العالم- آمریکا
ورود دوباره به توافق هسته ای با ایران به سرعت به آزمونی برای دموکرات هایی تبدیل می شود که امیدوارند در انتخابات سال 2020 دونالد ترامپ را به چالش بکشند.
حداقل پنج نفر از نامزدهای انتخابات آمریکا طی هفته های گذشته به المانیتور گفته اند اگر ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بماند آنها در صورت پیروزی در انتخابات بدون هیچ پیش شرطی به این توافق هسته ای باز می گردند.
«برنی سندرز» سناتور مستقل ایالت ورمونت، «الیزابت وارن» سناتور دموکرات ایالت ماساچوست که هر دو در سال 2015 با رای خود از توافق هسته ای حمایت کردند، و سناتور «کامالا هریس» سناتور دموکرات از ایالت کالیفرنیا نامزدهایی هستند که چنین وعده ای داده اند.
این مساله در حالی مطرح شده که گروه های حامی توافق هسته ای تلاش می کنند که تا پیش از اولین مناظره مقدماتی دموکرات ها در ماه ژوئن آینده با این نامزدها ارتباط برقرار کنند. المانیتور خبردار شده است «اقدام امنیت ملی» که گروهی متشکل از مقام های دولت باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا را گرد هم آورده است، پیش نویس یادداشتی را برای همه نامزدهای دموکرات ارسال کرده و درباره بازگشت به برجام از آنها سوال کرده است.
«ند پرایس» مدیر سیاستگذاری این گروه اظهار داشت: پیامی که ما فرستاده ایم روشن و ساده است. اگر ایران پایبند بماند دولت بعدی آمریکا باید به توافق هسته ای باز گردد و از دیپلماسی اصولی برای مذاکره در خصوص دنباله توافق به منظور نگه داشتن برنامه هسته ای ایران در چارچوب، در طولانی مدت استفاده کند.
به نوشته المانیتور، این استدلال در میان دموکرات ها جذابیت پیدا کرده است. یک سخنگوی کامالا هریس گفت: «اگر آمریکا بتواند راستی آزمایی کند که ایران به ملزومات سختگیرانه مشروح در توافق پایبند است، هریس به توافق با ایران باز می گردد.» آژانس «مدیریت اطلاعات ملی» آمریکا و «آژانس بین المللی انرژی اتمی» بارها اعلام کرده اند که ایران همچنان به توافق هسته ای پایبند است.
یک سخنگوی سناتور وارن هم گفت: «تا زمانی که ایران به پایبندی به مفاد توافق ادامه دهد، او (وارن) در مقام ریاست جمهوری به این توافق بازخواهد گشت.» یک مشاور سندرز نیز اظهار داشت: «سناتور سندرز در مقام رئیس جمهوری به برجام بازمی گردد و آماده گفت وگو با ایران در مورد طیفی از مسائل دیگر است. این همان کاری است که ترامپ باید به جای خروج از توافق هسته ای آن را انجام می داد. بازگشت به برجام به معنای عمل کردن آمریکا به تعهداتش در توافق هسته ای است که شامل برداشتن تحریم ها می شود.»
«واین مسان» شهردار یکی از شهرهای ایالت فلوریدا و «ماریان ویلیامسون» که جزو نامزدهای دموکرات انتخابات 2020 به شمار می آیند، گفته اند به برجام بازمی گردند. مسان قول داده است که بازگشت به این توافقنامه را در اولویت قرار دهد.
10 نامزد دموکرات دیگر از جمله سناتورها «ایمی کلوباکر» (از ایالت مینه سوتا)، «کریستن جیلیبراند» (نیویورک)، «تولسی گابارد» عضو مجلس نمایندگان از هاوایی و «بتو اورورک» عضو سابق مجلس نمایندگان از ایالت تگزاس به درخواست المانیتور برای اظهارنظر در این باره پاسخ ندادند. هر چهار نفر در سال 2015 به توافق هسته ای رای مثبت دادند.
اما «جو بایدن» معاون سابق ریاست جمهوری آمریکا که انتظار می رود ماه آینده حضور یا عدم حضورش در انتخابات 2020 را اعلام کند، همچنان یکی از چهره های اصلی توافق هسته ای است.
وقتی ترامپ ماه می گذشته (18 اردیبهشت) از برجام خارج شد، بایدن در بیانیه ای اعلام کرد: صحبت از یک «توافق بهتر»، توهم است. سال ها فشار تحریم ها و دیپلماسی طاقت فرسا و حمایت کامل جامعه بین المللی زمان برد تا این هدف (توافق هسته ای) محقق شود. امروز هیچ یک از آنها را نداریم.
حمایت ادامه دار دموکرات ها از برجام در حالی است که حمایت از سیاست خارجی ترامپ در نظرسنجی ها با چالش مواجه است. نتایج یک نظرسنجی شبکه سی.ان.ان در هفته جاری نشان داد که رئیس جمهوری آمریکا در حوزه سیاست خارجی نمره مردودی گرفته است، به طوری که 54 درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی سیاست خارجی او را تایید نمی کنند.
طبق نظرسنجی Morning Consult-Politico، حمایت از برجام در هنگام خروج ترامپ از آن به بالاترین حد رسیده بود، به طوری که 56 درصد از پاسخ دهندگان حمایت خود را از آن اعلام کردند.
«دیلان ویلیامز» معاون ارشد «امور دولتی» در گروه لابیگری «جی استریت» می گوید: «رای دهندگان در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات انتظار دارند که نامزدها دیپلماسی را بر جنگ ارجح قرار دهند.»
«سیاست خارجی برای آمریکا» که یک گروه دیگر متشکل از مقام های دوره اوباماست، همین موضع را دارد. «جسیکا سارستدت» سخنگوی این گروه بازگشت آمریکا به برجام را «یک عنصر مهم سیاست خارجی برای هر یک از نامزدهای دموکرات ریاست جمهوری» خواند.
«شورای ملی ایرانیان آمریکا» اندکی پس از انتخابات میاندوره ای ماه نوامبر 2018 در آمریکا از نامزدهای انتخابات 2020 خواست «به روشنی بیان کنند که در صورت پیروزی تمایل دارند به برجام بازگردند.» «جمال عبدی» رئیس این شورا به المانیتور گفت که این سازمان «با تمام نامزدها در تماس خواهد بود تا تعهدات مشابهی را بپذیرند.»
ماه گذشته میلادی (فوریه) کمیته ملی حزب دموکرات قطعنامه ای را تصویب کرد که خواستار بازگشت به برجام و «ازسرگیری تعهد آمریکا به توافقی شد که با همراهی متحدان به دست آمده است.»
المانیتور نوشت: اما شکاف هایی در حال پدیدار شدن است. گروهی معتقد هستند که آمریکا باید سریعا تحریم های ترامپ را لغو کند و گروه دیگری می خواهند که دموکرات ها از این تحریم ها به عنوان اهرمی برای گرفتن امتیازات بیشتر از ایران استفاده کنند.
«رابرت آینهورن» مشاورسابق دولت اوباما در امور کنترل تسلیحات و «ریچارد نفیو» هماهنگ کننده پیشین تحریم ها این مسائل را در شبکه های اجتماعی و تارنمای اندیشکده «آتلانتیک» مطرح کرده اند. احتمال می رود که آنها هفته آینده در اندیشکده «موسسه بروکینگز» یک پژوهش یکصد صفحه ای منتشر کنند. آینهورن به المانیتور گفت: «مهم این است که در مورد چیزی که من آن را یک چانه زنی تازه هسته ای می نامم، با ایران مشغول مذاکره شویم.»
برخی کارشناسان خاطرنشان می کنند که ایران در سال 2021 انتخابات ریاست جمهوری برگزار می کند و در شرایطی که آمریکا مسئول خروج خود از برجام است، غیرمحتمل است که ایران امتیاز بیشتری بدهد.
«جردبلانک» که در دولت اوباما بر اجرای برجام نظارت داشت، به «بی اعتمادی فزاینده به آمریکا به دلیل عدم پایبندی به برجام»و«پیچیدگی و همپوشانی» سیاست های دو کشور اشاره کرده و می گوید: «پس از آنکه رئیس جمهوری جدیدی در سال 2021 آغاز به کار می کند، بلافاصله فصل انتخابات ریاست جمهوری در ایران شروع می شود.»
ایرنا