العالم- عربستان سعودی
به مدت جندین سال، الجبری یکی از افسران ارشد سازمان استخبارات عربستان سعودی و متخصص هوش مصنوعی بود و نقش‌های کلیدی در جنگ علیه گروه القاعده و هماهنگی امنیتی میان عربستان سعودی و ایالات متحده ایفا می‌کرد. ولی از سال 2017 الجبری از انظار پنهان شد و از بیم جانش، به کانادا رفت، او در برابر فشارهای فزاینده "محمد بن‌سلمان" ولیعهد به کشور مقاومت می‌کند.
از مارس گذشته، نیروهای امنیتی عربستان سعودی دو فرزند سعد الجبری را بازداشت کرده‌اند و این دو از آن زمان از دنیای خارج دور افتاده‌اند.
دکتر "خالد الجبری" فرزند این مسئول امنیتی سابق، که در کانادا زندگی می‌کند، می‌گوید: "هفته‌ها گذشته و ما نمی‌دانیم آن دو کجا هستند... آنها ربوده شده‌اند و ما حتی نمی‌دانیم آنها زنده هستند یا مرده؟"
مسئولان سعودی خبر بازداشت این دو را تأیید نکرده‌اند و مسئولان سفارت سعودی در واشنگتن نیز از اظهارنظر در این‌باره خودداری کرده‌اند.
در برخی کشورهای منطقه خاورمیانه، مسئولان فشارها به شخصی را از طریق بازداشت نزدیکان او یا تهدیدشان افزایش می‌دهد.
با این استدلال، کشته شدن "جمال خاشقچی" روزنامه‌نگار منتقد توسط مزدوران سعودی در استانبول در دوم اکتبر 2018 به افزایش خطرات علیه اشخاصی مانند سعد الجبری، که احساس امنیت در خارج می‌کند، منجر شد.
پسر الجبری و مسئولان سابق در ایالات متحده می‌گویند، شاهزاده محمد بن‌سلمان می‌خواهد الجبری را با زور به کشور بازگرداند؛ چرا که او بیم آن دارد شخصی که احتمال دسترسی به اطلاعات محرمانه بیشتری دارد را به حال خود رها کرده است.
" گرالد م. ویرشین" معاون اول رئیس مرکز خاورمیانه در واشنگن که با الجبری هنگام فعالیت به عنوان سفیر آمریکا در یمن کار کرده است، می‌گوید: "موضوع گسترده‌تر، این است که محمد بن سلمان درباره هر فردی که خارج از کنترلش باشد، نگران است."
ویرشین ادامه داد: "الجبری در دوران خدمت در اداره اطلاعات، در بسیاری از مسائل حساس دست داشت تا اینکه مکان دفن اجساد را در عربستان فهمید و شاید برخی از اطلاعات حساس را درباره شاهزاده محمد بن سلمان در اختیار داشته باشد."
ماموریت الجبری در حوزه اطلاعات و استخباراتی زمانی به پایان رسید که قربانی درگیری میان دو شاهزاده قدرتمند بر سر حکومت شد.
شاهزاده محمد بن‌سلمان بسیاری از رقبای احتمالی و منتقدان در داخل و خارج از کشور را، از جمله جمال خاشقچی را تحت پیگرد قرار می‌داد. بن سلمان دستور قتل خاشقچی را بعد از آن صادر کرد که روزنامه آمریکایی "واشنگتن‌پست" ستونش را به مقاله‌های انتقادی وی از این شاهزاده، اختصاص داد.
الجبری هرگز از محمد بن‌سلمان به صورت علنی انتقاد نمی‌کرده ولی او همپیمان قوی شاهزاده محمد بن نایف- رقیب سرسخت بن سلمان- بود.
شاهزاده محمد بن‌نایف، که پیشتر وزیر کشور بود، در ماه مارس گذشته به دلیل شکایتش از نحوه مدیریتی ولیعهد کشور بازداشت شد.
مسئولان آمریکایی اعلام کردند، الجبری نقشی اصلی در بسیاری از امور حساس امنیتی در عربستان سعودی، از جمله در مبارزه با القاعده و محافظت از تاسیسات نفتی کشور، ایفا می‌کرد.
طبق اسناد فاش‌شده توسط "ویکیلیکس"، الجبری پیام‌های دیپلماتیکی با مسئولان بخش‌های مختلف در دولت آمریکا درباره موضوعاتی، از جمله عراق، یمن، افغانستان، تامین مالی تروریسم و نفوذ منطقه‌ای ایران رد و بدل می‌کرد.
به گفته ویرشین، سعد الجبری بسیار جدی و متمایل به ایالات متحده، به عنوان شریک خوب سعودی، بود.
"بروس ریدل" مسئول سابق در سازمان اطلاعات مرکزی( سیا) و کارشناس در انستیتوی "بروکینگز" می‌گوید: "دستگاه بزرگ نظارت در وزات کشور به مثابه یک گنجینه بزرگ از اسرار این کشور پادشاهی، از جمله فعالیت‌های اعضای خاندان حاکم و طرح‌های فساد و جرایم، است."
مقام‌های غربی احتمال می‌دهند که اطلاع الجبری از این اسرار دلیل تلاش‌های ولیعهد برای بازگرداندن وی به عربستان سعودی است. دو مقام مطلع از این قرصیه- یکی سعودی و یکی آمریکایی- گفتند که مسئولان سعودی مدعی هستند دلیل این تلاش‌ها اتهام فساد الجبری است.
در واقع، جایگاه الجبری بعد از رسیدن محمد بن سلمان به مقام ولیعهدی در سال 2015 متزلزل شده است. الجبری اواخر سال 2015 به موجب حکم پادشاهی، از ماموریتش در وزارت کشور برکنار شد.
در سال 2017، زمانی‌که محمد بن‌سلمان شاهزاده محمد بن‌نایف را کنار زد و خود ولیعهد شد، الجبری در خارج از کشور به‌سر می‌برد. پس از این عزل، شاهزاده بن‌نایف در اقامت اجباری قرار گرفت و اموالش مصادره شد و الجبری از ترس اینکه با سرنوشتی مشابه بن نایف مواجه شود، تصمیم گرفت به کشور بازنگردد.
یکی از اشخاص مطلع به قضیه الجبری می‌گوید، او به رغم داشتن روابطی قوی با دولت واشنگتن از اقامت در ایالات متحده خودداری کرد؛ چرا که نگران بود در صورت درخواست محمد بن‌سلمان، ترامپ او را به کشورش عودت دهد.
زمانی‌که الجبری عربستان سعودی را ترک کرد دو تن از 8 فرزندش در این کشور ماندند و مقام‌های سعودی فشارها بر آنها را به منظور بازگرداندن پدرشان آغاز کرد.
نیروهای امنیتی عربستان 16 مارس گذشته وارد منزل عمر و ساره الجبری شده و پس از تفتیش خانه آن دو را داخل خانه بازداشت کرده و علاوه بر این حافظه دوربین‌های مدار بسته ساختمان را ضبط کرده و این دو جوان را به بازداشتگاهی که ارتباطی با جهان بیرون ندارد، منتقل کردند.
فرزندان الجبری تنها 10 روز پس از بازداشت بدون اتهام محمد بن نایف، ولیعهد سابق عربستان، شاهزاده احمد بن عبدالعزیز، برادر ملک سلمان، پادشاه عربستان و شاهزاده نواف بن نایف، برادر ولیعهد و وزیر کشور سابق عربستان بازداشت شدند.