العالم-اروپا
"استفانی لیچتنستین" خبرنگار فارن پالیسی در پیامی توییتری نوشت: مذاکره کنندگان تروئیکا درباره وضعیت کنونی مذاکرات هسته‌ای ایران عنوان کردند که ما از معافیت ایالات متحده در رابطه با پروژه‌های منع اشاعه هسته‌ای در ایران استقبال می‌کنیم. این امر باید بحث‌های فنی لازم برای حمایت از مذاکرات درباره بازگشت به برجام در وین را تسهیل کند.
سه کشور اروپایی همچنین در بیانیه‌ای مشترک با اشاره به معافیت‌های اعمال شده توسط ایالات متحده از ایران خواستند که از این فرصت به سرعت استفاده کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز جمعه گزارش داد؛ آمریکا در میانه مذاکرات وین، معافیت ایران از برخی تحریم‌ها درباره برنامه هسته‌ای را برای تسهیل گفت وگوها بازگردانده است.
بر اساس این گزارش، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه روز جمعه به وقت محلی چندین معافیت از تحریم‌ها را در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران امضا کرد.
مذاکرات وین با هدف رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا و بازگشت این کشور به برجام وارد مرحله حساسی شده است.
وزارت امور خارجه آمریکا در اطلاعیه‌ای به کنگره اعلام کرد: معافیت از این فعالیت‌ها به تکمیل توافق برای بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام کمک می کند و زمینه را برای بازگشت ایران به اجرای تعهداتش در برجام فراهم می‌سازد.
این وزارتخانه مدعی شده است که معافیت تحریمی در راستای خدمت به منافع ایالات متحده در منع اشاعه و ایمنی و محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران طراحی شده است.
معافیت‌های تحریمی به کشورها و شرکت های خارجی اجازه می دهد تا در پروژه های غیرنظامی نیروگاه هسته ای بوشهر ایران، نیروگاه آب سنگین اراک و راکتور تحقیقاتی تهران فعالیت کنند. مایک پمپئو وزیر امور خارجه سابق آمریکا در ماه مه ۲۰۲۰ این معافیت‌ها را لغو کرده بود.
یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه و آگاه از معافیت‌های تحریمی نیز چنین مدعی شده است که این اقدام «در راستای منافع ملی حیاتی آمریکا و همچنین به نفع منطقه و جهان» اتخاذ شده است.
در همین ارتباط ۲ روزنامه پرشمارگان فرانسه، اقدام جدید آمریکا را گامی در جهت نزدیکی به تهران ارزیابی کردند.
تارنمای روزنامه لو فیگارو با تیتر "واشنگتن در آخرین دور مذاکرات هسته‌ای به سمت تهران حرکت می‌کند"، نوشت: دولت بایدن معافیت‌های کلیدی را که از تحریم‌های ایالات متحده علیه کشورهای خارجی و شرکت‌های درگیر در پروژه‌های هسته‌ای غیرنظامی حمایت می‌کرد و در دوره دونالد ترامپ لغو شده بود، بازگرداند.
این روزنامه موضع جدید آمریکا را یک گام "ظاهرا فنی" در مورد برنامه اتمی غیرنظامی ایران ولی از طرف دیگر "یک ژست قابل توجه" در قبال تهران ارزیابی کرده است؛ چراکه بر اساس تحلیل این رسانه فرانسوی مذاکرات وین وارد مراحل نهایی می‌شود.
لو فیگارو یادآوری می‌کند: دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا که در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده را از توافق خارج کرد و بیشتر تحریم‌های اقتصادی این کشور علیه تهران را به عنوان بخشی از کمپین "فشار حداکثری" بازگرداند، ابتدا به طور مرتب این معافیت‌ها را با استناد به نیاز به "کاهش" خطرات تمدید کرده بود اما در ماه مه ۲۰۲۰، زمانی که نتوانست جمهوری اسلامی را برای دستیابی به "توافق بهتر" تحت تاثیر قرار دهد، دولت او این معافیت‌ها را نیز حذف کرد؛ تصمیمی که اروپایی‌ها از اجرای آن به گفته این روزنامه فرانسوی "عمیقاً پشیمان" و معتقد بودند که این تصمیم "ضمانت‌های" مرتبط با ماهیت "صلح‌آمیز" برنامه ایران را حذف می‌کند.
روزنامه لوموند نیز با ارایه تحلیلی مشابه در این زمینه و با تیتر "آمریکا چند هفته پیش از پایان مذاکرات هسته‌ای به ایران علامت می‌دهد"، نوشت: این یک اقدام "به ظاهر فنی" است، اما در عین حال نشانه قابل توجهی برای تهران در زمانی است که مذاکرات برای نجات توافق هسته‌ای ایران وارد مرحله نهایی می‌شود.
لوموند در گزارش خود به اظهارات امروز وزیر امور خارجه ایران نیز اشاره و اضافه می‌کند که به اعتقاد رئیس دیپلماسی کشورمان، آمریکایی‌ها باید بدانند که آنچه روی کاغذ اتفاق می‌افتد خوب است اما کافی نیست.
هر ۲ روزنامه فرانسوی در بخشی از تحلیل خود به سخنان باربارا اسلاوین (Barbara Slavin) کارشناس مسائل ایران در اندیشکده شورای آتلانتیک نیز اشاره کردند که گفته است: بازگشت معافیت‌ها "پیش نیازی برای بازگرداندن توافق و سیگنال خوبی است که امکان دستیابی به آن وجود دارد".
در این سوی میز مذاکرات اما ایران با پافشاری بر دستیابی به حق قانونی خود در موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها که سال‌ها با اجرای سیاست‌های خصمانه موسوم به فشار حداکثری، پایمال شده است، موضع جدید آمریکا را ناکافی ارزیابی می‌کند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان روز شنبه در حاشیه آیین تجدید میثاق وزیر و مدیران ارشد وزرات امور خارجه با آرمان‌های بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در مرقد مطهر امام خمینی(ره)، در جمع خبرنگاران درباره مذاکرات وین گفت: یکی از موضوعات اساسی ما برای لغو تحریم‌ها، گرفتن تضمین‌ها است. درباره تضمین در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی، اعلام کردیم که در بخشی‌هایی از آن موافقت‌هایی صورت گرفته است.
وی افزود: آنچه هیات مذاکره‌کننده ایران درباره تضمین دنبال می‌کند، در همه سطوح سیاسی، حقوقی و اقتصادی است که در بخش‌هایی از آن توافقاتی حاصل شده اما هنوز هیات مذاکره‌کننده ایران با جدیت اخذ تضمین ملموس از طرف‌های غربی و پایبندی به تعهداتی که بر مبنای توافق وین حاصل می‌شود را دنبال می‌کند.
امیرعبداللهیان ادامه داد: ما به طرف آمریکایی که از طریق واسطه‌هایی این روزها پیام‌هایی را منتقل می‌کند به صراحت گفتیم باید حسن نیت خودشان را در عمل نشان بدهند. حسن نیت در عمل از نظر ما این است که روی زمین اتفاق ملموسی رخ دهد و رفع بخشی از تحریم‌ها به معنای عینی و واقعی می‌تواند ترجمان حسن نیت آمریکایی‌ها باشد که از آن صحبت می‌کند. آنچه که بر روی کاغذ رخ می‌دهد خوب است اما کافی نیست.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز روز شنبه در توییتی نوشت: انتفاع اقتصادی واقعی، موثر و قابل راستی‌آزمایی ایران، شرط لازم برای شکل‌گیری توافق است. نمایش رفع تحریم اقدامی سازنده تلقی نمی‌شود.
هرچند از نگاه رسانه‌های غربی تصمیم جدید آمریکا در ارایه دوباره معافیت‌ها در برنامه هسته‌ای ایران رویکردی مثبت در جهت رسیدن به توافق در وین و از نظر ناظران و تحلیلگران مسائل بین‌الملل شکست سیاست فشار حداکثری واشنگتن در قبال تهران ارزیابی می‌شود، اما تاکید ایالات متحده مبنی بر اینکه این معافیت‌ها "نه نشانه نزدیک شدن مذاکرات احیای برجام به توافق نهایی و نه امتیازی به ایران است"، بار دیگر نقاب از چهره این دشمن دیرینه در پایمال کردن حقوق ملت ایران برمی‌دارد و حکایت از بازی جدیدی دارد که نتیجه آن شکست دوباره سیاست‌هایش خواهد بود.
ایرنا