العالم - ایران
یک خبرگزاری انگلیسی شامگاه چهارشنبه به نقل از منابع آگاه مدعی شده اتحادیه اروپا قصد دارد تحریمهای موشکهای بالیستیک علیه ایران را که طبق مفاد توافق هستهای برجام بایستی در ماه اکتبر منقضی شود، حفظ کند.
خبرگزاری رویترز به نقل از چهار دیپلمات اروپایی این ادعا را مطرح کرده و افزوده دیپلماتهای اروپایی به اطلاع ایران رساندهاند قصد دارند این تحریمها را حفظ کنند.
مطابق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود ۸ سال پیش برای تأیید برجام صادر شد محدودیتهای اعمالشده این سازمان در خصوص فعالیتهای مربوط به موشکهالی بالیستیک ایران اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهند شد.
گریز از «مکانیسم ماشه»
در صورت صحت خبر رویترز، رفتار کشورهای اروپایی به معنای آن خواهد بود که این کشورها قصد فعال کردن ساز و کار موسوم به «اسنپبک» (بازگشت خودکار تحریمهای سازمان ملل که به «مکانیسم ماشه» مشهور شده) را ندارند و تنها به دنبال حفظ تحریمهای شخصی خود علیه برنامه موشکی ایران هستند.
منظور از مکانیسم اسنپبک (ماشه) همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در توافق هستهای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرفهای برجام، در صورت بروز مناقشه مفصلاً شرح داده شدهاند.
این دو بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود به «مکانیسم ماشه» معروف شدهاند. هر یک از طرفهای گروه ۱+۴ در صورت متهم کردن ایران به نقض مفاد آن، میتوانند از آن برای برگرداندن قطعنامههای تحریمی بینالمللی استفاده کنند.
خبرگزاری رویترز نیز همسو با تحلیل فوق تأیید کرده که قصد کشورهای اروپایی کلید زدن این مکانیسم نیست. سه منبع به این خبرگزاری گفتهاند که کشورهای اروپایی قصد حرکت در این مسیر را ندارند.
منابع مورد استناد رویترز در توجیه امتناع اروپا از فعالسازی مکانیسم ماشه مدعی شدهاند که انجام این اقدام به معنای تضعیف تهدید مطرحشده در نامه وزیران خارجه سه کشور اروپایی به ایران در سال گذشته خواهد بود که در آن تصریح شده بود کشورهای اروپایی در صورت غنیسازی در سطح تسلیحاتی توسط ایران این مکانیسم را کلید خواهند زد.
تداوم سیاست فشار
با این حال، هر گونه اقدام از سوی کشورهای اروپایی در خصوص حفظ تحریمهای موشکی (حتی بدون کلید زدن مکانیسم ماشه) نقض قطعنامه 2231 تلقی خواهد بود و به معنای تداوم سیاست کشورهای غربی در حفظ فشار بر ایران از طریق برجام خواهد بود.
هدف از این سیاست که از ابتدای اجرایی شدن برجام توسط کشورهای غربی پیگیری شده جلوگیری از نابودی توافق از یک سو و در عین حال مسدود کردن مسیرهای برخورداری تهران از مزایای آن، از سوی دیگر بوده است.
خبرگزاری رویترز در خبر شامگاه سهشنبه به نگرانی دیپلماتهای غربی از واکنش احتمالی ایران به اقدام اروپا اشاره کرده است. یک دیپلمات غربی که رویترز اشارهای به نام او نکرده گفت: «این موضوع (برنامه حفظ تحریمهای موشکی) به صراحت به ایرانیها گفته شد و الان سوال این است که اگر آنها بخواهند گامهای تلافیجویانهای بردارند آن گامها چه خواهد بود و چگونه میتوان آنها را پیشبینی کرد.»