خبر:
پادشاه سعودی رسما امیر قطر را برای شرکت در نشست سران شورای خلیج فارس که بناست چند روز دیگر در ریاض برگزار شود دعوت کرد.
تحلیل:
- در حالی که از سال 2017 عربستان به‌همراه مصر، بحرین و امارات با قطر قطع رابطه کردند و شروطی 13 گانه از جمله تعطیلی شبکه الجزیره، قطع رابطه با ترکیه و ایران، قطع ارتباط با اخوان المسلمین و... را شرط ایجاد رابطه مجدد با این کشور اعلام کردند اما امروز بشکلی رسمی پادشاه سعودی از امیر قطر دعوت کرد تا در اجلاس پیش رو شرکت کند این یعنی آنکه سعودی بالاخره مجبور شد در مقابل کشور کوچک قطر تسلیم شود.
- بدیهی است شروط مطرح شده برای ایجاد ارتباط بشکلی کامل از سوی قطر پذیرفته نشده است چه آنکه اگر چنین مسأله‌ای در سیاستهای قطر وجود داشت دلیلی برای تحمل دو سال و نیم دشمنی از ناحیه سعودی و متحدانش برای قطر وجود نداشت. برخی منابع از کوتاه آمدن قطر از حمایت از اخوان المسلمین و تغییر در رویکرد شبکه الجزیره سخن می‌گویند هرچند تاملی دراخبار وگزارشهای این شبکه نشان میدهد قطر فتیله دشمنی با سعودی و موتلفینش را طی روزهای اخیر بشکلی ملموس پایین کشیده است اما برای فهم اینکه تاچه حد قطر و در چه سطحی به عربستان قول همکاری داه است باید قدری منتظر ماند.
- طبیعی است متاثر از سعودی مصر، امارات و بحرین نیز که سیاست‌هایشان تابعی از سعودی است نسبت به قطر تغییر خواهد کرد.
- نکته مهم آنکه با این رویداد بیش از هر چیز هیبت سعودی که کوشش دارد خود را در قالب رهبری جهان اسلام معرفی کند بشدت مخدوش خواهد شد. هرچند نصیب قطر از این نزدیکی باز شدن راه زمینی این کشور از سوی سعودی و در آستانه برگزاری مسابقات جام جهانی پیش رو باشد.
- شاید از این پس و در شرایط پیش رو شورای مرده خلیج فارس جانی تازه بگیرد و مواضع پیشین را مجدداً تعقیب کند اما واقعیت آن است که شکاف در این تشکیلات و بغض های فروخفته کشورهای عضو نسبت به یکدیگر درخلال دو سال و نیم گذشته امکان بازگشت به شرایط پیش از بحران را به‌هیچ وجه فراهم نخواهد کرد.
تجربه قطع رابطه با قطر بسیاری از کشورها را به این جمعبندی رساند که دنیای بدون رابطه با سعودی نه تنها خطرناک نیست بلکه می‌تواند دنیایی توام با آرامش باشد.
- درحالی که وال استریت ژورنال چند روز پیش از سفر مخفیانه وزیر خارجه قطر به سعودی در ماه گذشته پرده برداشته بود بنظر می‌رسد نقش غربی‌ها در این نزدیکی مجدد را نباید مورد غفلت قرار داد.
- دور از انتظار نیست طرح ابتکاری ایران موسوم به «صلح هرمز» متاثر از ماه عسل جدید قطر و کشورهای 4گانه متحد مورد استقبال شورای همکاری خلیج فارس قرار نگیرد.