گیاه بابا آدم گیاهی علفی است که در برخی مناطق مرطوب و معتدل ایران به صورت وحشی می‌روید. ساقه‌ای شبیه به پوست مار دارد که پوشیده از کرک‌های خشن و زبر می‌باشد. برگ‌های بسیار بزرگ و پهن آن به حالت افتاده بر ساقه قرار دارند. ریشه گیاه دراز و دوکی شکل است؛ در حقیقت ریشه این گیاه است که خاصیت درمانی دارد. پوست ریشه بابا آدم قهوه‌ای، مغز آن سفید و طعمی شیرین، ولی بویی نامطبوع دارد.
ترکیبات شیمیایی
ریشه بابا آدم حاوی مقدار فراوانی اینولین می‌باشد. از ترکیبات دیگر موجود در ریشه این گیاه پرخاصیت، تانن، رزین، آهن، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، اسیداولئیک، اسیدلینولئیک، ویتامین C و B6 می‌باشد.
اثرات مفید بابا آدم بر پوست
ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه مانند پلی‌استیلن خاصیت آنتی‌باکتریال و ضد قارچی دارد. ترکیبات موثر موجود در این گیاه به علت اینکه روند پوست‌اندازی را تسریع می‌کند، سموم سطحی بر روی لایه اپیدرم پوست را می‌زداید و باکتری‌زدایی می‌کند. در حقیقت نوعی لایه‌برداری طبیعی و سالم و نیز آب‌رسانی به لایه‌های سطحی پوست را انجام می‌دهد؛ در نتیجه شادابی را برای پوست به ارمغان می‌آورد.
بابا آدم و تصفیه خون
ریشه این گیاه تصفیه‌کننده خون و لنف بدن می‌باشد و این عمل را با دو مکانیسم انجام می‌دهد:
1ـ گرفتگی‌های موجود در سیستم تنفسی را برطرف می‌کند و به دفع دی‌اکسیدکربن کمک می‌نماید. همچنین گرفتگی در سیستم دفع ادرار را برطرف می‌کند و به نوعی ضد سنگ کلیه نیز می‌باشد.
2ـ این گیاه همچنین به کبد کمک می‌کند تا مواد زائد موجود در خون را تصفیه کند و به کمک کلیه‌ها آن را از بدن دفع نماید.
خواص کلیوی
ریشه گیاه بابا آدم ادرارآور است و تعریق را افزایش می‌دهد. در حقیقت دفع آب را از بدن می‌افزاید و از احتباس آن در بدن جلوگیری می‌کند.
خاصیت ضد نقرس باباآدم
گیاه باباآدم دفع‌کننده اسید اوریک از بدن می‌باشد، به بیانی دیگر بهبودی بیماران مبتلا به نقرس را تسریع می‌کند.
جدال باباآدم با دیابت
از اثرات ثابت‌شده این گیاه، خاصیت ضددیابتی آن می‌باشد؛ که اولاً باعث کاهش قند خون (با مصرف 3 فنجان جوشانده برگ گیاه در روز) می‌شود؛ و ثانیاً افرادی که میل زیادی به شکر و شیرینی دارند، با مصرف این گیاه به صورت ناشتا، این تمایلشان کاهش می‌یابد.
بهبود سیستم گوارشی
اثر این گیاه بر دستگاه گوارش، به علت ضدعفونی کردن دستگاه گوارش، برطرف کردن یبوست و تسریع در امر هضم غذا می‌باشد.
باباآدم و کم‌خونی
این گیاه به علت دارا بودن مقادیر بالایی از آهن باعث درمان کم‌خونی و رنگ‌پریدگی ناشی از آن می‌شود.
تقویت سیستم ایمنی
تحقیقات نشان داده که این گیاه باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود ایدز می‌شود. همچنین این گیاه در درمان سرماخوردگی، روماتیسم، سرخک، التهاب، آرتریت، تسکین کمردرد، تب، عفونت‌ها، التهاب و ذات‌الریه نیز موثر است.
عصاره بابا آدم، به عنوان جایگزین یک دارو
بر اساس تحقیقات به عمل آمده، استفاده از پماد تهیه‌شده از گیاه بابا آدم قادر است، همانند داروی ضد التهاب ساختگی هیدروکورتیزون، دارای اثرات بهبوددهندگی و تسریع‌کنندگی روند التیام زخم باشد. طب امروزی، گیاه بابا آدم را به عنوان پایین‌آورنده قند خون، ضدسرطان، ضدتب، ضدروماتیسم، ضدنفخ، ضدعفونی‌کننده، مسهل، کاهش‌دهنده کلسترول و چربی خون، محرک ایمنی بدن و دارای خاصیت پروبیوتیک پذیرفته است.
روش‌های گوناگون مصرف بابا آدم
جوشانده بابا آدم: 50 گرم از ریشه این گیاه را در یک لیتر آب به مدت 20 دقیقه می‌جوشانید.
دم کرده بابا آدم: 80 گرم از ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب برای مدت 10 دقیقه دم می‌کنید.
دم کرده شیرین‌بیان و بابا آدم: 30 گرم باباآدم و 30 گرم شیرین‌بیان را در یک لیتر آب به مدت نیم ساعت بریزید و بگذارید تا دم بکشد. از این معجون به منظور تصفیه خون می‌توانید سه فنجان در روز مصرف نمایید.
کرم بابا آدم: کرم تهیه‌شده از برگ گیاه برای جوش‌ها و تومورها موثر است. همین طور روغن ریشه باباآدم نیز تأثیر زیادی در لطافت و نرمی پوست دارد.
موارد احتیاط در مصرف بابا آدم
برخی از عوارض جانبی مانند خشکی دهان، سردرد، تهوع، اسهال، بی‌قراری و آلرژی با مصرف بیش از اندازه گیاه بابا آدم به صورت خوراکی دیده شده است. بهتر است خانم‌ها در زمان بارداری و شیردهی از این گیاه استفاده نکنند. در صورت تماس برگ‌های این گیاه با ملتحمه و یا قرنیه، عوارض شدید چشمی ممکن است ایجاد شود.
دیابتی‌ها در صورت مصرف دارو، باباآدم مصرف نکنند
در صورت درمان دیابت ملیتوس با داروهای شیمیایی، بهتر است برای جلوگیری از تداخلات دارویی، این گیاه استفاده نشود؛ زیرا ممکن است اثر این گیاه به اثر داروهای کاهنده قند خون اضافه شود و احتمال افت شدیدتر قند خون به وجود آید.
افراد مصرف‌کننده داروهای کاهنده قند خون، باباآدم را با احتیاط مصرف کنند:
به افرادی که از داروهای دیورتیک مصرف می‌کنند این گیاه توصیه نمی‌شود؛ زیرا باعث کاهش میزان زیاد پتاسیم بدن شده و به دلیل خاصیت ادرارآور بودن آن، بدن میزان زیادی از آب مورد نیاز خود را از دست می‌دهد.