این رفتار ترکیه بیان آشکاری از ترس و دستپاچگی از خشم روسیه بوده یا به گفته ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه در راستای تلاش ترکیه برای وادار کردن ناتو به حمایت از داعش بوده است.
این اقدام ترکیه با توجه به دامنه و میزان خطرات آن، بعید است از جانب رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، و بازتاب پیروزی حزب وی در انتخابات قانون گذاری باشد؛ زیرا با دنبال کردن مواضع کشورهای غربی از جمله امریکا و سخنانشان درباره حق ترکیه در دفع تهدیداتی که با آن روبروست و دفاع از حاکمیت این کشور و مطالبی که درباره ضرورت خویشتن داری و دشواری تعیین مرزهای سوریه و ترکیه و هم چنین تاکید بر جنگ با داعش و نه دیگر گروههای مسلح سوریه؛ به خوبی قابل درک است که حوادث اخیر بخشی از طرح مشترک ترکیه و برخی کشورهای غربی به منظور متشنج کردن اوضاع با هدف دستیابی به توافق با روسیه پس از انجام عملیاتهای نظامی آن در سوریه و برهم زدن معادله قوا در این کشور و سوق دادن ارتش سوریه به نزدیکی مرزهای ترکیه و در نتیجه قطع راههای حمایت مالی از تروریستها است.
از سویی اصرار رییس جمهوری ترکیه بر موضع کشورش می تواند به روشنی بیانگر این مدعا باشد زیرا وی به صراحت گفته بود که ترکیه از امنیت، منافع خود، امنیت و منافع هم پیمانان خود دفاع خواهد کرد و منظور از هم پیمانان، طبیعتا همه گروه های پیکارجو در سوریه با اختلاف درجه و میزان تروریست بودن آنان است از گروههای ترکمن جدایی طلب، ارتش آزاد گرفته تا جبهه النصره و داعش و همه گروههای تروریستی که بین این گروهها در تردد هستند.
ترکیه با موقعیت و عملکرد خود، تکیه گاه اصلی تروریستهای سوریه است. ترکیه علاوه بر درمان تروریستها، پناه دادن به برخی از گروههای مسلح که دولت ترکیه آنها را تایید می کند، از آنان از طریق ارسال سلاح ، تجهیزات و فعالتیهای جاسوسی و رسانه ای حمایت مستقیم می کند.
ترکیه با ایجاد تسهیلاتی برای عبور و مرور و جابجایی تروریستها از خارج با نظارت کامل دستگاه اطلاعاتی این کشور و ارایه برخی خدمات تجاری و درمانی به برخی از گروههای دیگر از جمله گروه النصره که مورد حمایت کشور هم پیمان حوزه خلیج فارس ترکیه یعنی قطر است، به تروریستها یاری می رساند.
سرکرده داعش در برابر کمک های غیرمستقیم ترکیه یعنی سکوت خبری آن در برابر فعالیتهای داعش و حمایت بهداشتی و درمانی این کشور، همکاری نفتی و تجاری، در راستای تحقق اهداف دولت آنکارا و هم پیمانان منطقه ای و بین المللی آن تلاش می کند که دقیقا در عملیات اشغال موصل توسط داعش و سرنگون کردن دولت نوری مالکی، نخست وزیر سابق عراق، مشهود بود.
از آن جایی که ترکیه یک میلیون و پانصد هزار پناهنده سوری را پناه داده بنابراین تلاش می کند با همکاری غرب و دو ضلع مثلث منطقه ای دیگر یعنی عربستان و قطر طرح خود یعنی ایجاد منطقه امن در امتداد مرزهایش با سوریه در داخل خاک سوریه را اجرایی کند که به پایگاهی برای گروههای مسلح مورد حمایت خود و منطقه ای تحت تسلط مخالفان در برابر دولت قانونی سوریه تبدیل شود طرحی که تضمین کننده بسط نفوذ و تسلط ترکیه بر دولت آینده سوریه باشد.
سرنگون کردن جنگنده روسیه نیز برای فشار و جاانداختن طرح ضرورت تفکیک نیروهای پیکارجوی مورد حمایت برخی کشورها در حملات هوایی بوده است، آنکارا امیدوار است منطقه حایلی ایجاد کند تا از پرواز جنگنده های روسیه و سوریه و بمباران پایگاهها و مراکز تروریستهای مورد حمایت خود و کشورهای منطقه جلوگیری کند. آنکارا به عنوان اولین گام در صدد جدا کردن این مناطق با تجهیز افراد مسلح و جلوگیری از پیشروی ارتش سوریه و حتی ایجاد منطقه حایل با سوریه تا زمان حل بحران است.
اما این که آیا این سناریو موفق خواهد شد و مانع از پیشروی ارتش سوریه و جنگنده های روسیه برای ایمن سازی مرزهای سوریه با کشورهای تهدید کننده امنیت ملی آنان می شود؟ مرزهایی که مسیر تدارکاتی وعمق استراتژیک کمک به افراد مسلح است.
همه این موارد به موضع روسیه و گزینه هایش برای پاسخ دهی و سپس قدرت میدانی ارتش سوریه و هم پیمانان آن و تسریع در پاکسازی مرزهای سوریه با ترکیه از مناطق مرزی تا کوههای ترکمان تا شمال غرب حلب برای بستن بخش مهمی از راههای کمک رسانی ترکیه به تروریستها و سوق دادن ارتش و نیروهای کرد از منطقه الحسکه و عین العرب به سوی مناطق شرق فرات به موازات مرزهای ترکیه بستگی دارد که در این صورت میدان مداخله مستقیم ترکیه در سوریه محدود خواهد شد.
مناطق درگیری در سوریه زیاد است و راههای مقابله با آن نیز آسان نیست اما همه چیز با افزایش تهدید امنیت ملی روسیه از انگوشیا تا القرم حتی کوههای الترکمان توسط کشورهای غربی و ترکیه مستقیما با واکنش روسیه مرتبط است زیرا این مسکو است که زمان و مکان پاسخگویی به طرف مقابل را انتخاب می کند و به اعتقاد من روسیه در این زمینه زیاد درنگ نخواهد کرد.
از : علاء الرضائي