العالم - ایران / علمی
آلرژی یا حساسیت به دلیل عکس العمل بسیار شدید سیستم ایمنی بدن به عوامل مختلف است. سیستم ایمنی افرادی که آلرژی دارند بسیار حساس بوده و در مواجهه با مواد بی ضرر موجود در هوا یا مواد غذایی واکنش بیش از اندازه نشان می دهند. آلرژی شدید می تواند روند عادی زندگی را مختل کرده و دردسرهای زیادی برای فرد به وجود بیاورد. سیستم ایمنی فردی که حساسیت دارد در برخورد با گرده گیاهان به اندازه ای تحریک می شود که انگار با خطری جدی روبرو گشته است. آلرژی بسیار شایع بوده و افراد زیادی به آن مبتلا هستند. آلرژی ممکن است فصلی بوده و در فصل به خصوصی مانند بهار فرد را آزار دهد یا اینکه در تمام طول سال با فرد همراه باشد. برای کنترل آلرژی می توان از درمان های خانگی و دارویی مختلف استفاده نمود و در صورت لزوم به پزشک مراجعه نمود.
آلرژی شدید یا خفیف
افرادی که آلرژی دارند هنگامی که در مواجهه با مواد حساسیت زا قرار می گیرند، سیستم ایمنی بدنش شان به شدت واکنش نشان می دهد. در واقع سیستم ایمنی، این مواد را به عنوان خطری جدی برای بدن تلقی می کند. بدن برای مقابله با ماده حساسیت زا، نوع خاصی از پادتن را تولید می نماید. این پادتن ها به سلول های خونی به نام ماست سل وصل می شوند. سلول های ماست سل در دستگاه تنفسی و گوارشی بسیار فراوان اند و عوامل حساسیت زا نیز بیشتر از طریق این دو دستگاه وارد بدن می شوند. ماست سل ها مواد گوناگونی از جمله هیستامین آزاد می کنند که دلیل اصلی بروز علائم حساسیت است. این علائم بسته به سیستم ایمنی فرد می تواند خفیف و جزیی یا حاد و جدی باشد.
این علائم معمولا به شکل آبریزش چشم و بینی، عطسه، سرفه و ... خود را نشان می دهند. حساسیت در چشم، بینی و ریه زمانی اتفاق می افتد که ماده حساسیت زا در هوا باشد و از طریق تنفس و برخورد با چشم منجر به واکنش یدن شود. اگر ماده حساسیت زا بلعیده شود، حساسیت در دهان و دستگاه گوارش اتفاق می افتد. اگر آلرژی شدید باشد علائمی حاد مانند حساسیت شدید پوستی، افت فشار خون و بیهوشی نیز رخ می دهد.
علائم آلرژی فصلی
در فصل بهار گیاهان گرد افشانی می کنند و درختان و سبزه ها رشد می کنند و احتمال بروز آلرژی فصلی بسیار بالا می رود. افرادی که مبتلا به آلرژی فصلی باشند در فصل بهار به شدت دچار آبریزش بینی و عطسه می شوند. ممکن است این آلرژی در فصل تابستان نیز با شدت کمتری ادامه داشته باشد. زیرا گیاهان و چمن ها نیز می توانند سیستم ایمنی شما را تحریک نمایند. اگر دچار آلرژی شدید هستید نمی توانید درختان و سبزه ها را نابود کنید و یا محیط را تغییر دهید، اما می توانید با شیوه های ساده علائم آلرژی را کنترل نمایید. حساسیت فصلی در فصل های سرد سال کاهش می یابد.
بعضی از گیاهان در ماه های مختلف سال گرده افشانی می کنند و این باعث می شود در تمام طول سال حساسیت فصلی داشته باشید و تنها شدت آن در فصل های مختلف فرق داشته باشد. متداول ترین علائم حساسیت فصلی: عطسه، خارش گلو و گوش، گرفتگی و آبریزش بینی است. افراد زیادی در طول سال دچار حساسیت فصلی هستند. این مشکل معمولا ارثی است و امکان دارد تمام اعضای یک خانواده دچار آلرژی شدید فصلی شوند. علاوه بر موارد ذکر شده در بالا خارش چشم و ریزش اشک نیز از علائم آلرژی فصلی است.
چه عواملی باعث آلرژی شدید می شوند؟
عوامل مختلفی باعث مبتلا شدن فرد به آلرژی می شوند. یکی از اصلی ترین عوامل ژنتیک است. فرزندانی که والدین آنها دچار حساسیت هستند، به احتمال زیاد دچار آلرژی می شوند. برخی از خوراکی ها نیز ممکن است آلرژی زا باشند. غذاهای دریایی، تخم مرغ، لبنیات، آجیل و برخی از میوه ها امکان دارد از عوامل ابتلا به آلرژی باشند و فرد با استفاده از آن ها دچار حساسیت شود. عوامل محیطی نیز در ابتلا به آلرژی تاثیرگذار هستند. آلودگی هوا و آلاینده های مختلف از مهمترین عوامل آلرژی زا هستند.
بوی ناشی از پخت و پز، گرد و خاک و گرده افشانی گیاهان نیز باعث تحریک سیستم ایمنی بسیاری از افراد و بروز علائم آلرژی می شود. با ترشح هیستامین در بدن علائم آلرژی نمایان می شود. نیش حشرات، کپک و شوره پوست حیوانات نیز از عوامل بروز آلرژی هستند. افراد مختلف در مواجهه با این عوامل بسته به سیستم ایمنی بدنشان دچار آلرژی شدید یا خفیف می شوند. با دوری از عوامل آلرژی زا می توان از بروز این عارضه پیشگیری نمود.
آلرژی تنفسی و کنترل آلرژی شدید
آلرژی تنفسی ممکن است به دلایل مختلف اتفاق بیفتد. برای پیشگیری از آن زیاد بیرون نروید. آلرژی تنفسی تحتانی همان آسم است که شدت علائم آن به خفیف یا شدید بودن آلرژی بستگی دارد. رینیت آلرژیک، حساسیت سیستم تنفسی فوقانی بوده که به طور معمول برای کنترل و درمان آن به پزشک حلق و بینی مراجعه می نمایند. علائم آلرژی تنفسی بسیار شبیه به علائم سرماخوردگی است. افرادی که به این نوع آلرژی مبتلا هستند، عطسه آنها در صبح شدت بیشتری دارد. گرفتگی و آبریزش بینی، ترشح پشت حلق، خارش، سرفه و ... از علائم آلرژی تنفسی هستند. با استفاده از روش های خانگی می توانید این نوع آلرژی را کنترل نمایید. دمنوش گیاه اکالیپتوس برای کاهش التهاب، به خصوص برای آلرژی تنفسی بسیار مفید است. عدم استفاده از مواد آلرژی زا، تمیز کردن هوا با استفاده از دستگاه تصفیه هوا، سیگار نکشیدن و کمتر بیرون رفتن از راه های کنترل آلرژی تنفسی است.
آلرژی ریه
آلرژی ریه باعث تنگی نفس و حملات تنفسی به خصوص در هنگام خواب می شود. معمولا این نوع از آلرژی شدید بوده و فرد را با مشکلات جدی روبرو می نماید. یکی از علائم آلرژی ریه فشرده شدن قفسه سینه است. این حالت نوعی فشار بر روی سینه است. انگار وزنه ای روی سینه قرار گرفته و فرد به سختی می تواند نفس بکشد. این مشکل هنگامی رخ می دهد که فرد سعی دارد هوا را داخل ریه بکشد. اگر راه هوا باریک باشد و هوا به راحتی از آن عبور نکند، چنین حالتی را تجربه خواهیم نمود. سخت شدن تنفس یا کمبود نفس از دیگر علائم آلرژی ریه می باشد. دشواری در تنفس اگر به موقع رفع نشود باعث خستگی زیاد ماهیچه های تنفسی می شود. خس خس سینه و سرفه نیز ارز دیگر علائم آلرژی ریه هستند. این عارضه ها به دلیل اختلالت آلرژیکی مانند آسم اتفاق می افتند.
آلرژی شدید پوستی
آلرژی پوستی معمولا با خارش پوست بدن خود را نشان می دهد. این خارش زمانی اتفاق می افتد که فرد با ماده آلرژی زا تماس داشته باشد. این آلرژی ممکن است در اثر رنگ، عطر، پشم و یا حساسیت به مواد غذایی باشد. اگر آلرژی شدید باشد تاول هایی روی پوست ایجاد می شود که داخل خود مایع دارند. در بیشتر اوقات علائم آلرژی پوستی شبیه اگزما است. با خاراندن آن پوست کنده شده و زخم می شود. آلرژی های پوستی را می توان با مرطوب کننده رفع کرد ولی اگر آلرژی شدید باشد برای درمان آن حتما به پزشک مراجعه شود.
درمان گیاهی و دارویی آلرژی
با استفاده از درمان های خانگی می توان آلرژی شدید فصلی یا آلرژی های تنفسی و پوستی را کنترل و درمان نمود. مهم ترین اقدام برای پیشگیری از آلرژی این است که در روزهایی که هوا آلوده است کمتر بیرون برویم. تمیز نگه داشتن محیط خانه و استفاده از دستگاه تصفیه هوا نیز می تواند در پیشگیری و کنترل آلرژی نقش بسزایی داشته باشد. خوردن عسل باعث پیشگیری و کنترل و درمان آلرژی می شود. همچنین دمنوش های گیاهی مانند بابونه، چای سبز در درمان آلرژی بسیار موثر هستند. در صورت داشتن آلرژی شدیدتر می توانید از داروخانه داروهای آنتی هیستامین مانند سیتریزین را تهیه کرده و حساسیت خود را کنترل نمایید. اگر آلرژی شما همچنان ادامه داشت بهتر است به پزشک مراجعه نمایید تا نوع حساسیت شما را تشخیص داده و اقدامات پیشگیرانه را به شما گوشزد نماید و برای درمان آلرژی شما برایتان دارو تجویز نماید.