العالم - آسیا
اگرچه چین و آمریکا بشدت درگیر اختلافات تجاری و جنگ تعرفه ها هستند و مساله گفت و گوی تلفنی وزیران خارجه دو کشور مختص ایران نبوده است اما رسانه ها گزارش کردند به دلیل همزمانی این تماس با سفر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به پکن ، دلیل اصلی یا دستکم بخش عمده ای از این تماس به موضوع ایران بوده است.
وزیر خارجه چین در این مکالمه تلفنی از طرف آمریکایی خواسته است خویشتنداری نشان دهد و باعث نشود که تنش ها بیش از این افزایش یابد؛ تنش هایی که آمریکا با عدم تمدید معافیت خرید نفت ایران برای هشت کشور عمده خریدار نفت ایران آغاز شده است.
چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران در سال‌های گذشته بوده است این کشور به طور متوسط در دوره پیش از تحریم‌ها روزانه حدود 800 هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده است و تحریم نفتی ایران به عنوان یک شریک استراتژیک، به اقتصاد این کشور نیز لطمه جدی خواهد زد.
آمریکایی ها در جنگ تجاری با چین، به افزایش تعرفه ها به میزان 25 درصد روی 200 میلیارد دلار روی آورده اند و قصد دارند تا 325 میلیارد دلار دیگر را نیز مشمول همین درصد تعرفه کنند از طرف دیگر در تلاش برای افزودن بر تنش ها، ناو هواپیمابر و بمب افکن به منطقه فرستاده اند.
با این حساب به نظر می رسد که وزیر خارجه چین با درایت سیاست های تند و نو محافظه کارانه آمریکا را در قبال چین و ایران و دیگر کشورها از جمله کره شمالی مورد انتقاد قرار داده است بخصوص آنکه در روزهای اخیر کره شمالی هم بارها از راهبردهای زورگویانه آمریکا انتقاد کرده و در پاسخ به این روش ها و تحریم ها، دوبار آزمایش های موشکی و راکتی انجام داده است.
چین در میانه بحران هایی جدی قرار گرفته است از یک سو چون خود را یک عضو مسئول جامعه بین المللی می داند باید از برجام و توافق هسته ای حراست کند به حقوق مشروع ایران توجه داشته باشد و تلاش خود را بکار گیرد تا دیگر طرف های توافق هسته ای به تعهداتشان پایبند باشد.
از طرف دیگر این کشور در مساله هسته ای کره شمالی با سیاست های آمریکا تا اندازه ای هماهنگ بوده است اما اعتقاد دارد که تحریم های یکجانبه آمریکا زیاده روی است و می تواند اوضاع را پرتنش کند.
مورد دیگر نیز رویارویی خود چین با آمریکا در مساله تجاری است استیون منوچین وزیر خزانه داری آمریکا چهارشنبه گذشته گفت که می خواهد به چین سفر کند تا دور تازه ای از رایزنی های تجاری انجام شود اما چین به سردی با این مساله برخورد کرده و پاسخ روشنی هم به این خواست نداده است.
رسانه های چینی هم نوشته اند که اصلا لزومی ندارد چنین سفری صورت گیرد وقتی قرار است آمریکا به افزایش تعرفه ها مبادرت ورزد چین هم می تواند مذاکرات را کلا لغو کند.
در مساله تایوان هم می تواند بازتاب اظهارات وزیر خارجه چین را دید البته او صراحتا درباره فروش های تسلیحاتی آمریکا به تایوان و اعزام ناوهایش به تنگه تایوان ابراز نگرانی کرد و افزود که چین با چنین راهبردهایی مخالف است.
طیف وسیعی از اختلافات روابط چین و آمریکا را در برگرفته است در مذاکرات، طرفین درباره ایران هم بحث و رایزنی کردند در همین ارتباط وزیر خارجه چین به طرف آمریکایی گفت که باید مراتب احتیاط مراعات شود.
او تاکید کرد که در چنین شرایطی لازم است همه طرف های ذی ربط خویشتنداری حداکثری از خود نشان دهند و کاری نکنند که تنش ها شدت گیرد.
وزارت خارجه آمریکا هم تایید کرده است که وزیر خارجه این کشور با وانگ یی همتای چینی خود درباره ایران مذاکراتی انجام داده اما حاضر به ارایه جزییات آن نشده است.
روزنامه ساوت چاینا از هنگ کنگ می نویسد که تنش ها بدجوی میان آمریکا و ایران فزاینده بوده است در روزهای گذشته شدت تشنجات زیاد بوده و این باعث نگرانی جامعه بین المللی از درگیری نظامی میان طرفین بوده است.
این گزارش خاطر نشان می کند که بسیاری در عرصه بین المللی مقصر تشدید تنش ها را آمریکا می دانند و به هر حال بر این باورند که از یک سال قبل به این طرف، راهبردهای آمریکا و خروج از برجام باعث بروز تنش های زیادی در رابطه با ایران شده است.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که چین در میانه یک شرایط بسیار حساس قرار گرفته است که اگر کنترل نشود ممکن است از نقطه حساس به شرایط بحرانی تغییر کند.
ژاپنی ها نیز در جریان دعوتی که از وزیر خارجه ایران داشتند تاکید کردند که توکیو خواستار افزایش تنش ها نیست و بر این باور است که باید به هرشکل از توافق هسته ای حراست شود.
در عین حال ژاپن در کنار چین نگرانی های زیادی از این وضعیت داشته است و طبیعتا پس از رایزنی هایی که مقام های این دو کشور با وزیر خارجه ایران داشتند، حساسیت های آمریکا فزونی گرفت و گفت و گوی تلفنی طرف آمریکا با وزیر خارجه چین نیز در این باره نیز بوده است.
بورینگ از خبرنگارانی که برای نشریات هنگ کنگی می نویسد بر این باور است که تنش ها دراین شرایط اصلا سازنده نیست مسایلی از این دست باید با گفت و گو و مذاکره حل و فصل شود.
او با اشاره به تنش های شدت گرفته نظامی میان آمریکا و ایران خاطر نشان می کند که شاید اگر اوضاع کنترل نشود بحرانی جدی منطقه را در بگیرد و اتفاقاتی ناخواسته بیفتد.
وانگ شیان دیگر کارشناس مسایل سیاسی از چین می گوید: چین و روسیه بسیار نگران هستند آنها نمی خواهند اجازه بدهند که اوضاع از کنترل خارج شود.
وی با اشاره به ارتباطاتی که میان چین و آمریکا وجود دارد، افزود: چین همواره سیاست های مسالمت آمیز را دنبال کرده است و این بار نیز خواستار خویشتنداری واشنگتن در موضوع ایران شده است.
در هر صورت چین و نقش این کشور در کاستن از تنش های منطقه ای بیش از هر زمانی اهمیت پیدا کرده است و کشورهای اروپایی و روسیه نیز در این زمینه چون طرف های دیگر توافق هسته ای هستند باید به اقدامات عملی روی بیاورند و همزمان کوشش داشته باشند که تنش ها در منطقه از کنترل خارج نشود.
شاید در همین راستا بود که وانگ یی وزیر خارجه چین به پمپیو به شکلی تلویحی هشدار داد که آمریکا نباید در این مسیر تنش ها بیش از اندازه جلو برود.
به هر حال تماس وزیر خارجه چین با آمریکا در موضوع ایران نشان می دهد چین به عنوان یک شریک راهبردی نه تنها در زمینه برجام و یا بی توجهی به تحریم های آمریکا در مورد نخریدن نفت، از ایران حمایت کرده است بلکه به موضوع تنش ایران و آمریکا نیز ورود کرده و به آمریکا هشدار داده است که اقدامات واشنگتن به منافع پکن لطمه زده است.
ایرنا