العالم - یمن
برگزاری این کنفرانس در ریاض فرصت خوبی است برای آل سعود تا موقعیت خود را به عنوان قدرت سیاسی و اقتصادی بزرگ تثبیت کنند اما از بخت بد آل سعود، مسائل مختلفی این فرصت را به کابوسی برای عربستان تبدیل کرد؛ که از آن جمله می توان به شکست متحد مهم آنها یعنی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تشدید جنگ با یمن، تقاضاهای متعدد برای تحریم این کنفرانس به دلیل نقض گسترده حقوق بشر در عربستان و شیوع فیروس کرونا که در نهایت باعث برگزاری این کنفرانس به صورت مجازی شد، اشاره کرد.
حمله ارتش یمن به عمق خاک عربستان به خصوص شهر مرزی جازان، شدت گرفته است. هفته پیش چند فروند پهپاد با نفوذ به نفوذ به عمق خاک عربستان، بخش هایی از تأسیسات نفتی آرامکو را به آتش کشیدند.
چیزی که باعث نگرانی آل سعود شده است، کاهش درآمدهای نفتی و روی آوردن به وام و فروش اوراق قرضه برای جبران کسری بودجه نیست بلکه جنگ فرسایشی با یمن است که این روزها موازنه قوا به نفع یمن تغییر کرده است. این در حالی است که جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا هم ممکن است بخواهد به تعهدات انتخاباتی خود جامه عمل بپوشاند و فروش هر گونه سلاح پیشرفته به عربستان را تا زمان توقف حمله به یمن متوقف کند.
بدیهی است که روابط ریاض با اغلب دولت های دموکرات آمریکا متشنج بوده است و بعید به نظر می رسد که با دولت بایدن هم روابط خوبی داشته باشد. حتی ممکن است با بازگشت بایدن به برجام و رفع تحریم های اقتصادی ایران، اوضاع ریاض از این هم بدتر شود.
در این بین خبرگزاری رویترز از پیشنهاد عربستان مبنی بر ایجاد منطقه مرزی حائل در امتداد مرزهای این کشور با یمن در ازای تشکیل دولت انتقالی و آتش بس پرده برداشت.
عربستان که این پیشنهاد را در مذاکرات دوجانبه با طرف یمنی به ریاست محمد عبد السلام مطرح کرده بود، می گوید که با حمله ارتش یمن به استان مأرب و اخراج نیروهای منصور هادی از این استان غنی از گاز، این طرح خود به خود از بین رفته است. اما خبرها حاکی از آن است که طرف یمنی در مذاکرات دو جانبه بسته پیشنهادی مطرح کرده اند که مهمترین بند آن مربوط به عمق منطقه حائل است . آنها گفته اند که این منطقه باید در آن سوی مرز در خاک عربستان ایجاد شود. و پیروزی انصار الله و متحدانش در این جنگ به رسمیت شناخته شود.
یک منبع عالی رتبه یمنی اعلام کرده است که متن این طرح ممکن است از سوی سعودی ها به خبرگزاری رویترز درز کرده باشد تا به این ترتیب واکنش انصار الله را بسنجند. در حالی که پایان دادن به این جنگ جز با شروط انصار الله به نفع یمن نیست. آنها اجازه نخواهند داد این منطقه حائل در خاک یمن و در شهرها و روستاهای یمنی ایجاد شود. چون این موضوع خیانت به آرمان یمن و خون شهداست.
نکته بسیار مهم دیگر در اینجا این است که جنبش انصار الله، یکی از اعضای مهم محور مقاومت به رهبری ایران است و بعید به نظر می رسد که ایران از شرکت انصار الله در مذاکره با آل سعود در این مقطع آنهم با توجه به شکست ترامپ و پیروزی بایدن، حمایت کند. معروف است که ایرانی ها در مذاکره بسیار صبور هستند و در شرایط فعلی با توجه به ابهام در اوضاع کنونی آمریکا عجله ای برای شرکت در مذاکره ندارند.
در نهایت چیزی که درباره این پیشنهاد می توان گفت این است که آل سعود اکنون فقط می خواهند این جنگ را با حداقل خسارت به پایان ببرند و دیگر، بازگرداندن منصور هادی به قدرت به عنوان بهانه اصلی این جنگ، برایشان در اولویت نیست. مخصوصا که الان خبرهای جسته و گریخته ای درباره بروز اختلاف با متحد اماراتی شان به گوش می رسد.
به سختی می توان تحولات روزها و ماه های آینده را درباره جنگ یمن پیش بینی کرد. اما اگر ترامپ بخواهد تهدیدهای خود را مبنی بر قرار دادن جنبش انصار الله در فهرست تروریسم عملی کند، ضمن از بین رفتن هر نوع فرصتی برای حل مسالمت آمیز، دایره جنگ توسعه یافته و شعله های آن به سراسر منطقه خلیج فارس و حتی فلسطین اشغالی سرایت خواهد کرد.
- عبد الباري عطوان – رأی الیوم