العالم - ایران
دانشمندان و متخصصان هسته‌ای صنعت هسته‌ای کشور برای اولین بار موفق شدند هسته پرتوزای سزیم ۱۳۷ که دارای ارزش‌های اقتصادی، فناوری، دانش بنیانی و کاربردهای متعدد است را در مقیاس آزمایشگاهی به تولید برسانند و بخش مهمی از نیاز کشور به چشمه‌های صنعتی را رفع کنند.
این رادیونوکلئید که نیمه عمری برابر با ۳۰ سال دارد، به صورت طبیعی وجود ندارد و در اثر فعالیت‌های راکتور و عمدتاً در سوخت هسته‌ای مصرف شده و پسماندهای پرتوزا یافت می‌شود.
با توجه به نیاز کشور به تولید سزیم-۱۳۷ و دشوار بودن واردات این رادیونوکلئید، یک طرح تحقیقاتی برای دستیابی به دانش فنی جداسازی و تخلیص این ماده از محصولات شکافت اورانیوم در پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای آغاز گردید که با موفقیت در تیر ماه ۱۴۰۲ به پایان رسید.
با اجرای موفق این طرح تحقیقاتی نه تنها دانش فنی لازم برای جداسازی و تخلیص سزیم-۱۳۷ از محصولات شکافت اورانیوم برای نخستین بار در کشور بومی سازی شده است، بلکه واحد آزمایشگاهی احداث شده برای این منظور، می‌تواند برای دستیابی به دانشفنی جداسازی سایر هسته‌ای پرتوزا از محصولات شکافت که دارای کاربردهای خاص در پزشکی و صنعت هستند، مورد استفاده قرار گیرد.
هسته پرتوزای سزیم ۱۳۷ کاربردهای پزشکی و صنعتی متعددی داشته و در دستگاه‌های پرتوتابی، براکی تراپی، رادیوتراپی، چشمه‌های کالیبراسیون و انواع مختلف گیج های صنعتی استفاده می‌شود.
1
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در نشست خبری خود با خبرنگاران حاشیه بازدید از نمایشگاه روایت خدمت اظهار داشت: دشمنان ما مخالف برخورداری ایران از صنعت هسته‌ای بودند و هستند ولی همه بدانند که صنعت هسته‌ای صنعتی راهبردی است که نقش مستقیم در زندگی مردم دارد و ما در کنار این چرخه سوخت هسته‌ای، قدرت طراحی و ساخت و نگهداری از راکتورهای هسته‌ای را هم داریم.
وی ادامه داد: دستاوردهای رونمایی شده امروز می تواند در سامانه‌های ابزار دقیق صنعتی، حوزه نفت و گاز و دیگر بخش‌ها کاربرد داشته باشد.
اسلامی تصریح کرد: در بحث فرهنگی از گذشته شورای فرهنگی در این سازمان فعال بوده و در ابعاد مختلف برنامه‌های فرهنگی اجرایی می‌شود.
هدف ما احداث ۲۰ هزار مگاوات برق است
رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص تولید برق هسته‌ای هم گفت: هدف ما احداث ۲۰ هزار مگاوات برق است که هم فرمایش رهبر انقلاب بود و هم در دوره‌ای قانون بوده و در سند راهبردی به آن پرداخته شده و در طول سالیان متمادی به دلیل تحریم کشورهای صاحب فناوری و مزاحمت‌های ایجاد شده در مسیر صنعت هسته‌ای با تاخیر مواجه بودیم.
وی افزود: در حال حاضر هزار و ۲۵ مگاوات ساعت تولید برق داریم و ۶۰ میلیارد کیلووات ساعت برق تزریق کرده و به عنوان یک ظرفیت پایدار انرژی پاک را صادر می‌کند.
اسلامی بیان کرد: طرح‌های توسعه‌ای ما که در واحد یک بوشهر است دچار رکود بود، اما در این دولت و با همکاری مضاعفی که صورت گرفت واحدهای ۲ و ۳ بوشهر در همه جبهه‌ها امروز فعال است و طرف خارجی که روسیه است متعهد به پیشرفت کار است.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: بالغ بر ۲ هزار نفر در این پروژه فعال هستند که در این خصوص پشتوانه حمایتی سران قوا و رهبری را هم در این امر داشتیم.
وی ادامه داد: ما در افق برنامه خود تولید و برخورداری از سهم ۲۰ هزار مگاوات از سبد برق کشور را محقق خواهیم کرد.
اسلامی در خصوص همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصریح کرد: مذاکرات ما با آژانس نیست بلکه با باقیمانده پنج بعلاوه یک هست و این امر توسط وزارت امور خارجه طی می‌شود.
وی ادامه داد: چارچوب همکاری‌های ما با آژانس در قالب پادمان هست و این مسیر همکاری ادامه دارد و ۴ مکان اختلافی به دو مکان کاهش یافته است.
رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: مذاکراتی که برای حل و فصل مسائل فی مابین بوده در چارچوب سیاست‌های کلی نظام پیش می‌رود.
اسلامی تصریح کرد: یکی از نیازهای فوری و مبرم ما دیپلماسی هسته‌ای است که این را به خصوص برای کشورهای منطقه مطرح کنیم و مورد استقبال وزارت امور خارجه هم واقع شده و در شرایطی که ما امروز تعاملات خوبی را با کشورهای مختلف داریم روزنه‌های خوبی ایجاد می‌شود تا فهم فراگیرتری از صنعت هسته‌ای ایران داشته باشیم.
وی گفت: امیدواریم بتوانیم همکاری‌های پایدار هسته‌ای را با کشورهای مختلف داشته باشیم.
وی اظهار کرد: سزیم ۱۳۷ حاصل کار شش ماهه سازمان است که با خودباوری بی نظیر توانستیم آن را تولید کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: چرخه سوخت هسته‌ای سوختی است که میرا نیست و می‌تواند ارزش فوق‌العاده‌ای داشته باشد و فرایند آن هم در چارجوب پادمان است و تحت نظارت آژانس صورت می گیرد.
وی افزود: با بازطراحی که روی رآکتور خنداب صورت گرفت قرار است نیازهای کشور را تامین کند و هدف از بازطراحی آن تولید ایزوتوپ‌های پایدار است که برای ما نیازی مبرم است، چرا که ما تنها کشور مستقلی هستیم که وارد این جریان شدیم و توانستیم این سامانه را طراحی و تولید کنیم.
اسلامی بیان کرد: همکاری‌های ما با آقای گروسی برقرار است، ما در این خصوص سفر اخیر آقای کمالوندی به وین را داشتیم و امسال می‌توانیم رویکرد تهاجم روایتگری ظالمانه‌ای که علیه صنعت هسته‌ای ایران بوده را در کنفرانس عمومی با ارائه دستاوردهای خود فضا را تغییر خواهیم داد.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: حتما در نشست آژانس بین‌المللی حضور خواهیم داشت چرا که عضو رسمی هستیم و روابط خوبی داریم.
وی بیان کرد: ما در کمیته‌های مختلف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش آفرینی خواهیم داشت.
اسلامی درباره نشست آتی شورای حکام اظهار کرد: روال جاری ما در نشست شورای حکام حفظ خواهد شد و فکر می‌کنم در گزارش درباره ایران این دوره هم همان شرایطی که در گذشته بود کمی متفاوت‌تر را تجربه می‌کنیم.
وی درباره تولید سزیم ۱۳۷ گفت: در این مساله مهم بود که از دانش و ظرفیت و منابعی که داشتیم در یک فرایند تخصصی و پیچیده و با رعایت الزامات ایمنی استفاده و آن را در چرخه قرار دهند و همکاران ما توانستند با شکافت مواد در اختیار سزیم ۱۳۷ را استخراج کنیم. ظرفیت ایجاد شده پاسخ نیاز کشور را به خوبی می‌دهد.
وی ادامه داد: در سامانه های ابزار دقیق کلیه صنایع و در سامانه های پرتودهی که چشمه های ان باید سزیم باشد هم استفاده می شود. قبلا به جای سزیم در برخی سامانه های پرتودهی کبالت استفاده می کردیم ولی امروز می توانیم از سزیم ۱۳۷ استفاده کنیم. همچنین در معاپن صنعنی و معدنی و نفت و گاز مورد استفاده است.
رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه قرار بود یک درصد از بودجه دستگاه‌ها برای اقدامات فرهنگی صرف شود سازمان در این زمینه چه کرده است؟ گفت: شورای فرهنگی و مرکز فرهنگی مستقر است و در ابعاد مختلف برنامه ریزی داریم و این کار به طور سالانه انجام و برنامه‌ریزی می‌شود. همچنین برای خانواده‌ها، فرزندان کارکنان، برنامه‌های قرآنی برنامه‌های قابل توجهی در نظر گرفته شده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص موضوع عربستان گفت: در خصوص عربستان آنها برنامه مفصلی را در حوزه هسته‌ای تدارک دیده‌اند و ایجاد قابلیت برای این کشور یکی از تدابیر است.
اسلامی با تاکید بر اینکه فرصت‌های اقتصادی بسیاری در کشور وجود دارد، گفت: به دلیل دارا بودن معادن بسیار با سرمایه گذاری در این بخش می توانیم به اشتغالزایی بیشتر برسیم.
وی بیان داشت: امروز ما از ۱۰ معدن استفاده می‌کنیم و سال آینده از ۲۰ معدن فراتر خواهد رفت که. ارزش افزوده این کار به جیب مردم می رود و در همین مسئله پرتودهی تمام سازوکار فراهم شده و تمامی دستگاه‌های مولد پرتو را ارزیابی و تست کردیم.
اسلامی بیان کرد: با این اقدامات باقی مانده آفات از بین می‌رود که این مساله هم در معیشت خانواده و هم اقتصاد ملی تاثیر دارد و قابل ملاحظه است.
رئیس سازمان انرژی اتمی بیان داشت: این موارد آثار هسته‌ای است که ما از سال گذشته آغاز کردیم و ادامه خواهیم داد.
وی گفت: درباره مشارکت چین با عربستان گفت: چین اعلام آمادگی کرده که در عربستان نیروگاه بسازد. ما هم آماده همکاری هستیم و اکنون در حوزه رادیودارو پیگیری‌ها در حال انجام است.
اسلامی در خصوص تعاملات با کشورها و روایت گری‌های ایران، افزود: هرچقدر روابط گسترش پیدا کند و شفافیت وجود داشته باشد و روایت واقعی را منتقل کنیم و طبیعی است که اثر دارد.
رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این که تولید سزیم ۱۳۷ از پسماند هسته‌ای است توضیح بیشتر می دهید؟ گفت: منابع هسته ای در اختیار برای هر کشوری ارزش افزوده دارد و می‌تواند در چرخه منابع باشد. سوخت هسته‌ای میرا نیست و همواره می‌تواند در چرخه باشد. آن چه برای ما مهم است اینکه در چارچوب نیازهای کشور از این ظرفیت و امکان بهره لازم را ببریم و این کار در چارچوب پادمان و نظارت آژانس انجام می‌شود و باید تاکید کنیم که ظرفیت تولید سزیم با نیاز کشور منطبق است.
اسلامی در ادامه گفت: اولین راکتور یک مگاواتی بر مبنای سوخت توریوم در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در حال طراحی و ساخت است و این یکی از خواسته‌های مهم ماست که روی راکتورهای کوچک کار کنیم. سنگ بنا و پایه در انرژی اتمی سوخت هسته‌ای است و مبنای آن غنی‌سازی است. اگر در این حوزه توسعه پیدا کنید و چرخه سوخت را کامل در اختیار بگیرید می‌توانید مدعی شوید صنعت هسته ای را در اختیار دارید. آنها که با ما دشمن و مخالفند و با چرخه سوخت مخالفند یعنی با پیشرفت ملت ایران مخالفند. نخبگان و اهل علم و قلم بدانند صنعت هسته ای یک صنعت پیش برنده و راهبردی است.
اسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی رسانه ها مدعی توافقی نانوشته برای ایجاد محدودیت در حوزه هسته‌ای شده‌اند، گفت: تعاملات وزارت خارجه و کشور در چارچوب تدابیری است که به آنها ابلاغ می شود و ما هم طبق همان، فعالیت هایمان را انجام می دهیم.
معاون رییس جمهور در پاسخ به سوالی دیگر تصریح کرد: ما هم از فرصت‌هایی که در کشور است استقاده می‌کنیم و هم سعی می‌کنیم فرصت ها را خلق کنیم. مثلا معادن اورانیوم بسیار حیاتی هستند. در ۱۴۰۰ ما از دو معدن در این حوزه استفاده می‌کردیم اما امروز معادن در حال استفاده ما به ۱۰ معدن رسیده و سال آینده از ۲۰ معدن عبور می‌کند و این روند یک زنجیره ارزشی ایجاد می‌کند که نفع عمومی و تخصصی در بر دارد. همچنین در حوزه پرتودهی تمام سازوکارها را فراهم کردیم و دستگاه های مولد پرتو را آماده کردیم و اتفاقا آماده توسعه است تا پرتودهی به زندگی مردم وارد شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان خاطرنشان کرد: ما در طرف مقابل با یک روایت مسموم مواجهیم که ۲۰ سال کشور را دچار اختلال کردند و امید است با اهرم شتاب دهنده روابط سیاسی به نتیجه بهتری دست یابیم.