عدم پایبندی ترکیه به توافق؛ گره جنگ در سوریه را کور می کند

عدم پایبندی ترکیه به توافق؛ گره جنگ در سوریه را کور می کند
يکشنبه 30 شهريور 1399 - 13:50

پس از بروز اختلاف بین طرفین روسیه و ترکیه در ادلب، نباید از این حقیقت غافل شد که مذاکرات بین آنها هم به بن بست رسیده و مسکو مشارکت خود در فرآیند گشت زنی در جاده بین المللی حلب – لاذقیه را به حال تعلیق درآورده است؛ همزمان درگیری بین ارتش سوریه و گروه های مسلح و جبهه النصره شدت گرفته است.

العالم - در گوشی

دیپلماسی ترکیه نتوانسته ایرادهای سیاسی خود را در قبال سوریه برطرف کند. دولت این کشور نیز نتوانسته است تناقضهای موجود در تعاملات و روابط پر افت و خیز خود با دیگر طرف های توافق آستانه یعنی ایران و روسیه را مدیریت کند.

این اولین باری نیست که ترکیه و روسیه بر سر پرونده ادلب دچار اختلاف می شوند بلکه این بار دو طرف با انعکاس اختلاف های موجود در رسانه ها، پرده از اختلافاتی عمیق بین طرف های توافق آستانه برداشتند.

در این دور از مذاکرات – که بین هیئت نظامی روسیه و رهبران ترک در آنکارا برگزار شد -، پرونده ادلب با دقت و تمرکز بیشتری مورد بررسی قرار گرفت و انتظار می رفت که با وضع قوانینی به حضور گروه های مسلح در اطراف جاده M4 بین حلب و لاذقیه پایان داده شود. اما با وجود وقت کشی و نیرنگ بازی ترک ها، رسیدن به راه حل سیاسی چندان آسان نیست و آنچه که باید به حضور عناصر مسلح در این منطقه پایان دهد، گلوله است نه راه حل سیاسی.

برخی بر این عقیده اند که خبرهایی که درباره این مذاکرات، منتشر شده اند تنها بخش کوچکی از موضوعاتی هستند که در این مذاکرات مطرح شده اند. شرکت کنندگان در این مذاکرات خود، بر این باورند که نقاط اختلافاتشان بسیار بیشتر از نقاط اشتراک است و این بدان معنی است که تعامل با ترکیه در سایه نیرنگهای مداوم این کشور، بی فایده است.

آنکارا حاضر به کاهش تعداد پاسگاه ها و پست های دیده بانی خود در ادلب نیست. تعداد این پستها به رغم توافق آستانه و سوچی به 56 پست رسیده است. این کشور برای فرار از تعهدات ناشی از توافق سوچی و آستانه، به طور مداوم دست به فرار به جلو می زند.

این کشور در ترفندهای خود برای فرار از تعهدات، چشم امید به حمایت آمریکا دارد و آمریکا نیز پیوسته اعلام کرده است که از حضور نظامی ترکیه در ادلب حمایت می کند؛ این کشور همواره می کوشد وضعیت موجود در ادلب را با استفاده از حضور گروه های مسلح در این استان، به همین شکل حفظ کند؛ این رویکرد را می توان به وضوح در اظهارات "جیمز جفری"، نماینده امریکا در منطقه ملاحظه کرد.

واشنگتن فقط به دنبال ادامه جنگ در سوریه و جلوگیری از تحقق هر گونه راه حلی است که به حضور گروه های مسلح در شمال سوریه پایان دهد. همزمان پیوسته تلاش می کند که وجهه جبهه النصره و گروه های مسلح را تغییر داده و به آنها بر اساس استانداردهای خود و ترکیه، وجهه معارضان میانه رو بدهد و به جهانیان وانمود کند که این گروه های وحشی و جنایتکار، تروریسم بین الملل محسوب نمی شوند. به موازات این حرکت، تلاش برای کسب وقت ادامه می یابد و آمریکا این بار از طریق ترکیه وارد منطقه می شود. حال این سئوال مطرح است که چرا ترکیه حاضر به کاهش تعداد پست های دیده بانی خود نیست. این کشور امروز فقط در ادلب بیش از 56 پست دیده بانی دارد و در هر پست تجهیزاتی در حد زرهپوش و توپخانه سنگین و موشک های پدافند هوایی نگه داری می کند مضاف بر اینکه شمار نظامیان آن در هر پایگاه به اندازه تعداد عناصر گروه های تروریستی است و همین مطلب نشان می دهد که چرا این کشور حاضر به کاهش تعداد پایگاه های خود در منطقه نیست؛ آنها در واقع به دنبال تغییر جغرافیای سوریه و حمایت از گروه های مسلح و ایجاد امنیت و ارامش خاطر برای تروریست ها هستند.

پیشنهاد روسیه که همزمان با اعلام موافق دولت سوریه مطرح شده است در واقع مثالی واضح از دیپلماسی هشیارانه و زیرکانه سوریه و همپیمانانش برای شناسایی نیت های واقعی طرف ترک است؛ طرفی که قرار است ضلع سوم کشورهای ضامن توافق باشد اما از زمان امضای توافق سوچی، به بهانه های فراوان، تعهدات خود را زیر پا گذاشت. به این ترتیب با حذف ترکیه از مثلث کشورهای ضامن، دیگر طرف ها، به وحدت موضع رسیده و ارتش سوریه و همپیمانانش برای اخراج گروه های مسلح از جاده بین المللی، وارد عمل می شود و ضمن پاکسازی این جاده، آن را به روی مردم باز می کنند. تنها در این صورت است که نقطه پایانی بر سیاست فریب کاری ضلع سوم، یعنی ترکیه گذاشته می شود.

خودداری روسیه از مشارکت در طرح گشت زنی مشترک در جاده بین المللی، در واقع پیامی برای ترک هاست مخصوصا که واحدهای گشتی روسیه بارها هدف حمله گروه های مسلح قرار گرفته اند؛ از این گذشته، نشست اخیر هم به نتیجه نرسید و از آنجا که شکست فرآیند سیاسی به طور قطع در سطوح میدانی هم تأثیر می گذارد، شاهد آن بودیم که جنگنده های روسیه با پرواز از پایگاه حمیمیم، مواضع تروریست ها را زیر آتش گرفتند. و این چنین با شکست توافق آتش بس، منطقه در آستانه جنگ جدیدی قرار گرفته است.

به این ترتیب می توان با اطمینان گفت که بازی آنکارا حمله به سوریه، به پایان قطعی خود نزدیک شده است. اکنون تنها کاری که باید کرد، خنثی سازی ترفندهای ترکیه برای وقت کشی و پایان دادن به همکاری سیاسی با این کشور برای همیشه است. باید بن بستی را که ترک ها ساخته اند، باز کرد و به سراغ جایگزین های دیگر رفت.

  • حسام زيدان / العالم

پربیننده ترین خبرها