العالم – درگوشی
روزنامه آمریکایی "وال استریت ژورنال" ضمن اعلام این خبر، به نقل از یک مقام عرب که نامش را فاش نکرد، نوشت که وزیر امور خارجه قطر در این سفر برای پایان این بحران، پیشنهادی غافلگیر کننده داده است.
براساس اطلاع منتشر شده توسط این روزنامه در پیشنهاد قطر آمده است که دوحه آماده است برای پایان بحران، روابطش را با گروه "اخوان المسلمین" که عربستان سعودی و همپیمانانش، آن را گروهی تروریستی می دانند، قطع کند. به نظر می رسد که این سفر اعلام نشده، پس از سفرهای دیپلماتیک گسترده ای انجام شده که در عمده آن، کویت نقش میانجی را داشته است.
همچنین گفته شده که تابستان امسال دیدارهایی در حاشیه کنفرانس سران کشورهای عضو گروه 20 در ژاپن میان طرفین انجام شده که البته جزییات آن اعلام نشده است.
بحران قطر با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و مصر، به پنجم ژوئن 2017 بازمی گردد وقتی که عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر ضمن قطع رابطه با قطر، این کشور را به بهانه حمایت از تروریسم تحریم کردند، البته دوحه این ادعا را تکذیب و این چهار کشور را به تلاش برای تحت الشعاع قرار دادن حاکمیت ملی قطر، متهم کرد.
تا زمان نگارش این مقاله، قطر هیچیک از شروط اعلام شده توسط چهار کشور مانند بستن شبکه تلویزیونی الجزیره، خروج نیروهای ترکیه از پایگاههای قطر و قطع کامل رابطه با اخوان المسلمین را اجرا نکرده است.
برخی از کارشناسان معتقدند که برای قطر دشوار است که تمام این خواستهها را اجرا کرده و از تمام سیاست‌هایش عدول کند اما خواهد کوشید بخش‌هایی از آن را اجرا کند.
به عنوان مثال، می تواند سیاستهای شبکه الجزیره را به جای بستن این شبکه، بازنگری کرده و آن را تغییر دهد که البته این تغییر در اخبار جدید منتشره از سوی این شبکه درباره عربستان سعودی قابل مشاهده است به این دلیل که لحن تند و هجومی که در گذشته نسبت به سیاستهای محمدبن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی استفاده می شد، دیگر در آن مشاهده نمی شود، همچنین قطر رابطه اش با ترکیه را به گونه ای بازنگری کرده که باعث ناخشنودی چهار کشور نشود که البته رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز مشابه همین سیاست را نسبت به عربستان سعودی و مصر در پیش گرفته است.
به نظر می رسد مسئول عربی که روزنامه وال استریت ژورنال خبر سفر پنهانی وزیر امور خارجه قطر به عربستان سعودی را به نقل از وی منتشر کرده است، سعودی است به این دلیل که کوشیده عربستان سعودی را طرف قوی تر نشان دهد و ثابت کند که این قطر است که برای عادی سازی رابطه با عربستان سعودی به ریاض متوسل شده است، همچنین این روزنامه به نقل از مسئول مزبور اعلام کرده که عربستان سعودی سرگرم بررسی پیشنهاد قطر است اما هنوز مشخص نیست که دو طرف قادر به توافق در این زمینه هستند یا خیر.
به نظر نمی رسد که این مسئول عرب، خبر را به طور حرفه ای و واقع گرایانه نقل کرده باشد، به این دلیل که درست است که قطر در سالهای گذشته به خاطر محاصره در معرض فشار شدید قرار سعودی دارد اما تحولات منطقه به ویژه عربستان سعودی، اجازه نمی دهد کفه ترازو به نفع عربستان سعودی سنگین شود، به ویژه با توجه به شکستهای پی در پی سیاستهای غیرمعقولانه ولیعهد سعودی که کشورش را دچار بحران‌هایی بی حد و مرز کرده است و جایگاه ریاض را حتی در میان همپیمانان آمریکایی اش به حدی تنزل داده است که عربستان سعودی را کشوری منفور توصیف می کنند.
از سوی دیگر، عربستان سعودی در خبر روزنامه آمریکایی قوی به تصویر کشیده شده است به گونه ای که همراه با امارات و بحرین، تیم‌هایشان را برای شرکت در جام قهرمانی فوتبال خلیج فارس معروف به "خلیجی 24" که قطر برگزار کننده آن است، اعزام کرده است آنهم پس از آنکه در گذشته با این حضور مخالفت می کرد، اما این موضوعی است که باعث شده کارشناسان آن را نوعی خودشیرینی از سوی عربستان سعودی نسبت به قطر توصیف کنند.
به رغم تمام مطالبی که گفته شد، در زمینه حل بحران در روابط دو کشور در آینده نزدیک تردیدهایی وجود دارد و کارشناسان معتقدند که در بهترین حالت، بحران حل نخواهد شد بلکه می تواند کاهش یابد، چرا که تجربه سالهای گذشته با عربستان سعودی تحت حاکمیت محمد بن سلمان ثابت کرده که اطمینان کردن به وی دشوار است چرا که تصمیمهایش مانند دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا، لحظه ای، شتابزدهف غریزه ای و غیرعقلانی است که به همین دلیل تمام تلاشهای عقلا برای بهبود وجهه عربستان سعودی را نقش بر آب می کند، وجهه ای که از زمانی که محمد بن سلمان، پادشاه بدون تاج و تخت عربستان سعودی شده، بسیار مخدوش شده است.
سعيد محمد - العالم