العالم ـ اروپا
بنابر گزارش تارنمای رادیو بین‌المللی فرانسه، استفان لاگارد (Stéphane Lagarde) خبرنگار این رادیو در پکن با اشاره به روند دستیابی به این توافق، تاکید کرده است: عربستان سعودی و ایران روز جمعه ۱۰ مارس توافق کردند که روابط دوجانبه خود از جمله بازگشایی سفارت‌هایشان را ظرف مدت ۲ ماه از سر بگیرند.
این روزنامه نگار فرانسوی خاطرنشان کرد که یک بیانیه سه جانبه به همین مناسبت بین این دو کشور و چین که نقش میانجی‌گر را ایفا می‌کرد، امضا شده است که ضربه خوبی در سطح دیپلماتیک است. این بیانیه سه جانبه پس از چهار روز مذاکره محرمانه بین پکن و دو رقیب اصلی در خاورمیانه (ایران و عربستان) منتشر شد.
در این گزارش با اشاره به سخنان امضاکنندگان این توافق، آمده است: اکنون باید به این تعهدها برای از سرگیری مذاکرات عمل کرد. اما برای پکن، که به طور مرتب تکرار می‌کند که قصد دارد نقش «قدرت مسالمت‌آمیز و مسئولانه» را ایفا کند، این عملیات میانجیگری، اجرای موفقیت‌آمیز ابتکار امنیتی جهانی است که پکن آن را ۲ هفته قبل ارائه کرد.
واشنگتن، شگفت‌زده و منفعل
گیوم نودَن (Guillaume Naudin) خبرنگار رادیو بین‌المللی فرانسه در آمریکا نیز تاکید کرده است: احیای روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران، تحت حمایت چین، شگفتی را برانگیخته است. به ویژه در ایالات متحده که محدودیت خاصی وجود دارد؛ حداقل وظیفه در دولت بایدن.
این روزنامه‌نگار فرانسوی در تشریح واکنش آمریکا به این توافق، می‌افزاید: در وزارت امور خارجه، ما حتی شاهد بیانیه مطبوعاتی نیستیم. تنها واکنش مستقیم از سوی هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید است و جان کربی توضیح می‌دهد که واشنگتن از همه تلاش‌ها برای کاهش تنش در خاورمیانه و به ویژه پایان دادن به جنگ در یمن حمایت می‌کند.
نودَن می‌افزاید: کربی همچنین مدعی است که با وجود اینکه کشورش در مذاکرات شرکت نداشته، اما در هر مرحله از سوی طرف سعودی در جریان بوده است.
این روزنامه‌نگار مستقر در آمریکا با بیان اینکه توافق مورد اشاره با حمایت چین به عنوان یک رقیب سیستماتیک در واشنگتن منعقد شده است، اضافه می‌کند: کربی این ایده که چین از خروج آمریکا از منطقه برای گسترش نفوذ خود استفاده می‌کند را رد کرده است. جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده نیز در مورد این توافق به طور مستقیم اظهار نظر نمی‌کند و ترجیح داده که توضیح دهد هر موضوعی که بتواند تنش بین اسرائیل و همسایگان عرب آن را کاهش دهد، چیز خوبی خواهد بود.
نودن تاکید دارد: دولت یهود مایل است با ریاض روابط دیپلماتیک برقرار کند. اما پادشاهی سعودی به شکل مشخص این کار را ابتدا با ایران، دشمن مصمم اسرائیل و ایالات متحده، انتخاب کرده است.
سیلی واقعی به اسرائیل
میشل پل (Michel Paul) خبرنگار رادیو بین‌المللی فرانسه در بیت‌المقدس نیز برایند نگاه رسانه‌های اسرائیلی به این توافق را یک سیلی واقعی به رژیم اشغالگر صهیونیستی ارزیابی کرده است.
وی تاکید دارد: رسانه‌های اسرائیلی می‌گویند که این وضعیت جدید یک سیلی واقعی برای واشنگتن و اسرائیل است و برخی مفسران این رژیم از آن به عنوان خبر بد یاد می‌کنند.
این روزنامه‌نگار فرانسوی یادآوری می‌کند که سیاستمداران رژیم صهیونیستی هر یک دیگری را مسئول این شکست معرفی می‌کنند. یک منبع بلندپایه سیاسی اسرائیل که نخواست نامش فاش شود در یک نشست خبری در رم، جایی که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اشغالگر صهیونیستی در حال حاضر در آنجا حضور دارد، گفت که دولت قبلی مسئول این امر است و یائیر لاپید نخست وزیر پیشین و رهبر اپوزیسیون این سخنان را مزخرف دانست.
براساس این گزارش، لاپید در بیانیه‌ای تصریح کرده است که همه چیز با تشکیل ائتلاف افراطی در اسرائیل متوقف شد؛ زمانی که سعودی‌ها فهمیدند نتانیاهو اکنون یک سیاستمدار ضعیف است که دیگر هیچ نفوذی بر آمریکایی‌ها ندارد.
این روزنامه‌نگار فرانسوی به سخنان یولی-یوئل ادلستین (Yuli-Yoel Edelstein) نماینده حزب لیکود نیز اشاره کرده که گفته است: «جهان به چرخش خود ادامه می‌دهد در حالی که ما اینجا مشغول جنگ و درگیری‌های قدرت هستیم.»
پل به نگاه روزنامه هاآرتص که از این توافق به عنوان «پایان رویای اسرائیل» یاد کرده، اشاره داشته و به نقل از این روزنامه افزوده است: اکنون راه برای فعال شدن مجدد مذاکرات با تهران برای دستیابی به توافق بر سر برنامه هسته‌ای این کشور باز است.
نیکلاس کرودرن (Nicolas Keraudren) خبرنگار رادیو بین‌المللی فرانسه در دبی نیز از استقبال کشورهای خلیج فارس از این توافق خبر داده است.
وی تاکید دارد: این یک معامله قوی در خاورمیانه است. نخست به این دلیل که دو تن از قوی‌ترین دشمنان خلیج فارس یعنی عربستان سعودی و ایران به شکل رسمی تصمیم به تجدید روابط خود می‌گیرند و از سوی دیگر چین در جایی که این توافقنامه امضا شد، نقش دیپلماتیک جدیدی فراتر از منافع اقتصادی ایفا کرد.
این روزنامه‌نگار فرانسوی با طرح این سوال که "آیا این بدان معناست که چین جایگزین نفوذ آمریکا در این منطقه از جهان خواهد شد؟" می‌افزاید: این فرمول‌بندی پیامی روشن خطاب به واشنگتن است؛ متحد تاریخی ریاض، که دست کم مدتی روابطش با او تیره شده است.
کرودرن اضافه می‌کند: در هر صورت این خبر در حوزه خلیج فارس مورد استقبال همسایگان و شرکای عربستان سعودی قرار گرفته است و در راس آن سلطان نشین عمان قرار دارد که به مدت سه سال واسطه کلیدی بین دو کشور بود.
این روزنامه‌نگار ادامه می‌دهد: این توافق از سوی امارات متحده عربی که تابستان گذشته سفیر خود را به امید کاهش تنش‌های منطقه‌ای به تهران بازگرداند نیز مورد استقبال قرار گرفته است.
به گزارش ایرنا، اِلویز فایه (Héloïse Fayet) پژوهشگر موسسه فرانسوی رابط بین‌الملل (Ifri) نیز تاکید دارد: با این توافق، پکن یک کودتای دیپلماتیک را امضا کرد که ایالات متحده مجبور است به عنوان تماشاگر آن را مشاهده کند. این نشان می‌دهد که ایالات متحده نقش کمتر و کمتری برای بازی در خاورمیانه دارد، اما شاید این پویایی است که خودشان انتخاب کرده‌اند.
وی با بیان اینکه روابط بین ایالات متحده و عربستان سعودی به ویژه از زمان به قدرت رسیدن بایدن پیچیده بوده است، می‌افزاید: سفر رئیس جمهور آمریکا به عربستان را به یاد داریم که موفقیت آمیز نبود. بنابراین در عمل ایالات متحده حتی به عنوان یک شریک و میانجی بالقوه ظاهر نشد.
این پژوهشگر تاکید دارد: بیابراین انتظار نمی‌رفت که بایدن نقشی در میانجیگری عربستان و ایران داشته باشد. از سوی دیگر، موضع بسیار قوی چین شاید کمی تعجب‌آورتر باشد.
وی معتقد است: ایرانیان و سعودی‌ها به این نزدیکی علاقه دارند. ایران و عربستان سعودی دو قدرت بزرگ در خاورمیانه هستند که اغلب منافع متفاوتی دارند که می‌توان آن را رقابتی برای تسلط دینی بر خاورمیانه معرفی کرد. اما از نظر نظامی و سیاسی، بدیهی است که همیشه برای ثبات منطقه‌ای، ارتباط بین دو کشور اطمینان بخش‌تر است.