العالم _ آسیا
«وانگ یی» وزیر خارجه چین تقضای آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را «کاملاً غیرمنطقی» توصیف کرد.
وی این اظهارات را روز جمعه در کنفرانسی مطبوعاتی بعد از دیدار با «شاه محمود قریشی» وزیر خارجه پاکستان در استان جنوبی هاینان چین اعلام کرد. وی با اشاره به این که دولت سابق آمریکا توافق هسته‌ای ایران را از سوی این کشور امضا کرد، گفت منطقی این است که واشنگتن مسئولیت این توافق را بدون توجه به تغییر دولت برعهده بگیرد.
او با توجه به اقدام آمریکا در خارج شدن از توافقی امضا شده، این سوال را مطرح کرد که چه کسی دیگر حاضر می‌شود با آمریکایی‌ها وارد توافق شود.
یی افزود ایالات متحده تنها منافع خود را مد نظر قرار داده و قانون بین‌المللی را تنها جایی به کار برده که با نیاز خودش مطابقت داشته و جایی که نداشته آن را کنار گذاشته است.
بنابر گزارش شبکه چینی «سی‌جی‌تی‌ان»، وزیر خارجه چین تاکید کرد که توافقات بین‌المللی با امتیازدهی و هماهنگی متقابل طرفین به دست می‌آیند.
او در ادامه با بیان اینکه چین متوجه شده برخی کشورها می‌گویند توافق هسته‌ای ایران تمرکز کمی بر اوضاع امنیتی منطقه‌ای دارد، گفت که در این خصوص چین پیشنهاد سازنده ایجاد عرصه چندجانبه دیگری را مطرح کرده که در آن همه طرف‌ها بتوانند نگرانی‌های خود را بر مبنای حفاظت از صلاحیت و اعتبار توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ایران مطرح کنند. وی افزود: مایلم مجدداً تاکید کنم که پیشنهاد چین هنوز پابرجاست.
او در خصوص موضوع منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای هم گفت چین همواره از ساختن جهانی بدون سلاح هسته‌ای حمایت می‌کند. ارشدترین مقام دستگاه دیپلماسی چین تاکید کرد سیاست هسته‌ای این کشور در بین کشورهای هسته‌ای سختگیرانه‌ترین است. وی افزود چین از قدرت‌های هسته‌ای خواسته پیشران در روند ساخت جهان بدون سلاح هسته‌ای باشند و طرف چینی هم مایل است به نقش سازنده خود در این ارتباط ادامه دهد.
پیش از این سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به سئوالی درباره موضع کشورش در خصوص اقدام دولت آمریکا در ارائه درخواستی به شورای امنیت جهت فعال کردن ساز و کار ماشه برای بازگرداندن همه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران گفت: «همان‌طور که بارها تأکید کرده‌ایم، خروج یکجانبه آمریکا از برجام به معنی این است که این کشور تمامی حقوقش به عنوان طرف مشارکت‌کننده در این توافق را از دست داده و در جایگاهی نیست که بتواند مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها (مکانیسم ماشه) را اجرا کند.»
وی اضافه کرد: «بنابراین، طرفهای مشارکت‌کننده در برجام و همچنین اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت معتقدند که درخواست آمریکا فاقد اساس قانونی است و مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها فعال نشده است.»
دولت آمریکا روز پنجشنبه (۲۱ اوت/۳۰ مرداد) با ارائه نامهای به رئیس شورای امنیت رسماً این شورا را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد. آمریکا در این نامه ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
این نامه، روند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کند که از لحاظ تئوریک می‌تواند به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود. با این حال، کارشناسان گفته‌اند دولت آمریکا مسیر پرپیچ و خم و دشواری پیش رو دارد.
ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها که با نامهای دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپ‌بک» نیز شناخته می‌شود به دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.
تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامه‌ای که خواستار جلوگیری از انقضای تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت می‌گیرد. واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از یکی از بندهای مندرج در برجام برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند.
کارشناسان می‌گویند آمریکا از آن جهت که اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده جزو طرفهای مشارکت‌کننده در «برجام» نیست و نمی‌تواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند.
مقام‌های دولت آمریکا ادعا می‌کنند از آنجا که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ از آمریکا به عنوان «مشارکت‌کننده برجام» یاد شده این کشور می‌تواند از ایران بابت «نقض اساسی برجام» شکایت کرده و خواستار بازگشت تحریم‌ها علیه این کشور شود.
فارس