العالم ـ ایران ـ اقتصادی
پس از چندماه بررسی و با وجود ارائه طرح جهش تولید خودرو از وزارت صنعت به شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، برای آزادسازی قیمت ۴۵درصد محصولات خودروسازان، دیروز رئیس شورای رقابت در پاسخ به همشهری اعلام کرد: اعضای این شورا با بررسی تیراژ تولید و وضعیت بازار ۱۸خودرو کم‌تیراژ، بازار این خودروها را نیمه‌رقابتی قلمداد و به تعیین فرمول جدید به جای آزادسازی قیمت این خودروها رأی دادند. با این مصوبه شورای رقابت تا ۲۰دی‌ماه جاری، قیمت جدید خودروهای مذکور را براساس فرمول جدید، تعیین و به خودروسازان اعلام می‌کند.
رئیس شورای رقابت با اشاره به فرایند بازنگری در فرمول قبلی قیمت‌گذاری خودرو از مهرماه تاکنون، گفت: بر مبنای این بررسی دستورالعمل جدیدی برای تعیین ضوابط قیمت‌گذاری برخی خودروهای کم‌تیراژ و با قیمت بالاتر که بازاری نیمه‌رقابتی دارند، تعیین شده است اما این امر به‌معنای آزادسازی قیمت این خودروها نیست.
رضا شیوا افزود: با توجه به برنامه‌ای که وزارت صنعت و ایدرو ارائه کرده‌اند، مقرر شده ۲خودروساز بزرگ و بخش خصوصی طی یک سال تیراژ تولید خود را تا ۵۰درصد افزایش دهند.
او با اشاره به اینکه خودروسازان بزرگ می‌گویند به‌دلیل قیمت‌گذاری شورای رقابت در اکثر خودروهای تولیدی حتی بدون هزینه‌های نامتعارف نیز زیان می‌دهند، افزود: بحث‌های زیادی شد که وقتی خودروساز زیانده است، نباید این زیان با افزایش قیمت جبران شود و یکی از روش‌های متعارف برای رفع این مشکل توجه به «صرفه به مقیاس» است؛ به این معنا که به هر میزان تیراژ تولید افزایش یابد، هزینه‌ها کاهش یافته و خودروسازان از زیان خارج می‌شوند.
او حمایت از تولید خودرو در سایر خودروسازان بخش خصوصی یا سایر علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو را از محورهای شیوه جدید قیمت‌گذاری خودروهای کم‌تیراژ دانست و افزود: از این پس در تعیین قیمت، خودروها به دو دسته خودروهای پرتیراژ(اقتصادی و دارای قیمت کمتر) که در گذشته پایه قیمتی داشته و مشمول فرمول سقف قیمتی می‌شود و خودروهای جدید با تیراژ کم که حتی طی دو سه‌ماه گذشته به بازار آمده تقسیم‌بندی می‌شود.
به‌گفته او، مقرر شده تا ۵۵درصد تیراژ تولید خودروسازان که به‌خودروهای پرتیراژ و اقتصادی اختصاص دارد، براساس ضوابط قبلی و ۴۵درصد تولیدات آنها که به‌خودروهای اختصاصی با قیمت حتی تا دوبرابر پرتیراژها، با فرمول جدید تعیین شود.
فرمول جدید قیمت‌گذاری خودروهای کم‌تیراژ
رئیس شورای رقابت گفت: براساس دستورالعمل جدید شورای رقابت از امروز(۱۰دی‌ماه)، ضوابط قیمت‌گذاری این خودروها براساس فرمول جدید، صورت می‌گیرد اما افرادی که تا این تاریخ برای خرید خودرو ثبت‌نام کرده یا حواله خریده‌اند، مشمول ضوابط تازه قیمت‌گذاری خودروهای کم‌تیراژ نخواهد شد.
شیوا افزود: از این پس کسانی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار خودرو هستند، باید دقت کنند تا برای خرید خودرویی که هنوز هیچ مشخصات یا حدود قیمتی ندارد، ثبت‌نام نکنند.
او با اشاره به اینکه فرمول قیمت‌گذاری خودروهای پرتیراژ برمبنای پرایس‌کپ، قیمت پایه و نرخ تورم بخشی تدوین شده اما در فرمول جدید نکته اساسی افزایش ۵۰درصدی تیراژ تولید است، افزود: در فرمول جدید درصد تحقق هدف رشد تیراژ تولید، هر ۳ماه یکبار، بررسی و به هر میزانی که خودروساز این هدف را محقق کرده باشد، عدد مربوط به آن در فرمول قیمت‌گذاری لحاظ می‌شود.
شیوا گفت: در این فرمول نرخ تورم بخشی نقشی ندارد بلکه مبنای تعیین قیمت‌ها متوسط قیمت متوسط بازار و تیراژ تولید است. به‌گفته او، بر این اساس شورای رقابت دی‌ماه را به‌عنوان ماه آزمایشی اجرای این فرمول درنظر گرفته و خودروسازانی که ۵۰درصد افزایش تولید داشته باشند از بهمن‌ماه قادر به اعمال قیمت‌ها بر مبنای فرمول جدید خواهند بود.
او تأکید کرد: نکته مهم در این فرمول افزایش تیراژ تولید است و به هر عددی که افزایش تولید اتفاق نیفتد، نمره منفی در میزان افزایش قیمت این خودروها خواهد داشت. مبنای نخستین دوره تعیین قیمت این خودروها نیز متوسط قیمت‌ها طی ۳ماهه آبان ،آذر و دی‌ماه امسال خواهد بود.
شیوا با بیان اینکه این فرمول برای ۲مدت ۳ماهه اجرایی می‌شود، گفت: بعد از آن مرکز ملی رقابت ارزیابی می‌کند که کارکرد فرمول چگونه بوده و اگر با فرمول جدید انتظارات برآورده شود و تیراژ تولید افزایش یابد و بازار متعادل شود، این شیوه قیمت‌گذاری را ادامه می‌دهیم.
خودروهای مشمول ضوابط تازه قیمت‌گذاری
رئیس شورای رقابت در مورد فهرست خودروهای مشمول ضوابط جدید قیمت‌گذاری این شورا با بیان اینکه ۱۸خودرو کم‌تیراژ مشمول این فرمول خواهند شد، گفت: در گروه محصولات ایران خودرو، ۱۱خودرو شامل پژو پارس ال‌ایکس تی‌یو۵ اتوماتیک، پژو۲۰۷ اتوماتیک (هاچ‌بک)، پژو۲۰۷ پاناروما دستی (هاچ‌بک)، سمند سورن پلاس، رانا پلاس ای‌سی۵، رانا پلاس تی‌یو۵، دنا پلاس توربوشارژ دستی، دنا پلاس توربوشارژ اتوماتیک، هایمای توربو اس۵ دستی، هایمای توربو اس۷ اتوماتیک، تارا (k۱۳۲) مشمول ضوابط جدید قیمت‌گذاری این شورا خواهند بود. شیوا با اشاره به محصولات کم‌تیراژ مشمول ضوابط تازه قیمت‌گذاری در گروه سایپا، افزود: در گروه سایپا نیز ۷خودرو شامل ساینا اس، کوئیک، شاهین، آریا، برلیانس، چانگان و زوتی مشمول ضوابط تازه قیمت‌گذاری شورای رقابت می‌شود.
تداوم عرضه خودرو به شیوه قرعه‌کشی
رئیس شورای رقابت با اشاره به وضعیت کنونی بازار خودرو، گفت: قیمت‌ها در بازار خودرو رو به کاهش است. اطمینان داریم که با افزایش تولید ناشی از فرمول جدید، فاصله قیمت بازار و مصوب خودروها، که اکنون به‌شدت کاهش یافته، بیشتر به هم نزدیک می‌شود.
شیوا افزود: تلاش شورای رقابت آن است که متقاضیان واقعی وارد بازار خودرو شوند. با وجود این، عرضه خودرو مطابق با دستورالعمل جدید نیز قرعه‌کشی خواهد و تا زمانی که عرضه و تقاضا برابر شود، این روند ادامه خواهد یافت.
او با بیان اینکه تا قبل از عرضه خودرو به شیوه قرعه‌کشی، بر مبنای شکایت‌هایی که به شورا ارائه می‌شد، شاهد انواع فساد در عرضه خودرو مانند پول‌گرفتن برای ثبت‌نام و استفاده از ربات بودیم.
به‌گفته او، تا زمانی که روش جایگزین بهتری پیدا نکنیم، عرضه خودرو به شیوه قرعه‌کشی ادامه خواهد یافت.
رئیس شورای رقابت یکی از مشکلات بازار خودرو را افزایش حضور دلال‌ها و واسطه‌ها دانست و گفت: تفاوت نرخ منصفانه شورای رقابت و بازار موجب شکل‌گیری رانت برای دلال‌ها و نرسیدن خودرو به‌دست مصرف‌کننده واقعی می‌شود. گرچه نمی‌توان متقاضی واقعی از غیرواقعی را تشخیص داد اما شورا درصدد است تا با افزایش تیراژ تولید و عرضه خودرو، شکاف قیمت مصوب و حاشیه بازار خودرو را کم کند.
رد احتمالی آزادسازی قیمت کم‌تیراژها در نشست سران قوا
همزمان درحالی‌که علی ربیعی، سخنگوی دولت دیروز گفت طرح جامع خودرو مبتنی بر نظارت بر قیمت و افزایش تولید در حال آماده شدن است، رضا شیوا احتمال آزادسازی ۴۵درصد محصولات خودروسازان بر مبنای مصوبه شورای‌عالی هماهنگی سران اقتصادی قوا را رد کرد.
رئیس شورای رقابت در مورد سرنوشت ارائه طرح جهش تولید خودرو به شورای اقتصادی هماهنگی سران قوا و اظهارات مسئولان دولتی مبنی بر احتمال آزادسازی قیمت ۴۵درصد تولیدات خودروسازان، گفت: مشخص است که خودروسازان از فرمول جدید قیمت‌گذاری خودروهای کم‌تیراژ خوشحال نیستند، زیرا آنها به‌دنبال آزادسازی قیمت این خودروها بودند اما بررسی‌های شورا نشان داد بازار این خودروها هنوز انحصاری است و بر این اساس فرمول جدیدی برای تعیین قیمت این خودروها ارائه شد.
شیوا با بیان اینکه آزادسازی قیمت خودروهای کم‌تیراژ بر مبنای طرح وزارت صنعت دیگر در دستور کار شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا نیست، افزود: اقدام قبلی این شورا مبنی بر خروج شورای رقابت از فرایند قیمت‌گذاری که به رأی بازگشت این شورا به این فرایند توسط دیوان عدالت اداری منجر شد، بر مبنای مصوبه‌ای بود که در آن زمان با برداشت از ابلاغیه رهبری بود که برای مدت یک‌سال صورت گرفت و ابلاغ این حکم دیگر تمدید نشد.
او با اشاره به اینکه شک دارم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا به آزادسازی قیمت خودروهای کم‌تیراژ وارد شود، افزود: اگرچه وزارت صنعت در طرح جهش تولید خودرو به‌دنبال آزادسازی قیمت ۴۵درصد محصولات خودروسازان بود، اما تا زمانی که بازار خودرو انحصاری است، شورای رقابت نمی‌تواند قیمت این خودروها را آزاد کند.
رئیس شورای رقابت افزود: اگرچه ممکن است وزارت صنعت و خودروسازان فرمول جدید شورا برای قیمت‌گذاری را نپسندند اما ارائه ضوابط قیمت‌گذاری در بازار انحصاری خودرو وظیفه شورای رقابت است.
او افزود: تنها مجلس می‌تواند با تصویب قانون تکالیف مطرح برای شورای رقابت در مواد ۵۸ و ۵۹ سیاست‌های کلی اصل۴۴ برای ساماندهی بازار کالاهای انحصاری را مرتفع کند.
شیوا تأکید کرد: شورای رقابت همچنین با عرضه خودرو در بورس مخالفت کرده و به‌نظر نمی‌رسد نمایندگان نیز در اجرای این طرح چندان جدی باشند.