العالم - ایران / سیاسی
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
*طرح ایران برای حل مناقشه قره‌باغ
خطیب‌زاده در این نشست گفت: اتفاق و جنگی که در مرزهای شمال غربی ایران در جریان است با حساسیت و دقت و از نزدیک و در تماس مداوم با همه طرف‌ها در حال بررسی است. ایران از روز اول به همه طرف‌ها اعلام کرد مسیر نظامی برای حل و فصل این منازعه چند دهه‌ای وجود ندارد. ضمن احترام به تمامیت ارضی آذربایجان و خروج نیروها از شهرهای اشغالی، تاکید می‌کنیم باید هر چه زودتر توقف درگیری‌های نظامی رخ دهد برای آغاز گفت‌وگوهای سیاسی و زمان‌دار بین دو طرف و جمهوری اسلامی ایران آماده است تمامی مساعی جمیله خود را به کار ببرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران طرحی را آماده کرده است که با مشورت با هر دو طرف موضوع یعنی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و دولت‌های منطقه و همسایگان ما پیگیری خواهد شد.
خطیب‌زاده عنوان کرد: امیدواریم دو طرف با رسالت تاریخی خود از ادامه جنگ و خشونت اجتناب کنند. حقوق اصلی در مورد عدم تعرض به غیرنظامیان را با دقت رعایت کرده و توجه داشته باشند که جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند درگیری را در مرزهای خود و تعرض به خاکش را تحمل کند.
وی افزود: اینها جزو خطوط قرمز ایران است که مرزهای ایران حتی مورد تعرض ناآگاهانه و غیرعمدی قرار نگیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سوالی درباره استفاده ایران از ظرفیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای حل مناقشه قره‌باغ بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران شاید یکی از کنشگران معدودی باشد که با همه طرف‌ها و کنشگران موضوع اعم از دو طرف درگیر و طرف های دیگر منطقه‌ای روابط بسیار خوبی دارد و از این بعد در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد. از این منظر تلاش کردیم به صورت دوجانبه با دو پایتخت ایروان و باکو در ارتباط مستمر باشیم و با کنشگران دیگر منطقه‌ای نیز به همین صورت، امیدواریم در چارچوب طرح ایران که در حال بررسی‌های نهایی است بتوانیم به این جنگ هر چه زودتر پایان دهیم.
* تذکر به ریاض، به تعهدات بین‌المللی خود پایبند باش
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات وزیر خارجه عربستان مبنی بر اینکه ایران برجام را نقض کرده است، گفت: عربستان سعودی و رژیم اشغالگر قدس آخرین‌هایی هستند که حق دارند درباره برجام اظهارنظر کنند. این دو رژیم از ابتدا با هرگونه حل و فصل مسئله هسته‌ای مخالفت داشتند و پنهان نکرده و نمی‌کنند و این اظهارات خنده‌دارتر از آن است که پاسخ داده شود.
وی گفت: عربستان در چارچوب ان.پی.تی موظف است به تعهداتش پایبند باشد. به دقت در حال بررسی تحولات منطقه هستیم و به ریاض هم تذکر می‌دهیم که توجه داشته باشد و به تعهدات بین‌المللی خود پایبند باشد و اجازه دهد مسیرهای بین‌المللی و حقوقی درباره فعالیت‌های بعضا پنهان و غیرآشکار عربستان سعودی با دقت پیگیری شود.
*توصیه به سه کشور اروپایی عضو برجام
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره اظهارات هایکو ماس وزیر خارجه آلمان مبنی بر اینکه محدودیت تسلیحاتی اروپا علیه ایران تا ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت، بیان کرد: اینکه اتحادیه اروپا چه تصمیمی بگیرد به خودشان مربوط است. آلمان و کشورهای اروپایی می‌دانند در چارچوب ۲۲۳۱ تعهد قطعی دارند که مانع انتفای ایران از رفع محدودیت‌های تسلیحاتی نشوند و هر اقدامی در غیر این مسیر انجام دهند اقدامی بر خلاف تعهدات خود در برجام و ۲۲۳۱ و منشور است و ایران از حق خود استفاده می‌کند.
وی درباره انتفاع اقتصادی ایران از برجام بیان کرد: اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام نشان داد که چقدر از اجرای تعهداتش ناتوان است. حتی در خصوص اینستکس، اتحادیه اروپا عملا جز تراکنش محدود کار دیگری نتوانسته انجام دهد.
این دیپلمات ارشد ایرانی به سه پایتخت اروپایی عضو برجام توصیه کرد که کمی دقت کنند تاریخ قضاوت قطعی خواهد داشت که کدام طرف ناتوان بودند و کدام طرف به تمامی تعهداتش با قوت پایبند بود.
*در این درگیری جان غیرنظامیان و اماکن غیرنظامی باید محفوظ باشد
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره درگیری‌های ارمنستان و جمهوری آذربایجان و هدف قرار دادن غیرنظامیان گفت:صریح، شفاف و روشن بدون لحظه‌ای مکث اعلام کردیم هر طرفی رعایت نکند از سوی ما مردود است. در این درگیری جان غیرنظامیان و اماکن غیرنظامی باید محفوظ باشد و همه باید کمک کنند این آتش درگیری خاموش شود و کسی کمک نکند که این آتش بالا بگیرد.
وی در پاسخ به پرسشی بیان کرد: در سفر اخیر وزیر خارجه عراق و مراودات با مقامات عراقی موارد متعددی را همواره صحبت کرده و می‌کنیم و بعد از ملاقات‌های تهران بیانیه‌ای را صادر کردیم و مواضع خود را اعلام کردیم، حفظ آرامش و ثبات سیاسی در عراق و احترام به مرجعیت جزو اولویت‌های ماست و تمامی مساعی جمیله ما در راستای کمک به دولت و ارکان حاکمیتی عراق است که اوضاع این کشور را آنگونه که خودشان می‌خواهند جلو ببرند. طرف‌های ثالث پنهان نمی‌کنند که در جهت خدشه وارد کردن به روابط ایران و عراق هستند.
خطیب‌زاده همچنین گفت: روابط ایران و عراق چند لایه است.
*امارات سال‌هاست که در مسیر غلطی در برخی حوزه‌ها گام برمی‌دارد
سخنگوی وزارت خارجه درباره ادعای امارات در خصوص جزایر سه‌گانه ایرانی و پروژه ساخت لوله‌های نفتی امارات همراه با اسرائیل در خلیج فارس بیان کرد: هر کشوری حتی هر چقدر هم خطا کند در همسایگی ما، سعی می‌کنیم با توجه به سیاست حسن همسایگی تلاش کنیم به مسیر درست کنش‌های منطقه‌ای برگردد. امارات سال‌هاست که در مسیر غلطی در برخی حوزه‌ها گام برمی‌دارد.
*جمهوری اسلامی ایران درباره جزایر سه گانه از کسی اجازه نمی‌گیرد
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران درباره جزایر سه گانه از کسی اجازه نمی‌گیرد در مرزها و سرزمین خود چه اقداماتی را انجام دهد. جزایر سه گانه ایران در خلیج همیشه فارس بدون شک و قطعی متعلق به ایران است و این اظهارات نه حقی برای کسی ایجاد می‌کند و نه تاثیری بر اعمال حاکمیت ایران.
خطیب‌زاده بیان کرد: رژیم صهیونیستی در حضیض خود به سر می‌برد و سعی می‌کند در غرقی که اتفاق می‌افتد هر کس دیگری را با خود به زیر بکشد. امیدوارم امارات و دولت فعلی با این رژیم به زیر آب کشیده نشود.
* سفرهای توریستی باز نشده و ما هم تمایلی به باز شدن نداریم
وی در پاسخ به سوالی درباره لغو پروازها از ترکیه به ایران و بالعکس گفت: با دولت ترکیه صحبت‌هایی انجام شده است و این سفرها مادامی که مربوط به ایرانیان مقیم ترکیه، دانشجویان و آنهایی که ویزای بلندمدت و اقامتی را دارند با مشکل برنمی‌خورد و سفرهای توریستی باز نشده و ما هم تمایلی به باز شدن نداریم. سفرهای عادی و توریستی را باز کنیم.
*رایزنی‌ها با کره جنوبی کند پیش می‌رود
سخنگوی وزارت خارجه درباره بدهی کره جنوبی به ایران عنوان کرد: رایزنی ها با کره جنوبی در جریان است، ولی با سرعتی که ما توقع داریم جلو نمی‌رود و کند پیش می‌رود و ما درباره خرید دارو با کره توافقاتی داشتیم و دو هفته اخیر در مورد خرید واکسن آنفلوآنزا و تامین مالی پیش خرید واکسن کرونا به محض تولید با یک تعلل‌هایی از سوی کره روبرو هستیم و امیدواریم طرف کره‌ای حساسیت موضوع را متوجه و سرعت لازم را بدهد.
*دولت آمریکا و خلیل‌زاد نماینده دولت افغانستان نیستند
به گزارش فارس، سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره گفت‌وگوهای آمریکا با طالبان و روند گفت‌وگوهای صلح در افغانستان خاطرنشان کرد: این افتضاح تاریخی برای واشنگتن باقی خواهد ماند که به افغانستان لشکرکشی و مردم بسیاری را بی خانمان کرد و زنان و بچه‌ها و ... را آواره و به مناطق غیرنظامی حمله کرد و همه اینها را به بهانه مقابله با طالبان صورت داد و ۱۸ سال بعد افتخار می‌کند که با گروهی که به بهانه آن به مردم افغانستان حمله کرده مذاکره می‌کند. مسیر آمریکا زورگویی است و این مسیر مدت‌هاست در منطقه بسته شده است.
وی تصریح کرد: دولت آمریکا و خلیل‌زاد نماینده دولت افغانستان نیستند و این گفت‌وگوهای بین الافغانی باید بین افغان‌ها انجام شود و چارچوب آن قانون اساسی افغانستان و دستاوردهای مردم افغانستان در خصوص حقوق اقلیت‌ها و ... است و امیدواریم این گفت‌وگوهای بین الافغانی به صورت اصیل بین خودشان برگزار شود و ایران با همه طرف‌ها در ارتباط بوده و آماده است این گفت‌وگوها را تسهیل کند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی بیان کرد: ایران در ۴۰ سالی که آمریکا و برخی کشورها محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران اعمال کرده بودند، بسیاری از نیازهای نظامی خود را تامین و در زمره صادرکنندگان است. در خصوص تعاملات نظامی بین ایران و روسیه و دیگر کشورها وزارت دفاع خود اقدام خواهد کرد.
وی افزود: ایران بعد از پایان محدودیت‌های تسلیحاتی تعاملات خود را آغاز و نیازهای خود را تامین خواهد کرد.
* خیلی تفاوتی نمی‌کند کدام حزب بر قدرت بنشیند
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به پرسشی خاطرنشان کرد: اصلا اهمیتی ندارد در داخل کمپین‌های آمریکا چه مطالبی عنوان می‌شود، آنچه برای ما مهم است قطعنامه ۲۲۳۱ و متن برجام است. اینکه کشوری به حضورش در برجام خاتمه داده و رئیس جمهور آن کشور با خوشحالی و وقاحت کامل امضای خروجش از برجام را نشان می‌دهد و در این مدت کارزار فشار حداکثری اعمال و جامعه جهانی را برای همکاری با ایران تنبیه می‌کند، خیلی تفاوتی نمی‌کند کدام حزب بر قدرت بنشیند.
وی گفت: آمریکا به عنوان کشور از برجام خارج شده و باید متوجه مسئولیت خود باشد. اگر این کشور بخواهد به برجام بازگردد باید بپذیرد اشتباه کرده و جنگ اقتصادی را متوقف و به تعهداتش برگردد و جبران کند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره پرونده قاضی منصوری در رومانی و اظهارات برادرش مبنی بر اینکه که او می‌خواسته به ایران بازگردد، عنوان کرد: سفارتخانه‌های ایران در خارج نماینده حاکمیت هستند و نه نماینده صرفا دولت. لذا در موضوعات مختلف تسهیل کننده مواردی هستند که دولت و ارکان حاکمیتی نظام از آنها درخواست می‌کنند.
وی افزود: اینکه سفارت ایران بنابر وظیفه ذاتی خود برخی را به میزبان منتقل کند روش مرسومی است، ولی اگر اینترپل کسی را دستگیر کند با هماهنگی و درخواست اینترپل ایران بوده است و تمام اقدامات سفارت با هماهنگی مراجع ذیربط بوده است.
*ما اهل تهدید نیستیم، اهل اقدام هستیم
خطیب‌زاده درباره اینکه برای ایران فرق می‌کند که چه کسی رئیس جمهور آمریکا شود و اینکه ترامپ دوباره مجددا انتخاب شود و امکان مذاکره مجدد هست؟ گفت: سیاست ایران در قبال آمریکا دقیق و محاسبه شده و برآمده از ابعاد مختلف در نظام بین‌الملل است. ایالات متحده مسئول ترور بزدلانه، ناجوانمردانه و در نیمه‌های شب در عراق است و در سطح ملی آمریکاست که باید پاسخگو باشد. ما شخصی به نام ترامپ نمی‌شناسیم ما رئیس جمهور آمریکا را می‌شناسیم و آمریکا باید پاسخگو باشد.
وی گفت: در سطح شخصی ترامپ به اندازه کافی به جامعه جهانی و ملتش نشان داده که چه ویژگی‌هایی دارد و دایره ادب اجازه نمی‌دهد نزدیک شوم به بیان این ویژگی‌ها. آمریکا جنگ اقتصادی و تروریسم اقتصادی علیه ایران آغاز کرده و این ایالات متحده است که باید به مسیر درست برگردد. دولت فعلی و بعدی برای ما تفاوتی نمی‌کند. ما ترور سردار شهید را نه می‌بخشیم و نه فراموش نمی‌کنیم و مسئولان ما گفته‌اند ما اهل تهدید نیستیم، ما اهل اقدام هستیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی بیان کرد: دیپلماسی اقتصادی کلمه نیست مجموعه‌ای از اقدامات است و در حوزه اقتصادی ایران هم وزارتخانه‌های اقتصادی دارد با مسئولیت مشخص توسعه اقتصادی و تعاملات بانکی و مالی و ... که هیچ کدام از این اختیارات در نزد وزارت خارجه نیست. وزارت خارجه تسهیل کننده اقداماتی است که ارگان‌ها و وزارتخانه‌های مسئول باید انجام دهند. البته معاونت اقتصادی وزارت خارجه با همین درک برای هماهنگی ایجاد شد.
خطیب‌زاده عنوان کرد: فشار حداکثری، یک اسم نیست، یک تلاش بی نهایت توسط یک جماعت ضد ایرانی در واشنگتن و سرزمین‌های اشغالی و برخی پایتخت‌های دیگر است که گلوی ایران را فشار دهند.
وی گفت:وزارت خارجه شبانه روز در این حوزه کار می‌کند، ولی ما اهل لو دادن اقدامات نیستیم. وزارت خارجه به طور مداوم با کمیسیون‌های مجلس در حال رایزنی است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره نقشه راه ۲۵ ساله ایران و چین عنوان کرد: این موضوع در سفر رئیس جمهور چین در دستورکار قرار گرفته و با جدیت پیگیری می‌شود و ما اینها را انجام نمی‌دهیم که اقتصاد خود را به کسی وابسته کنیم.
خطیب‌زاده بیان کرد: نوید خوبی را به مردم می‌دهم. اتفاقات میمونی در ایران رخ می‌دهد و خیلی ها دوست دارند اینها را نشنوند و نبینند. شرمنده مردم نجیب ایران هستیم. قول می‌دهیم با تمام قوا در اقتصاد مقاومتی و درون زا متمرکز شویم و اسناد راهبردی و سندهای جامع در راستای ظرفیت بخشی است و نه جوابگویی مشکلات روزمره.
*مواضع جمهوری اسلامی ایران را وزارت خارجه بیان می‌کند
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره اعلام برخی مواضع غیر از وزارت خارجه به خصوص در درگیری‌های اخیر در منطقه گفت: زیبایی کشور ایران در همین گفت‌وگوها و مدام پویایی‌های این جامعه است. جامعه متصلب تک صدایی در داخل نداریم و این جزو افتخارات ایران است. تمامی جوامع مرجع در ایران حق اظهارنظر دارند. مواضع جمهوری اسلامی ایران را وزارت خارجه بیان می‌کند و آنچه من در مقام سخنگویی و وزیر خارجه بیان می‌کنیم مواضع جمهوری اسلامی ایران است و در موضوع قره باغ مواضع ما روشن و شفاف بوده است.
*وزارت خارجه نیمی از حاکمیت است/ سیاست داخلی را به سیاسیون واگذار و سیاست خارجی را به دیپلمات‌های کارکشته ایران
خطیب‌زاده درباره کارشکنی عده‌ای در داخل کشور بیان کرد: هیچ وقت نباید سیاست خارجی را گروگان سیاست داخلی کرد. هر زمان سیاست خارجی موضوع سیاست داخلی شده منافع ایران به خوبی تامین نشده است. وزیر خارجه وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران است. وزارت خارجه نیمی از حاکمیت است. سیاست داخلی را به سیاسیون واگذار و سیاست خارجی را به دیپلمات‌های کارکشته ایران واگذار کنید.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره نقشه راه همکاری ایران و چین گفت: هیچ مانعی در این زمینه وجود ندارد و نقشه راه در جریان است امیدواریم هر زمان نهایی شود آن را اعلام کنیم.
*اجازه نمی‌دهیم هیچ سوء استفاده‌ای از این مرزها شود
وی همچنین درباره ارسال تسلیحات از ایران به ارمنستان بیان کرد: گزارش‌هایی که بعضا در ترکیه در حال پخش بوده را دیدیم و قویا رد کردیم. ایران مسیر گذر ارمنستان است و متعهدیم مسیر گذر اقلام غیرنظامی برای دولت ارمنستان حفظ شود و این هیچ تضادی با سیاست اصولی ایران برای اینکه اجازه ندهد هیچ سوءاستفاده از این مرزها شود ندارد.
خطیب‌زاده تصریح کرد: اجازه نمی‌دهیم هیچ سوء استفاده‌ای از این مرزها شود و همه باید کمک کنیم این آتش زودتر خاموش شود. ضمن حل و فصل دائمی این بحران چند دهه‌ای باید.
* رژیم اشغالگر قدس جوابش را در سرزمین‌های اشغالی گرفته و باز هم خواهد گرفت
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس درباره اظهارات وزیر جنگ رژیم صهیونیستی که با اشاره به توافقات اخیر با بحرین و امارات عنوان کرده که جبهه یکپارچه‌ای علیه ایران تشکیل خواهیم داد، تصریح کرد:آنها نگران مرزهای خودشان باشند. رژیم اشغالگر قدس در بحران هویتی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دامنه دار در حال غرق شدن است و این اظهارات ارزش پاسخ دادن ندارد. هر کسی که به این خانه سست خودش را در منطقه ما بیاویزد خودش را بدنام کرده است
وی تصریح کرد: رژیم اشغالگر قدس جوابش را در سرزمین‌های اشغالی گرفته و باز هم خواهد گرفت.
*طرح ایران برای خلیج فارس
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره طرح پیشنهادی روسیه برای خلیج فارس بیان کرد: امنیت خلیج فارس همواره تامین شده نه تنها امنیت ایران را تامین بلکه امنیت دیگر کشورها را در این منطقه تامین کرده‌ایم. طرح روسیه طرح جدیدی نیست و جدیدا دوباره سازمان جدیدی پیدا کرده است و یکی از نزدیک‌ترین طرح‌ها به طرح جمهوری اسلامی است. هر طرحی که فراگیر، جامع و تامین کننده اصول اولیه باشد همراهی خواهیم کرد ولی طرح ایران به عنوان طرح امید جامع‌ترین طرح است و این مسیر را ادامه می‌دهیم و خوشامد می‌گوییم به کسی که بخواهد با ما همراهی کند.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی بیان کرد: روابط ایران و آژانس فنی و حرفه‌ای بوده است و هر زمان آژانس از فشارهای طرف‌های ثالث دور بوده این همکاری‌ها به خوبی انجام شده است.
وی درباره مشکلات دانشجویان ایرانی در آلمان گفت: سفارتخانه‌های ایران در کشورهای دیگر به طور جدی این موضوع را پیگیری کرده و می‌کند. حوزه شینگن مقررات خاصی را دارد که ویزاهای توریستی و موقت همچنان امکان ورود ندارند و باید ویزاهای اقامتی باشد. در حال رایزنی هستیم. موضوع مهمی برای ایران است که شهروندان ایرانی بتوانند حضور یابند.
خطیب‌زاده در ابتدای این نشست فرارسیدن اربعین حسینی را تسلیت گفت و افزود: امسال برخلاف سال‌های گذشته که راهپیمایی بزرگ اربعین این خروش عاشقان حسین در عراق و این راهپیمایی بزرگ شیعیان از سراسر دنیا اتفاق می‌افتاد، به خاطر بیماری کرونا متاسفانه شاهد آن نخواهیم بود ولی دل‌های مومنان و شیعیان و دوستداران حضرت اباعبدالله از همه آیین‌ها و مشارب دینی، امسال هم راهی کربلاست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: جمهوری اسلامی ایران و نهادهای مختلف در تلاشند برغم این اتفاقات بتوانند حتی به صورت دورادور هم که شده این عزای حسینی برپا باشد و دعا می‌کنیم در سال آینده خبری از این ویروس شوم نباشد و مجددا همگی در این مسیر تا کربلای معلی راهپیمایی کنیم.
خطیب‌زاده به تشریح تحولات هفته گذشته پرداخت و عنوان کرد: ۱۳ مهر ماه ظریف به نمایندگی از روحانی سفر نیم روزه‌ای را به کویت داشت که برای همدردی با دولت و مردم کویت در پی درگذشت امیر فقید این کشور صورت گرفت. ظریف با امیر جدید کویت ملاقات کرد که ضمن ابلاغ مراتب تسلیت ایران انتخاب جدید را تبریک و حمایت از کویت را اعلام کند و ملاقاتی با وزیر خارجه کویت داشت.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ۱۱ مهر ماه ظریف گفت‌وگوی تلفنی با لاوروف درباره موضوع قره باغ داشت که مفصل بود و یک روز قبل از آن هم با وزرای خارجه هلند و اتریش صحبت‌هایی را داشت و نهم مهر ماه نیز در سفارت کویت دفتر یادبود امیر فقید کویت را امضا کرد.