العالم - لبنان
تعطیلی بانک‌ها، بحران اقتصادی و مالی، انفجار بندر بیروت، استعفای چندباره دولت، تداخل اختیارات میان قوا در زمینه‌های سیاسی و قضایی بخشی از تحولاتی بود که به مدت چهار سال بر لبنان حاکم بود.
همه اینها و سلسله فشارهای آمریکا بر لبنان در بحبوحه تغییرات منطقه‌ای و بین‌المللی، صفحه جدیدی در عرصه سیاست لبنان خواهد گشود.
اهمیت انتخابات پارلمانی 2022، موضوع اولین قسمت از ویژه برنامه شبکه العالم برای انتخابات لبنان است، مهمان این قسمت از برنامه که در این گفت و گو شرکت می کند "رونی آلفا" نویسنده و روزنامه نگار است.
مهمترین نکات مطرح شده در این گفتگو:
- لبنان در حال تجربه یک بحران بزرگ بانکی است، حتی کسانی که سپرده های بانکی دارند، دیگر نمی توانند پول خود را از بانک ها بیرون بیاورند
- پس از 30 سال اجرای توافق طائف، به صلح مدنی دست نیافتیم و به هویت عربی لبنان مصونیت نداده است
- کثرت گرایی حزبی، نشانه سلامت سیاسی و مدنی در لبنان است
- به جای اینکه به جهان، تمدن و پذیرش دیگری بیاموزیم، دنیا به ما اسلام هراسی، نئونازیسم جدید، کودتا و نژادپرستی را می آموزد
- افزایش تعصبات فرقه‌ای و مذهبی در لبنان، باعث از هم پاشیدگی لبنان می‌شود
- مقاومت برای مبارزه با فساد و دیگر طرح های آن برنامه دارد
- زمان مناسبی برای بحث در مورد داستان سلاح مقاومت نیست
- امروز بیش از هر زمان دیگری طرح "ب" "اسرائيل" برای خفه کردن لبنان و محیطی که مقاومت را در آغوش دارد، در حال اجراست
- "اسرائیل" یک کشور همسایه به نام لبنان می‌خواهد که روابطش با آن عادی شده باشد
مشروح گفتگو:
بحران اقتصادی پیش روی لبنان
العالم: آیا انتخابات 2022 لبنان، یک انتخابات عادی و روتین است؟ یا با انتخابات گذشته، متمایز می‌شود؟
رونی: انتخابات لبنان در سال 2022 یک انتخابات قانونی سنتی نیست که لبنان از آن عبور کند، بلکه با چالش‌های بزرگی در سطوح مختلف روبرو خواهد شد که در تاریخ جدید و معاصر لبنان، بی سابقه است.
اکنون 20 سال است که لبنان، یک بحران اقتصادی بی‌سابقه و اوضاع بحرانی و سخت معیشتی را تجربه می‌کند و لبنانی‌ها را به این سمت سوق می دهد که ترجیح دهند در قایق‌های مرگ بمیرند تا این که از گرسنگی در خانه خود بمیرند.
لبنان در حال تجربه یک بحران بزرگ بانکی است، حتی کسانی که سپرده های بانکی دارند، دیگر نمی توانند پول خود را از بانک ها بیرون بیاورند و آن را در مدارس و دانشگاه های فرزندان خود خرج کنند.
لبنان در حال تجربه یک بحران سیاسی سخت است، زیرا لبنان قصد دارد از یک موقعیت خاص ژئوپلیتیکی به موقعیت ژئوپلیتیکی دیگر حرکت کند و بخشی از جامعه بین المللی بر این انتخابات، تمرکز دارد و اولین و آخرین هدف آن، تبدیل و انتقال اکثریت در کشور از وضعیت لبنان در سال 2018 ، به حالت اکثریت دیگری است که هیچ رابطه استراتژیک، راهبردی، سیاسی و امنیتی با وضعیت قبلی ندارد.
لبنان برای لبنانی ها نماد چیست؟
العالم: چرا انتخابات 2022 لبنان، خطرناک ترین و حساس‌ترین انتخابات تاریخ لبنان تلقی می شود و در اینجا به موضع "نبیه بری" رئیس مجلس می پردازیم که ویژگی های بسیار حساس به این انتخابات نسبت داد و آن را "مهمترین انتخابات از طائف تا امروز" نامید؟
رونی: قرارداد طائف پس از جنگ، قواعد صلح مدنی جدید و یک بازی سیاسی جدید را ایجاد و پایه گذاری کرد و قدرت ها را بین مسیحیان و مسلمانان دوباره تقسیم کرد تا آنجا که معنای این توافق، ایجاد یک روند انتخاباتی بود.
امروز لبنان در آستانه یک تغییر اساسی در سطوح سازمانی و نظام دولت است، زیرا پس از 30 سال اجرای توافق طائف، متوجه شدیم که به صلح مدنی دست نیافته و به هویت عربی لبنان مصونیت نداده است. هیچ توافقی در مورد مشترکاتی که همه لبنانی ها باید روی آن توافق داشته باشند، حاصل نشده تا آنجا که چندپارگی در لبنان ایجاد شده و ملت های مختلف در لبنان زندگی می کنند.
کثرت گرایی حزبی، نشانه سلامت سیاسی و مدنی در لبنان است، اما وقتی یک هویت واحد لبنانی وجود ندارد، لبنان برای مردم می تواند چه باشد؟ آیا ماهیت، عربی دارد؟ آیا اسیر سیاست های دیگران است؟ آیا ماهیت سعودی دارد؟ لبنانی ها، درباره هویت لبنان با یکدیگر تفاوت دارند.
العالم: آیا این تفاوت یک تفاوت واقعی است؟ آیا این تفاوت، در دیدگاه مردم لبنان است؟ یا برنامه ریزی شده است تا این چنددستگی در لبنان، مثلا در زمینه موضوعات فرهنگی و اجتماعی، "ایجاد" شود؟
رونی: ما قبلاً در لبنان، این گونه، ندا سر می دادیم و درباره توانایی خود برای پذیرش دیگری، همزاد پنداری با فرهنگ دیگر و قبول کردن حضور دیگری صحبت می کردیم، البته در اینجا منظور من آمیختگی و اختلاط نیست، زیرا آمیختگی، از بین رفتن هویت است، بلکه منظورم این است فکر می کردیم لبنان پیامی متمدنانه دارد و جهان باید از آن درس بگیرد، اما ما متوجه شدیم که این پیام یک الگوی متمدن به جهان ارائه نکرد.
دنیای خارج، از نظر عدم تعادل و بروز اختلافات، شبیه لبنان شده است، به جای اینکه به جهان، تمدن و پذیرش دیگری بیاموزیم، دنیا به ما اسلام هراسی، نئونازیسم جدید، کودتا و نژادپرستی را می آموزد. ما در لبنان، با اروپا تلاقی فرهنگی پیدا کردیم و فکر می کردیم بعد از جنگ جهانی دوم، اروپا به سمت وحدت و انعطاف برای پذیرش دیگری پیش می رود. ناگهان متوجه شدیم به سمت نازیسم جدید حرکت می کند که اخیراً در شرق اوکراین بروز پیدا کرده اگرچه بذر و ریشه های آن، در اروپای شرقی - غربی یافت می شود.
دولت مدنی خارج بدون طائفه‌گرایی، فساد را کاهش می دهد
العالم: با توجه به تاریخ گذشته، دولت های سال 2020 تا امروز، آیا می توان گفت: واقعاً این انتخابات، حساس ترین انتخابات در تاریخ لبنان است؟ آیا آن طور که در بسیاری از شعارها می شنویم، به مرحله ای ریشه ای و اساسی خواهد رفت که ممکن است چهره لبنان را تغییر دهد؟
رونی: تهیه این رپورتاژها و برنامه های بسیار حرفه ای برای انتخابات، ایده روشنی را به ما می دهد، صدمین سالگردی که لبنان از سال 1920 تا امروز سپری کرد، این یقین را ایجاد می کند که تاکنون انعطاف وجود نداشته، بلکه اطمینان می دهد حتی یک بار هم، توزیع کرسی ها بین فرقه ها، اولویت نبوده است، زیرا چندین فرقه، اعم از ارتدوکس، مارونی، کاتولیک، سنی و شیعه، در راس مجلس، قرار داشتند. بنابراین اعمال قدرت ما در حکومت، نوعی پیشینه مدنی دارد.این دقیقا، همان خواستهای است که حکمای این کشور، مطالبه می کنند، همانطور که صحبت درباره این موضوع را، بیش از یک بار، از نبیه بری نیز شنیدیم، و همچنین پدر روحانی مارونی بارها در مورد آن صحبت کرد.
ترس، تنها به عنوان یک سد و مانع روحی – روانی است، افزایش تعصبات فرقه‌ای و مذهبی در لبنان، باعث از هم پاشیدگی لبنان می‌شود، یعنی لایه‌های بیرونی و خارجی که لبنان در آن زندگی می‌کند، مبتنی بر اختلافات خیالی و ساختگی بین فرقه‌ها و گروه های مذهبی است و لبنان در حال حرکت به سمت یک دولت مدنی است.
ثانیاً، مسلم است که با ایجاد قواعد یک دولت مدنی که رهبران فرقه ای، در آن وجود نداشته باشد و هواداری، فساد و دزدی اموال عمومی وجود نداشته باشد، فساد بسیار کاهش می یابد. منظور از فساد چیست؟ زمانی است که من، دوستان، قبیله، خانواده و برخی اعضای فرقه ام را بیاورم و در کشور به آنها پست و منصب بدهم تا ساکت شوند و در انتخابات مجلس نیز، از آنها سود ببرم. این سیاستی است که دولت و ملت را نابود می کند.
دو جریان در انتخابات لبنان
العالم: ما امروز در مورد دو دستگی بسیار شدید بین دو گروه، شاید بین چند گروه صحبت کردیم، اما به نظر من دو دستگی شدیدی در آنها وجود دارد، اگر ممکن است اهمیت این انتخابات را از دیدگاه هر حزبی که از اهمیت بسیار زیاد این انتخابات و جدیت این حق صحبت می کند برای ما توضیح دهید؟
رونی: گروهی مدعی هستند که اگر حزب الله و متحدانش را انتخاب کردید، در واقع اشغال لبنان توسط ایران را انتخاب کرده اند، بطوریکه این سخن به صورت سربسته گفته می شود، آنها همه بنرهای تبلیغاتی را بکار می گیرند تا لبنانی ها را متقاعد کنند که لبنان تحت اشغال است، علیرغم عدم وجود هیچ پست بازرسی ایرانی در بیروت که هویت شهروندان را بخواهد جستجو کند.
هدف این گفتمان غریزی جمع آوری آرا است، در حالی که خط دومی وجود دارد، که به ما می گوید خط مقاومت است و برای مرزهای دریایی، زمینی و هوایی، حاکمیت، آزادی و استقلال لبنان برنامه دارد، مقاومت برای مبارزه با فساد و دیگر طرح های آن برنامه دارد، اما آن یکی خط، کاری ندارد جز اینکه صبح و عصر نسبت به سلاح مقاومت هشدار دهد و اینکه باید خلع سلاح شود.
بسیار تفاوت دارد زمانی که استراتژی دفاعی در لبنان را با ذهنیت افزایش مصونیت لبنان در برابر تهدید قریب الوقوع اسرائیل طراحی کنیم، و وقتی می‌گوید حزب‌الله باید خلع سلاح شود، حساب سیاسی استراتژیک با این مورد دارد، آنگاه مسئله چیزی کاملا متفاوت است.
العالم: آیا می توان از خلع سلاح مقاومت صحبت کرد، به ویژه با توجه به چالش های بزرگی که لبنان با آن مواجه است و خطرات "اسرائیل" هرگز متوقف نشده است، صبح امروز، اسرائیل به برخی روستاهای جنوبی و منابع دریایی در آب‌های منطقه و به منطقه اقتصادی ویژه لبنان حمله کرد و خطرات گروه های تکفیری که مقاومت با کمک ارتش لبنان توانست با آن ها مقابله کند، با توجه به همه این شرایط و چالش ها، آیا می توان از یک بخش اساسی از نیروهای لبنانی صحبت کرد؟
رونی: نه، من هرگز فکر نمی کنم که اکنون زمان مناسبی برای بحث در مورد داستان سلاح مقاومت باشد، امروز بیش از هر زمان دیگری طرح "ب" "اسرائيل" برای خفه کردن لبنان و محیطی که مقاومت را در آغوش دارد.
از اینجا مشکل بزرگ است، این طرح به شکلی برنامه ریزی شده پیش می رود و من مطمئن هستم که حادثه سه روز پیش در مرزها، شلیک دو موشک به فلسطین اشغالی و بمباران شهرهای اطراف صور، همه پیام‌هایی است که "اسرائیل" می‌فرستد تا بگوید این کار را خواهد کرد، و اگر شکست خورد به نبرد امنیتی باز می گردد؟
دخالت غرب و کشورهای عربی در انتخابات لبنان
العالم: بنابراین تهدید همچنان وجود دارد، چگونه توضیح دهیم که این تیم همانطور که گفتید برنامه های انتخاباتی مشخصی برای برون رفت از بحران ندارد، برنامه مالی، توسعه و بهبود اوضاع وجود ندارد، اما فقط یک برنامه برای مطالبه خلع سلاح حزب الله وجود دارد، از طرف دیگر متوجه می شویم که آنها در مورد اشغالگری ایران صحبت می کنند، در حالی که پول عربستان و حمایت آمریکا به اصطلاح در عرصه انتخابات بسیار مشهود است، شما نظرتان چیست؟
رونی: زمانی که در دانشگاه علوم بین‌الملل و دیپلماسی تحصیل می‌کردیم، رفتار برخی از سفرای معتبر در لبنان را "برخلاف دیپلماسی" می نامیدیم، یعنی خروج آنها از معیارهایی که سفیر هر کشوری که در لبنان معتبر است باید رعایت کند و از آن تجاوز نکند، به این معنا که سفیر هیچ کشوری نمی تواند در زمان انتخابات میزبان رهبران احزاب سیاسی باشد و دولتش باید او را از انجام چنین کاری باز دارد، دولت لبنان نیز باید او را مورد خطاب قرار دهد و به او بگوید که شما در حال دور زدن هنجارهای دیپلماتیک هستید و این دخالت در امور لبنان محسوب می شود. به خصوص که پایین ترین استانداردهای عملکرد دیپلماتیک برای برخی سفارتخانه ها اصلا رعایت نمی شود.
اسرائیل به اهدافش در لبنان نرسد، انتخابات را بهم می زند
العالم: برای لبنانی ها، این حق بسیار مهم است و ممکن است نظامی را در لبنان تغییر دهد، ما می خواهیم نظر شما را در این مورد بشنویم، اما چگونه می توان علاقه آمریکا و جامعه جهانی و برخی کشورهای منطقه را در این مدار انتخاباتی توضیح داد؟
رونی: "اسرائیل" یک کشور همسایه به نام لبنان می‌خواهد که روابطش با آن عادی شده باشد، حق بازگشت را فراموش و اسکان فلسطینیان را در لبنان اجرا کند، "اسرائیل" کشوری می خواهد که خط زیگزاگی را که هوکشتاین به آن داده است بپذیرد و می خواهد که به اصولی متعهد باشد که رویاهای بزرگ "اسرائیل" بر اساس آن پیش می روند، این دغدغه ای است که کشور متحمل می شود و من بین اتحادیه اروپا، ناتو یا ایالات متحده آمریکا تفاوتی قائل نمی شوم، از نظر آنها، این موضوعی است که در روابط بین المللی و رویکرد آن به پرونده لبنان به یک امر ثابت تبدیل شده است.
اگر انتخابات این نتیجه را به آنها بدهد، نه تنها میلیون ها دلار، بلکه میلیاردها دلار خرج می کنند، ما میلیاردها دلار ترامپ برای اسکان فلسطینی ها را داشتیم و آنها را نپذیرفتیم و امروز اگر آنها در تلاش خود موفق نشوند، این احتمال وجود دارد که مانع برگزاری انتخابات شوند، زیرا برهم زدن انتخابات، لبنان را در وضعیت هرج و مرجی خواهد برد که "اسرائیل" از آن سود می برد.
العالم: برخی از این گزینه ها وجود دارند، اما یک گزینه نیست، بلکه یک احتمال است..
رونی: چنانچه جامعه بین‌الملل یا بخشی از آن، و "اسرائیل" احساس کنند که انتخابات همان تعادلی را که در پارلمان 2018 وجود داشت را باز خواهد گرداند، جایی که اکثریت مقاومت و متحدانش حضور داشتند، پس بهتر است این انتخابات با هرج و مرج اعم از شرایط اقتصادی، بانکی، پولی و معیشتی مختل شود یا شهروندان را به خیابان بیاورند، علاوه بر آن فعال کردن ستون های پنجم، ششم و هفتم، تا زمانی که هرج و مرج اقتصادی به یک هرج و مرج امنیتی تبدیل شود که لبنان ماه ها و سال ها طول بکشد تا بتواند از آن خارج شود.