العالم - ایران/ سیاسی
هم زمان با سفر «انریکه مورا» معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا به ایران برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات بلند پایه جمهوری اسلامی درباره آینده برجام، جک استراو وزیر امور خارجه اسبق انگلیس در گفت‌وگوی اختصاصی، به سووالاتی درباره ارزیابی او از روند مذاکرات برجامی پاسخ داد.
استراو گفت که طی ماه‌های اخیر، مذاکرات برجام در چند نوبت متوقف شد. «دوره‌ای بود که به دلیل انتخابات آمریکا که نوامبر سال گذشته برگزار شد، تا مراسم تحلیف ریاست جمهوری که ژانویه رخ داد و استقرار دولت جدید، تحولات زیادی رخ نداد. »
وی سپس به انتخابات ریاست جمهوری ایران اشاره کرد و گفت که آیت الله ابراهیم رئیسی در ماه ژوئن گذشته پیروز انتخابات شد و مراسم تحلیف او دو ماه بعد برگزار شد. از این منظر، تاخیر در مذاکرات به گفته او قابل پیش‌بینی و اجتناب ناپذیر بود. وی برآیند تمایل ایران و آمریکا برای مشارکت در برجام را مثبت ارزیابی کرد.
وزیر امور خارجه پیشین انگلیس در پاسخ به سووالی درباره ارزیابی او از رفتار ایالات متحده که به رغم ابراز تمایل برای بازگشت به برجام همچنان سیاست فشار حداکثری دولت سابق را اعمال، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض و اجرای تعهداتش را به مذاکره درباره برخی مسائل خارج از برجام گره زده گفت: رئیس جمهوری سابق آمریکا به صورت یکجانبه از برجام خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران وضع کرد که مورد حمایت انگلیس، فرانسه، آلمان و سایر اعضای برجام نبود.
وی با اذعان به اینکه تصمیم دولت سابق آمریکا عامل اصلی مشکلات کنونی است افزود: من تمایل دارم تا تحریم‌های یکجانبه‌ای را که ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران وضع کرد و سایر اقدامات موسوم به فشار حداکثری رفع شود.
استراو در خصوص گروگانگیری مسائل منطقه‌ای و موشکی توسط آمریکا برای بازگشت به برجام اظهار داشت که این مسائل برای ایالات متحده و ایران حائز اهمیت و حساس است. «اما زمانی که ما حدود ۱۸ سال پیش مذاکره می‌کردیم و تا سال ۲۰۱۵ که برجام امضاء شد، توافق کردیم که این مسائل را [از پرونده هسته‌ای] جدا کنیم. »
دیپلمات‌های ارشد گروه ۴ به‌علاوه یک، ایران و اتحادیه اروپا از فروردین تا خرداد ماه گذشته، شش دور در پایتخت اتریش گردهم آمده تا درباره احیای برجام گفت‌وگو کنند. کاظم غریب ابادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان‌های بین‌المللی در وین و عضو هیات مذاکره کننده ایران اخیرا در مصاحبه‌ای اظهار داشت که آمریکا و طرف‌های غربی برای پیشبرد تفاهم احیای مفاد برجام و رفع برخی تحریم‌ها، «اصرار کردند که بندی در بیانیه‌ی وزرا در خصوص گفت‌وگوهای بیشتر در آینده برای سه موضوع درج شود: اوّل، اقدامات بیشتر در مورد تقویت مؤثر روابط اقتصادی و تجارت بین‌الملل ایران شامل تغییر در سیاست تحریمی آمریکا. دوم، تضمین منافع عدم اشاعه‌ای برجام در درازمدت و سوم، گام‌هایی برای حمایت و تقویت امنیت منطقه‌ای در میان کشورهای منطقه‌ی خلیج فارس شامل کاهش تنش و اقدامات اعتمادساز از طریق گفت‌وگو در منطقه. »
به گفته این دیپلمات کشورمان، جدای از اینکه موضوع دوم محلی از اعراب ندارد؛ چون زمان‌بندی‌ها در برجام مشخص است، این موضوع می‌تواند به‌منزله مبنایی برای طرح تعهدات و زمان‌بندی‌های جدید شود. موضوع سوم نیز کاملاً با اهداف و دستورکار گفت‌وگوها در تعارض آشکار بود، ازاین‌رو، هیئت ایرانی بلافاصله این درخواست را رد کرد.
جک استراو در پاسخ به این سووال که آیا زیاده خواهی آمریکا در مذاکرات برجامی را مفید می‌داند این گونه پاسخ داد: زمانی که سکان دولت انگلیس دست ما بود سیاست دیگری را دنبال می‌کردیم و موفق شدیم که آمریکا را هم در این زمینه همراه کنیم. وی تصریح کرد که مسائل منطقه‌ای و موشکی «هرگز به برجام ارتباطی نداشته و ندارند.»
وی با این حال ادعا کرد که نگرانی ایالات متحده نسبت به اوضاع خاورمیانه بنا به دلایل روشنی که یکی از آن‌ها خصومت میان ایران و [رژیم] اسرائیل است، آن چنان که نظام «جمهوری اسلامی» در ایران، یک واقعیت است باید مورد پذیرش قرار گیرد.
وزیر امور خارجه اسبق انگلیس گفت: من در اینکه آمریکا بخواهد درباره مسائل منطقه مذاکره کند مشکلی نمی‌بینم اما اینکه آن‌ها گمان کنند می‌توانند این مسائل را به برجام گره بزنند، رویکردی مبهم و غیر واقعی است.
جک استراو در پاسخ به ارزیابی او نسبت به موضع ایران در مذاکرات برجام مبنی بر لغو تمام تحریم‌های ظالمانه آمریکا گفت: زمانی که برجام اجرا شد و پیش از آنکه ترامپ به صورت یکجانبه از آن خارج شود تمام تحریم‌ها برداشته شد و در واقع فعال نبود. ایران هم بنابه دلایل روشن می‌خواهد که این تحریم‌ها دوباره برداشته شوند و این درخواست کاملا مشروعی است.
وی افزود: اگر از من می‌پرسید، هرگز تحریم‌های یکجانبه‌ای را که آمریکا اعمال کرد که نه تنها پیامدهای بدی را برای ایران به دنبال داشت بلکه توانمندی انگلیس و سایر کشورهای اروپایی را برای تجارت با ایران تحت شعاع قرار داد، دوست نداشتم. لذا از هرگونه اقدامی در زمینه رفع تحریم‌ها استقبال می‌کنم.
جک استراو در پاسخ به سووال دیگری مبنی بر تعلل طرف‌های اروپایی در اجرای تعهدات برجامی که مانع ایران از دستیابی به مزایای وعده داده شده در این توافق شد ادعا کرد: انگلیس، آلمان و فرانسه تلاش کردند تا محدودیت‌های وحشتناکی را به واسطه تحریم‌های یکجانبه آمریکا روی توانمندی آن‌ها برای تجارت با ایران اعمال شده بود دور بزنند. هدف اصلی اینستکس هم همین بود. اما مشکل اینجاست که نظام مالی بین الملل در قبضه ایالات متحده است و این مساله کار را دشوار کرده است.
وی درباره سفر امروز (22 مهر) انریکه مورا معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا به ایران هم گفت: من از کم و کیف این سفر اطلاع ندارم اما گمان می‌کنم که این سفر بدون رایزنی‌های گسترده با آمریکا و سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان صورت نگرفته است.
انریکه مورا امروز « در ادامه رایزنی های دو طرف درخصوص موضوعات مورد علاقه فی ما بین از جمله روابط ایران و اتحادیه، افغانستان و برجام» راهی تهران می‌شود.
سخنگوی وزارت امورخارجه در این باره گفت: رایزنی‌ها و تماس های دو طرف هیچگاه قطع نبوده و به صورت مستمر حول موضوعات مختلف در جریان است و این سفر نیز در همین چارچوب انجام می‌شود.
ایرنا