پیدایش قوای چهارگانه موثر در صفات و اخلاق از چه ترتیب زمانی پیروی می کنند؟

العالم _ زلال قرآن

وجود جسمی و روحی و استقرار تدریجی قوای مختلف تعبیه شده درآنها، دارای ترتیب زمانی خاصی است که بنا برنیاز درهرمرحله کمالی، ابتدا قوای مربوط به قوه شهویه، سپس قوای مربوط به مجموعه قوه غضبیه و بعد از آن اجزاء قوه وهمیه و در آخر قوای مربوط به قوه عقلیه تدریجاً شکل می گیرند وفعال می شوند، که بطور طبیعی آثارظاهره ازآنها هم دارای همین ترتیب زمانی خواهد بود.
فعال شدن قوای مربوط به قوه شهویه که باید پاسخگوی نیازهای مادی وجود آدمی باشد، ابتدا صورت غریزی دارد ولی با قوت گرفتن قوه ادراک و فهم، کم کم کشش ها و تمایلات برای جلب توجه آن قوه به مواهب و نعمت های مادی مورد نیاز، شکل ارادی بخود می گیرند وآنها تحت اراده و اختیار و انتخاب انسان فعالیت می نمایند،
و با گذشت زمان و رشد قوا گرایش ها وکشش ها بسوی بُعد مادی حیات شکل ارادی قوی تری پیدا کرده وتشدید می گردد، این امربطورطبیعی موجب پیدایش اولین زمینه های توجه آدمی به جهات مادی دنیائی و انحراف ازصراط فطرت در وجود اومی گردد، که اگر با تربیت صحیح والدین و مربیان در دوران طفولیت به درستی هدایت نشود، خطر انحراف روز به روز بیشتر شده وممکن است به نقطه بحرانی برسد و نفس انسان را درجهت انحراف تا جائی پیش ببرد که امراصلاح آن بسیارمشکل گردد، (ودلیل وجوب تکلیف شرعی درسِن مشخصی برای نوجوانان و جوانان همین است).