقی مشکوک به مخدر بودن است و یا میزان آن بسیار اندک و برای مصرف شخصی بوده که بدلیل بی توجهی یا بی اطلاعی از قوانین و سختگیری های عراق، خود را برای هفته ها و گاهها سالها دچار حبس و سرنوشت نامعلوم کرده اند.
شاید کمتر زائر یا شهروند ایرانی بداند که چندین زائر ایرانی از زمان اربعین گذشته تاکنون یعنی حدود چهار ماه است که در عراق در بازداشت به سر می برند.
برغم دستاوردهای خوب معنوی اجتماعی و فرهنگی سفر به عتبات عالیات، برخی حاشیه ها و بی توجهی به قوانین عراق و هشدارهای دست اندرکاران سبب می شود برخی مسافران خود را به سختی و گرفتاری دچار کنند.
سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در نجف اشرف در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا گفت که تعدادی از زائران ایرانی در ماههای گذشته به اتهامات مختلف و عمدتا مواد مخدر یا سرقت بازداشت شده اند که تاکنون تعدادی از آنان تبرئه شده و برخی نیز در نوبت دادگاه قرار دارند ولی برای هفت نفر آنها حکم زندان و جریمه صادر شده است.
'حمید مکارم' افزود: هرچند اتهام اصلی این افراد، مواد مخدر یا سرقت است اما غالب آنها واقعا مواد مخدر به همراه نداشته اند بلکه تعدادی قرص مسکن قوی و مخدری به همراه داشته اند که بعلت بیماری های جسمی و روحی و برای مصرف شخصی همراه خود آورده بودند اما از نظر قوانین عراق، ممنوع بوده است.
وی گفت: این موارد نه در مرزها یا فرودگاه های عراق بلکه در محوطه حرم امام علی (ع) توسط پلیس های امنیتی حرم که تفتیش های دقیقی انجام می دهند ،کشف و این افراد دستگیر شده اند.
مکارم گفت : این زائران باید نسخه طبی ترجمه و تایید شده توسط وزارت خارجه با خود داشته باشند و یا اصولا از همراه داشتن قرص در محوطه حرم خودداری کنند تا در بازرسی ها مورد سوء ظن واقع نشوند.
وی افزود: متاسفانه روند اثبات بی گناهی این افراد طولانی است چرا که نمونه این مواد یا قرص ها معمولا برای بررسی یا آزمایش به بغداد فرستاده می شود و هفته ها طول می کشد تا نتیجه تحقیق مشخص شود و در این مدت افراد در بازداشتگاه هایی با وضعیت معیشتی و بهداشتی نامناسب نگهداری می شوند.
وی گفت: مساله دوم که باعث بازداشت زائران ایرانی می شود، موضوع اتهام سرقت است.
مکارم افزود: سرقت اینجا تعریف وسیعی دارد و الزاما دست کردن در کیف یا جیب دیگری نیست.
حتی اگر کسی چیزی روی زمین پیدا کند مثل موبایل یا پول حتی با ارزشی کم، توسط دوربین ها رصد می شود و اگر کسی آن را از روی زمین بردارد سرقت تلقی می شود.
وی گفت: مذاکراتی با مقامات قضایی عراق انجام شده که اگر کسی شاکی خصوصی ندارد و به هر نیتی چیزی را از روی زمین بر می دارد، سرقت تلقی نشود اما تا این روند بخواهد تغییر کند همین رویه ادامه خواهد داشت و تنها راه آن است که توصیه های لازم به زائران صورت گیرد تا از بروز این مشکلات پیشگیری کنند.
وی گفت: در این بخش نیز برای برخی بازداشت شدگان پرونده تشکیل شده و برخی نیز که شاکی نداشتند تبرئه شدند و برخی هم چهار ماه است در بازداشت بسر می برند و هنوز دادگاهی نشده اند.
مکارم خواستار اتخاذ تدابیر لازم از جمله کار فرهنگی و اطلاع رسانی به زائران برای پیشگیری از این موارد شد.
سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در نجف اشرف در پاسخ به سوال دیگری به کاروان های آزادبر اشاره کرد و گفت: بسیاری از زائران بویژه در نوروز و تعطیلات عازم عتبات عالیات می شوند اما بدلایل مختلف از جمله هزینه کمتر از کاروان های زیر نظر سازمان حج و زیارت استفاده نمی کنند که این امر مشکلاتی را در طول سالهای گذشته برای این نوع کارون ها و زائران آن بوجود آورده است.
مکارم به زائران توصیه کرد: اگر کاروان های آزادبر مدنظر آنان شناخته شده و مورد اعتماد نیستند در آنها ثبت نام نکنند و در نظر داشته باشند که برخی از این کاروان ها از هتل های غیر استاندارد با سطح پایین تری از نظر ایمنی، بهداشتی و پذیرایی اسکان داده می شوند و گاهی حوادثی مانند آتش سوزی نیز در این گونه محل های اقامت بدلیل فرسودگی و کهنگی رخ می دهد.
وی همچنین به زائران توصیه کرد با خودروها و یا رانندگان غیر مطمئن سفر نکنند که ممکن است باعث بروز خطرات و مشکلاتی برای آنان شود.
مکارم خطاب به زائران افزود: اگر مدیر کاروان فردی ناشناخته است و یا دفاتر غیر رسمی یا با یک شماره تلفن کاروان تشکیل می دهند و جایی ثبت و ضبط نشده باید احتیاط کرد و خیلی خوشبینانه سفر نکرد.
معاون سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد نیز با اشاره به فرارسیدن ایام سال نو و ایام نوروز و افزایش مسافران عتبات عالیات، آمادگی سفارت و نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران را برای ارایه خدمات به هموطنان اعلام کرد.
'سید موسی علیزاده طباطبایی' در گفتگو با خبرنگار ایرنا در بغداد ابراز امیدواری کرد که مسافران عزیز با توجه به شرایط خاص این سفر معنوی طوری برنامه ریزی کنند تا در مدت اقامت بتوانند بدور از هر مشکلی حداکثر استفاده را از این ایام داشته باشند.
وی با اشاره به تدابیر جدید مقامات عراق برای برخورد با تخلفات احتمالی افزود: عراقی‌ها در گیت های ورودی به مرز عراق از ابزارهای جدید و تجهیزات پیشرفته و سگ های موادیاب برای بازرسی و کشف مواد مخدر استفاده می‌کنند و اگر در این مورد تخلفی هر چند خیلی کوچک مشاهده کنند به شدت با آن برخورد می‌کنند.
علیزاده طباطبایی افزود: همین موضوع باعث ایجاد مشکل برای تعدادی از هم وطنانمان شده است، چنانکه تعدادی از افراد در این زمینه به زندان منتقل شده و با جریمه های سخت و زندان های طولانی مدت مواجه می شوند.
معاون سفیر ایران در بغداد از مسافران و زائران ایرانی خواست حتما به قوانین و مقررات عراق در این زمینه احترام بگذارند و از همراه داشتن هر گونه ماده یا داروی مخدر و لو بسیار اندک و حتی برای مصارف شخصی خودداری کنند چرا که عدم رعایت این موضوع تبعات سنگینی را برای آنها به همراه خواهد داشت و مواجه با سالها حبس و زندان در شرایط بد خواهند شد.