العالم - ایران
کمان ۲۲ جدیدترین دستاورد پهپادی ارتش است که با توجه به قابلیت‌های ویژه آن از جمله توان حمل سلاح زیاد، در مقایسه با رقبای جهانی خود توانسته در حوزه‌های خاصی، از آنها سبقت بگیرد.
نخستین بار در نمایشگاه «اقتدار ۴۰» نیروهای مسلح که بهمن‌ماه ۱۳۹۷ به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برپا شده بود، از پهپاد جدیدی بنام «کمان ۱۲» رونمایی شد که از آن تحت عنوان نخستین پهپاد رزمی ارتش یاد شده بود و در همان نمایشگاه مشخصاتی برای این پهپاد ذکر شده بود که در نوع خود قابل توجه بود.
پهپاد کمان ۱۲ که در آن زمان جدی‌ترین تلاش نهاجا برای تولید یک پهپاد رزمی به منظور برطرف کردن نیازهای عملیاتی این نیرو بود، توان حمل حدودا ۲۰۰ کیلوگرم محموله را که می‌توانست محموله جنگی و یا بمب و یا موشک باشد را داشت؛ البته در همان نمایشگاه از موشکی تحت عنوان اخگر نیز رونمایی شده بود که با توجه به ابعاد و وزن آن بعنوان سلاحی برای پهپادهای نهاجا معرفی شده بود.
اخگر در حقیقت موشکی مجهز به سیکر (جستجوگر) اپتیکی و با وزن سرجنگی ۷ کیلوگرمی است که نیروی پیشرانش از یک موتور میکروجت تأمین می‌شود و سرعت آن به ۶۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد.
برد اعلام شده برای موشک اخگر ۳۰ کیلومتر و وزن کلی آن نیز ۲۷ کیلوگرم اعلام شده بود.
کمان ۱۲ نهایتا یک ماه پس از رونمایی، در اسفند ۹۷ به خط تولید رسید و پس از آن نیز بارها در رزمایش‌های مختلف ارتش چندین فروند از آن به نمایش در آمد، اما نقطه اوج آن رزمایش پهپادی ارتش در دی‌ماه سال‌جاری بود که نمونه تسلیح شده آن در این رزمایش به نمایش گذاشته شد که حاکی از توان حمل طیف قابل توجهی از تسلیحات توسط این پهپاد بود.
مطابق آنچه از پیکربندی جدید تسلیحات این پهپاد به نمایش گذاشته شد، کمان ۱۲ قابلیت حمل پرتابگر راکت‌های ۷۰ میلی‌متری، بمب‌های هدایت‌شونده سری قائم و موشک ضدزره و تاپ اتک الماس با برد ۸ کیلومتر را برای اجرای آتش علیه اهداف زمینی داشت.
تصویری از پرواز کمان ۱۲ در رزمایش نهاجا- استفاده از بالک‌هایی در قسمت نوک بال (winglet) یکی از وجوه تمایز طراحی این پهپاد است که باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود
آنچه گفته شد خلاصه‌ای از ماجرای پهپاد کمان۱۲ بود که گمان می‌رفت نسخه نهایی برنامه ارتش برای تولید یک پهپاد رزمی در نیروی هوایی باشد؛ اما سال گذشته امیر نصیرزاده فرمانده نیروی هوایی ارتش به مناسبت روز این نیرو در یک گفتگوی تلویزیونی برای نخستین بار از «کمان ۲۲» بعنوان نسخه بعدی پهپاد «کمان ۱۲» نام برد.
یک‌سال بعد یعنی در بهمن‌ماه سال‌جاری امیر نصیرزاده مجددا از رونمایی از پهپاد کمان ۲۲ در سال‌جاری خبر داد و اعلام کرد که این پهپاد توان حمل ۳۰۰ کیلوگرم تسلیحات را دارد؛ این میزان توان حمل نشان می‌داد که کمان ۲۲ دست‌کم ۱۰۰ کیلوگرم بیشتر از کمان ۱۲ توان حمل تسلیحات دارد.
نهایتا ۶ اسفندماه، نخستین تصاویر از این پهپاد و تسلیحات قابل حمل توسط آن و همچنین بیان جزئیات بیشتری از قابلیت‌های آن منتشر شد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
در بررسی ظاهر این پهپاد، شباهت آن به پهپاد MQ-۹ Reaper آمریکایی نخستین نکته‌ای است که به ذهن می‌رسد؛ شکل دماغه، پیکربندی بال و بدنه و همچنین سکان‌های هدایت عمودی و افقی پهپاد کمان ۲۲ شباهت قابل توجهی به پهپاد MQ-۹ آمریکایی دارد.
در نتیجه این شباهت می‌توان ابعاد بزرگی برای پهپاد کمان ۲۲ متصور بود؛ البته مشخصات و ابعاد رسمی این پهپاد منتشر نشده است، اما در صورت در نظر گرفتن پهپاد MQ-۹ بعنوان مبنا، باید طول بال ۲۰ متری و طول ۱۱ متری را برای آن در نظر گرفت که از این حیث یکی از پهپادهای بزرگ تولید شده در کشور محسوب می‌شود؛ موضوعی که توسط امیر نصیرزاده نیز اینگونه بیان شده که کمان ۲۲ نخستین پهپاد رزمی پهن‌پیکر کشور است.
نکته دیگری که درباره این پهپاد مطرح شده، برد ۳۰۰۰ کیلومتری و مداومت پرواز ۲۴ ساعته آن است؛ البته درباره برد آن اعلام نشده که ۳۰۰۰ کیلومتر شعاع عملیاتی آن است و یا برد یک‌طرفه که در صورت اینکه این عدد برد یک‌طرفه باشد، شعاع عملیاتی این پهپاد ۱۵۰۰ کیلومتر خواهد بود. اگر بخواهیم این برد را با برد ۱۲۵۰ کیلومتری پهپاد MQ-۱ مقایسه کنیم، کمان ۲۲ نسبت به پریدیتور آمریکایی هم در مداومت پروازی و هم در شعاع عملیاتی برتری قابل توجهی دارد.
آنگونه که فرمانده نیروی هوایی ارتش گفته، کمان ۲۲ مجهز به محموله‌های رزمی، اپتیکی و جنگالی است؛ موضوعی که در تسلیحات مشاهده شده در روز رونمایی نیز قابل مشاهده است؛ بر اساس آنچه به نمایش در آمده این پهپاد مجهز به بمب‌های هوشمند سری قائم، یک نوع بمب بالدار جدید و بمب هدایت لیزری است.
البته در مقابل این پهپاد نیز تسلیحاتی مانند پاد اخلالگر شاهین برای اجرای عملیات جنگ الکترونیک و اخلال بر روی رادارهای دشمن در باند X، بمب لیزری سنگین ۵۰۰ پوندی و نشانه‌گذار لیزری برای هدایت بمب لیزری نیز قرار گرفته که از این حیث می‌توان کمان ۲۲ را نخستین پهپادی در کشور عنوان کرد که قابلیت حمل بمب‌های سنگین لیزری را دارد.
از سوی دیگر زیر هر بال از پهپاد کمان ۲۲، سه نقطه سخت برای نصب تسلیحات قرار گرفته که در مجموع دو بال، ۶ نقطه سخت وجود دارد و در قسمت میانی بدنه نیز یک نقطه سخت دیگر برای نصب محموله وجود دارد. تعداد بالای نقطه‌های سخت نصب تسلیحات بر روی بال‌های این پهپاد یک مزیت قابل توجه این پهپاد است؛ حتی در مقایسه این پهپاد با پهپادی مانند MQ-۱ پریدیتور آمریکایی که ۴ نقطه سخت دارد، کمان ۲۲ در مجموع ۷ نقطه سخت دارد که از این حیث تعداد نقطه سخت‌های آن با پهپاد MQ-۹ آمریکایی برابر است.
کمان ۲۲ را در حقیقت پاسخی به نیازهای سنگین عملیاتی نهاجا برای ماموریت‌های رزمی است که با توجه به متمایز بودن پلتفرم آن نسبت به کمان ۱۲ می‌توان مراحل توسعه دیگری هم برای آن در نظر گرفت که یکی از آنها را می‌توان تسلیح این پهپاد به موشک‌های هوابه‌هوا برای ایفای ماموریت رهگیری هوایی برشمرد. هرچند در حال حاضر هم کمان ۲۲ پهپادی است که سنگین‌ترین ترکیب تسلیحات را در میان پهپادهای کشور می‌تواند حمل کند.
نکته قابل توجه دیگر این پهپاد، امکان عملیات همزمان رزمی و جنگ الکترونیک است که در صورت حمل پاد جنگ الکترونیک حین عملیات رزمی ضد اهداف زمینی، امکان هدف قرار گرفتن آن توسط سامانه‌های پدافندی را به حداقل می‌رساند که از این حیث پهپاد کمان۲۲ نخستین پهپادی در کشور است که از این قابلیت یعنی اجرای همزمان عملیات رزمی و جنگ الکترونیک برخوردار است.
فارس