العالم - آسیا
وزیر خارجه قطر که روز شنبه هفته جاری از «پیشرفت جزئی» در حل اختلاف با عربستان سعودی، امارات، مصر و بحرین خبر داده بود، حالا در مصاحبه با «سی‌ان‌ان» بر زمان بر بودن اعتماد به سعودی‌ها تاکید کرد و درباره چرایی روابط خوب قطر با ایران، آمریکا و ترکیه توضیحاتی داده است.
اظهارات محمد بن عبدالرحمن آل ثانی در حالی مطرح شده که او دوشنبه هفته برای شرکت در نشست‌های مقدماتی اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس وارد ریاض شده بود.
وزیر خارجه قطر به «بِکی اندرسون» مجری سی‌ان‌ان» گفت: «میزانی از پیشرفت (در موضوع حل اختلافات با ۴ کشور عربی) حاصل شده است. دلیل اینکه ما می‌گوییم میزانی از پیشرفت حاصل شده است آن است که ما یک بن‌بست عدم ارتباط داشتیم که اکنون شروع به برقراری ارتباط با سعودی‌ها کردیم. ما در قطر خالصانه خواهان فهمیدن شکایت‌ها، مطالعه آنها و کمک کردن برای نگاه به راه‌حل‌ها هستیم، راه‌حل‌هایی که می‌تواند ما را در آینده از هر بحران محتمل دیگری مصون نگهدارد».
اندرسون درباره مواضع چهار کشور عربستان سعودی، امارات، مصر و بحرین علیه قطر شامل حمایت قطر از تروریسم، درخواست آنها برای بستن شبکه الجزیره، قطع روابط دوحه با تهران و بستن پایگاه نظامی ترکیه در قطر، قطع روابط با گروه‌هایی از قبیل اخوان المسلمین از وزیر خارجه قطر سوال کرد و موضع او را درباره این مواضع و درخواست‌های ۴ کشور عربی جویا شد.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی جواب داد: «اول از همه اینکه ما یک کشوری هستیم که با طرف‌های زیادی در ارتباط هستیم و من منطق قطع ارتباط با یک حزب سیاسی را متوجه نمی‌شوم. البته قطر هیچ وقت از اخوان المسلمین حمایت نکرده و ما هرگز یک رابطه مستقیم با اخوان المسلمین به عنوان یک حزب سیاسی نداشتیم البته وقتی که در دولت‌ها حضور داشتند، این یک موضوع دیگری است. ما باید با افرادی که در این حکومت‌ها کار می‌کنند، ارتباط داشته باشیم. باید از مردم این کشورها از قبیل مصر سوال شود که چرا آنها (مقام‌های اخوان المسلمین) را انتخاب کردند و گزینه‌های دیگر را انتخاب نکردند. ما در قطر بر این باور هستیم که ما نمی‌توانیم به دیگران انتخابشان را دیکته کنیم».
وی ادامه داد: «دوم اینکه، در موضوع حمایت از تروریسم این موضوع توسط همه متحدانمان و جامعه بین‌المللی ثابت شده است که این فرضیه (حمایت قطر از تروریسم) اصلا هیچ پایه و اساسی ندارد».
مجری سی‌ان‌ان سوال کرد: «آیا شما (در قطر) اصلا آمادگی سازش کردن به یک نحوی (در برابر خواسته‌های ۴ کشور عربی) را دارید و اگر دارید، این سازش چگونه خواهد بود؟ درخواست‌های قطر برای جلو رفتن چیست؟»
آل ثانی گفت: «وضعیت جاری به جایی نمی‌رسد و همگان بازنده این بحران هستند. ما خواهان مشاهده یک راه‌حل هستیم راه‌حلی که در خدمت شان و شرافت همه کشورها باشد».
اعتماد کردن قطر به عربستان سعودی، زمان می‌برد
مجری آمریکایی با قطع سخنان وزیر خارجه قطر گفت: «شما دارید از پاسخ دادن به سوال من اجتناب می‌کنید. شما آمادگی سازش کردن را دارید و اینکه خواسته‌های قطر چه هستند؟»
وزیر خارجه قطر اینطور جواب داد: «همانطور که به شما گفتم، هیچ سازشی وجود ندارد. ما خواهان به پیش رفتن هستیم و خواسته‌هایمان این است که چنین وضعیتی (محاصره قطر توسط ۴ کشور عربی) دوباره تکرار نشود و ما قبلا هم گفتیم که ما آمادگی صحبت کردن درباره هر چیزی را داریم به جز موضوعاتی که روی حاکمیتمان اثر داشته باشد یا دخالت در امور داخلی و سیاست خارجی‌مان باشد».
بکرسون سوال کرد: «آیا ما تا پایان این (بحران بین قطر و ۴ کشور عربی) چندین روز، هفته یا ماه فاصله داریم؟»
آل ثانی در جواب گفت: «ما معتقد هستیم که هنوز در مرحله بسیار ابتدایی قرار داریم و اتفاق‌هایی که ظرف ۲.۵ سال افتاده است، اتفاق‌های بزرگی بودند و به نظر من، بازسازی اعتماد، به مقداری زمان نیاز دارد».
بکرسون سپس سوال کرد: «قطر میزبان بزرگ‌ترین پایگاه هوایی آمریکا در این منطقه است. همین هفته شما میزبان ایوانکا ترامپ دختر رئیس‌جمهور ترامپ و مشاور او و همچنین محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران بودید. نقش قطر در میانجیگری کردن بین واشنگتن و تهران چقدر موثر بوده است؟»
بکی اندرسون مجری سی ان ان و وزیر خارجه قطر
وزیر خارجه قطر جواب داد: «اول از همه اینکه ما داریم درباره ایالات متحده و روابطمان با ایالات متحده که روابط خیلی مهمی برای ماست، حرف می‌زنیم. ایالات متحده یک متحد بسیار مهم کشور قطر است و خواهد بود. بزرگ‌ترین پایگاه هوایی (آمریکا در قطر) است و ما همکاری اقتصادی بسیار مستحکمی داریم».
قطر بین ایران و آمریکا میانجیگری نمی‌کند اما خواهان گفتوگو است
آل ثانی ادامه داد: «درباره ایران باید بگویم که ایران همسایه ماست و ما نمی‌توانیم این واقعیت را که آنها هسایگان ما هستند، تغییر دهیم. ما با آنها نظراتمان را در میان می‌گذاریم، ما با سیاست‌های ایران در منطقه اختلاف نظر داریم اما با هم صحبت می‌کنیم چرا که به باور ما، رسیدن به توافق تنها از راه مذاکره و صحبت حادث می‌شود و ما همیشه هر دو طرف (آمریکا و ایران) را به صحبت با یکدیگر تشویق می‌کنیم».
وزیر خارجه قطر افزود: «ما در حال میانجیگری کردن بین آنها (آمریکا و ایران) نیستیم اما ما همیشه در حال صحبت با متحدانمان هستیم و در تلاش هستیم که همسایگانمان با هم تعامل داشته باشند و با مذاکره، تنش‌ها را کاهش دهند».
مجری سی‌ان‌ان در بخش دیگری از این مصاحبه سوال کرد: «اینکه ریاض و تهران شروع به صحبت با هم بکنند، برای این منطقه چقدر اهمیت دارد؟»
آل ثانی گفت: «از نظر ما (قطر)، خیلی خیلی مهم است که ما یک منطقه‌ای داشته باشیم که به سمت راه‌حل حرکت کند چرا که شرایط جاری منطقه و تنش با ایران تاثیری مستقیم بر منطقه دارند. این فقط مساله غرب و ایالات متحده یا دیگران نیست. ما معتقدیم که باید دور میز نشسته و به نگرانی‌ها در رابطه با ایران و کل دیگر کشورها بپردازیم.
مجری سی‌ان‌ان در ادامه این مصاحبه سوال کرد: «آیا ما شاهد یک تجدید نظر و نوسازی در سیاست خارجی (عربستان) سعودی برای مثال در یمن و همچنین تلاش برای پایان دادن به تنش با قطر هستیم؟»
عربستان سعودی یک کشور مهم است اما...
وزیر خارجه قطر گفت: «عربستان سعودی یک کشور مهم در منطقه خلیج (فارس) و منطقه عربی است و سعودی باید در پایان دادن به منازعات نقش رهبری ایفا کنند و واقعا به دنبال یک راه‌حل باشند. ما اقداماتی را که آنها برای پایان دادن به جنگ در یمن برمیدارند، ستایش می‌کنیم و همچنین اقدامات برای پایان تنش در شورای همکاری خلیج فارس را ستایش می‌کنم؛ تنشی که اصلا از همان اول نباید اتفاق می‌افتاد».
وی افزود: «ما امیدواریم که این موضوع سبب ایجاد یک فرصت جدید شود که طی آن شورای همکاری خلیج فارس به بلوکی تبدیل شود که در آن سعودی‌ها مذاکرات مستقیمی با ایران داشته باشند. ما خواهان یک منطقه آرام و مسالمت‌آمیز هستیم. این منطقه برای صلح و ثبات جهان، از اهمیت بسیاری برخوردار است».
بکرسون سوال کرد: «آیا ما شاهد عقبگرد از یک پرتگاه هستیم؟ آیا شما هنوز درباره احتمال یک درگیری نظامی نگرانی دارید؟»
آل ثانی به این سوال اینطور جواب داد: «ما امیدواریم که در این منطقه هیچ درگیری نظامی حادث نشود چرا که چنین درگیری، یک اقدام بسیار مختل‌کننده خواهد بود. ما در اتفاق‌های بسیاری که افتاده است، شاهد هستیم که ایالات متحده خوشتنداری نشان می‌دهد و این چیزی است که ما تشویقش می‌کنیم چرا که خواهان هیچ درگیری بین ایالات متحده و ایران نیستیم. (مقام‌های) ایران چندین مرتبه تمایلشان را برای تعامل با منطقه ابراز کرده‌اند و به نظر من، باید در منطقه‌مان این تمایل اعلامی آنها را جدی‌تر بگیریم».
آل ثانی: به کشورهایی که در زمان بحران کمکمان کردند، پشت نمی‌کنیم
مجری سی‌ان‌ان در سوال آخر خود از این مقام قطری، به درخواست‌های ۴ کشور عربی برای تغییر روابط دوحه با آنکارا و حضور نظامی ترکیه در قطر اشاره کرد.
بکرسون پرسید: «شما با آنکارا روابط خوبی دارید. آیا مایل هستید که در این روابط مهندسی دوباره‌ای انجام دهید و به منظور اطمینان حاصل کردن درباره رسیدن به یک راه‌حل درباره اختلافات در شوئرای همکاری خلیج فارس، از ترکیه دور شوید؟»
وزیر خارجه قطر جواب داد: «ما به خاطر رابطه با یک کشور، تمایلی برای ایجاد سازش درباره روابطمان با کشورهای دیگر نداریم و ما ما درباره این موضوع بسیار شفاف بوده‌ایم و به این موضوع یک جنبه اخلاقی هم افزوده می‌شود و آن اینکه شما نمی‌توانید به کسانی که در زمان سختی در کنارتان بودند، پشت کنید. ما یک کشور کوچک هستیم و ما این موضوع را به خوبی می‌فهمیم برای ما این موضوع خیلی ارزش دارد. به همین خاطر هر کشوری که به ما در جریان بحرانمان کمک کرد و درهایش را به روی ما باز کرد، ما قدردان آنها باقی خواهیم ماند. مردم ما قدردان آنها خواهند بود و ما هرگز به آنها پشت نخواهیم کرد».
تاکید این مقام ارشد دوحه بر «پشت نکردن» قطر به کشورهای حامی این کشور در جریان بحران با چهار کشور عربی در حالی مطرح شده که او پیشتر در جریان سمینار «گفت‌وگوی مدیترانه»ای در پایتخت ایتالیاگفته بود: «قطر هرگز فراموش نمی‌کند که بعد از آغاز محاصره قطر [توسط عربستان، بحرین و امارات] ایران آسمانش را روی دوحه گشود».
فارس