العالم - یمن
هنگامی که جنگی را آغاز می کنی و مدعی می شوی که قدرتمندترین طرف این جنگ هستی ولی نمی توانی در روزها و هفته های نخستین جنگ کاری از پیش ببری، پس تو در این جنگ شکست خورده ای.
بنابراین درباره جنگی که از بیش از 5 سال پیش آغاز شده و هیچ دستاوردی برای برافروزنده اش نداشته است، چه می توان گفت در حالی که عامل این جنگ چه تسلیحات و مهمات و چه دلارهای میلیاردی برای مجهز کردن ارتش سعودی و مزدورانش در داخل خاک یمن هزینه کرده است.
در لغت کلمه "بازدارندگی" به معنای متوقف کردن یک چیز و جلوگیری از تداومش است. این معنی مطابق با واکنش یمنی ها به تجاوز سعودی در سال های اول و دوم تجاوز است ولی اخیراً و به طور دقیق در این دو سال آخر عملکرد نظامی یمنی ها از معنی "بازدارندگی" فراتر رفته است به نحوی که عملکرد نظامی آنها شامل حمله هوایی به فرودگاه ابوظبی امارات، شرکت آرامکو سعودی و شلیک موشکهای قدس و ذوالفقار به سمت شمال ریاض پایتخت عربستان در دو روز گذشته می شود. این تغییر و تحول در توانمندی های یمن و واکنش به تجاوزات معانی و مفاهیم نظامی و بازتاب های سیاسی خودش را دارد.
در صحنه جنگ
مقامات سعودی با اذعان به اصابت موشک های یمنی به مناطقی در عربستان سعودی، اذعان به عملیات نظامی "موازنۀ بازدارندگی 4" یمنی ها کردند ولی این عملیات را کوچک و کمرنگ جلوه دادند اما این کار نتیجۀ معکوس خواهد داشت زیرا به محض رسیدن موشک های دست ساز یمنی ها به پایتخت عربستان بدون مواجهه با هیچ مانعی شایستۀ اوصاف "دستاورد، پیروزی و برهم زدن بزرگ قدرت نظامی پرهزینه عربستان" است.
کسانی برای دلداری دادن به خودشان می گویند که رادارها و سیستم های رهگیری آمریکا که به عربستان در تجاوزش به یمن کمک می کنند، موشک های یمنی را رهگیری نمی کنند. ولی سؤال کلیدی اینجاست که چرا واشنگتن اجازه می دهد موشک های یمنی به پایتخت عربستان برسد در حالی که می تواند این موشک ها را رهگیری کند؟ و اگر اجازه این کار می دهد، پس سیستم های رهگیری عربستان کجاست؟ و دستگاه های کنترل و رادارهایی که عربستان در مرزهای خود مستقر کرده است، کجاست؟ دستگاه ها و رادارهایی که از اسرائیل خریداری کرده است چه طور؟
در عرصه سیاست
پرواضح است که هیچ یک از متحدان محمد بن سلمان ولیعهد سعودی با وی درادامه دادن به تجاوز ماجراجویانه اش به یمن همراهی نمی کنند.
امارات از چند ماه پیش شروع به عقب نشینی از این بازی کرده و هم اکنون تلاشش را روی حفظ دستاوردهای جنگی و اقتصادی خود در جنوب یمن خصوصاً عدن و جزیره سقطری کرده است. فرماندهان نظامی کشور های دیگر که در ابتدای تجاوز عکس دسته جمعی برای تبلیغ قدرت ائتلاف سعودی گرفته بودند، از خیلی وقت خبری از آنها نیست.
درباره آمریکا نیز باید گفت بن سلمان ودیعه ای را که در نزد دولت دونالد ترامپ گذاشته بود، به پایان برده است. پیش بینی می شد 450 میلیارد دلاری که ریاض به ترامپ هنگام سفرش به عربستان بخشید، بهای حمایتش از بن سلمان برای رسیدن به تاج و تخت پادشاهی باشد اما ولیعهد سعودی از حمایت های ترامپ برای سرپوش گذاشتن روی بازداشت دهها شاهزاده و تاجر و همچنین سرپوش گذاشتن روی جرم قتل جمال خاشقچی استفاده کرد و بدین ترتیب بخش عظیمی از ودیعه خود را نیز برداشت کرد. سپس مرتکب لغزش دیگری شد و سطح تولید نفت را در چند ماه پیش بالا برد و همین امر باعث عصبانیت ترامپ شد به نحوی که بن سلمان هنگام مکالمۀ تلفنی با ترامپ برای اینکه دستیارانش صدای بلند عصبانیت ترامپ را نشنوند، آنها را از اتاقش بیرون کرد.
همه این امور باعث شده است که ولیعهد سعودی اعتبار خود را نزد لابی های آمریکایی به علت کارها و ماجراجویی های نسنجیده اش از دست بدهد و هم اکنون خود را در وضعیت نابسامانی در برابر واکنش های نظامی روزافزون یمنی ها می بیند.
کشتار یمنی ها دستاوردی برای ریاض به ارمغان نخواهد آورد و محاصره غیر انسانی میلیون ها یمنی بی گناه باعث نخواهد شد که متحدان عربستان، سعودی ها را پیروز میدان جنگ تلقی کنند. آیندۀ نزدیک خبرهای اقتصادی خوشی برای ولیعهد سعودی به ارمغان نخواهد آورد و بنابراین ولعیهد سعودی نمی تواند بر مزدوران خود که مجانی کاری نخواهند کرد، اعتماد کند.
گفته می شود که "اذعان به اشتباه، مزیت است". پس از عملیات موازنۀ بازدارندگی 4 به نظر نمی رسد که روی میز عربستان گزینه های زیادی وجود داشته باشد و چه بسا بن سلمان به زودی از ارباب آمریکایی خود و متحدانش و دار و دسته اش این حرف را بشوند که بهتر است به "شکست" اعتراف کند.
حسین الموسوی