موضع عربستان در باره یمن چگونه تغییر کرده است؟

به گزارش شامگاه چهارشنبه پایگاه خبری العالم، سایت اینترنتی روزنامه الاخبار چاپ لبنان در مقاله ای به قلم "لقمان عبدالله" با عنوان "علل چرخش عربستان سعودی به سوی راه حل سیاسی و مذاکرات جدی درمسقط" نوشت: پس از لجاجت سرسختانه سعودی در جنگ علیه مردم یمن، موضع ریاض و گروه یمنی هوادار سعودی با چرخش آشکاری به سوی مذاکرات سیاسی قریب الوقوع و کاهش سطح خواسته ها، آغاز شد که این امر چند علت دارد و مهمترین آن، شکست نظامی آشکار و فشارهای آمریکا بر آل سعود است.

سطح خواسته های کشورهای عضو ائتلاف علیه یمن درحالی کاهش یافته است که عربستان به طور کامل هرگونه گفت وگوی سیاسی را قبل از تعهد به اجرای کامل قطعنامه 2216 شورای امنیت رد می کرد. این کشور سپس سازوکار اجرایی بندهای قطعنامه مذکوررا که به صنعا قدرت مانور می دهد، نپذیرفت.

سعودی ها همچنین بر عقب نشینی کامل ارتش و کمیته های مردمی یمن از شهرها با تحویل دادن بدون قید و شرط سلاح های سنگین و نیمه سنگین پافشاری کرده و خواستار بازگشت "مشروعیت" به صنعا با تضمین های عربی بودند. اما کشورهای متجاوز ناگهان به سمت جستجوی راه حل چرخش کردند به گونه ای که این روکرد ناگهانی آن ها باعث شک و تردید شده است. به راستی  چه اتفاقی رخ می دهد؟

از حدود 10 روز پیش، مذاکراتی آغاز شد که اسماعیل ولد الشیخ فرستاده سازمان ملل متحد در امور یمن و یک تیم عمانی به ریاست یکی از برجسته ترین مشاوران سلطان قابوس و با مشارکت میانجیگران بین المللی و منطقه ای، این مذاکرات را اداره می کنند.

برخلاف گذشته، این گفت وگوها در فضای جدی جریان دارد و طرف ها با یکدیگر از موضع برابر تعامل می کنند، بحث و بررسی های جدی درباره یافتن راه حل برای برون رفت از بحران صورت می گیرد. این اولین بار است که طرف ها احساس می کنند که کشورهای "ائتلاف" از ادامه جنگ و تحلیل رفتن منابع و آسیب دیدن جایگاه شان خسته شده اند. این کشورها به ویژه کشورهای اصلی، در مذاکرات به صورت مستقیم و در پشت پرده و از طریق میانجی ها مشارکت دارند.

در حقیقت مجموعه ای از رویدادها در مدتی کوتاه چرخش شدید و سرعت بخشیدن به تلاش برای یافتن راه هایی برای متوقف کردن تجاوزگری را به کشورهای متجاوز تحمیل کرده و باعث شده است آنها از اهداف علنی و غیر علنی خود در یمن صرف نظر کنند و در این خصوص می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
یکی اینکه یمن پایان مرحله مقدماتی تاکتیکی در مرزهای سعودی و انتقال به آغاز گزینه های راهبردی را اعلام  و همزمان ستاد تبلیغات جنگ ارتش یمن تصاویری از شکست نظامیان ارتش سعودی و فرار آنها از برخی مناطق را منتشر کرده است. این اوضاع زمینه را برای ورود ارتش یمن به نزدیکی مناطق اصلی (نجران، جیزان و عسیر) در جنوب عربستان هموار کرد.

مساله دوم اینکه حملات نظامی مکرر مزدوران متجاوز در جبهه تعز با شکست مواجه شد و آن ها خسارت های سنگینی متحمل شدند به ویژه اینکه ارتش و کمیته های مردمی یمن برای مقابله با مزدوران تاکتیک جنگ چریکی را برگزیدند و در خارج از جبهه های درگیری در کمین آن ها نشستند یا اینکه آن ها را به مناطق تحت کنترل ارتش کشاندند سپس به آن ها حمله کردند تا جایی که بیمارستان های جنوب یمن دیگر ظرفیت پذیرش مجروحان را نداشتند.

نویسنده مقاله می افزاید، با توجه به شکست ها و ناکامی ها و خستگی واحدهای جنگی، شماری از فرماندهان نظامی وابسته به عبدربه منصور هادی (رئیس جمهوری مستعفی و فراری یمن) پیامی به وی فرستادند و در آن اعتراف کردند که "جنگ تعز" کاملا بی فایده است و در وضع فعلی، تنها نبردی برای تضعیف ائتلاف به رهبری سعودی و نیروهای طرفدار منصور هادی خواهد بود. این پیام پس از آن ارسال شد که ارتش و کمیته های مردمی یمن نبردها را در محورهای الحصب ، الدمغه ، ماویه ، نجد قسیم و الوازعیه در تعز یکسره کردند.

مساله دیگر این که اوضاع در جنوب یمن بعد از تسلط القاعده و داعش بر مناطق وسیعی در استان ابین و ناامنی در عدن، بحرانی شد و کشتار افزایش یافت که مهم ترین آن ها ترور" جعفر سعد" استاندار تازه منصوب شده عدن بود که ضربه شدیدی به ائتلاف وارد کرد.

نکته دیگر خصومت بین اعضای اصلی ائتلاف تجاوزگری علیه یمن، یعنی امارات و گروههای محلی اصلی همپیمان با ائتلاف مانند حزب "الاصلاح" (اخوان المسلمین) و اتهام هایمتقابل بین دو طرف است.

این مقاله شکست نیروهای شرکت کننده در تجاوزگری و بویژه نیروهای سودانی و کلمبیایی، در نبرد تعز و تلفات سنگین آنها را از دیگر موارد تاثیرگذار در این چرخش موضع بیان کرده و خاطرنشان می کند که این مساله موجب شد عمر البشیر رئیس جمهوری سودان اعلام کند که ماموریت کشورش در یمن به عملیات پشتیبانی محدود است.

نکته دیگر این که، آمریکا به علت طولانی شدن زمان جنگ در تنگنا قرار دارد به ویژه این که القاعده و داعش از ادامه این جنگ بهره می برند و در سایه آن نفوذ خود را گسترش می دهند. این در حالی است که نویسندگان و روزنامه های غربی از حمایت واشنگتن و غرب (از عربستان) ابراز نارضایتی کرده و از دولت آمریکا خواسته اند برای برقراری آتش بس سعودی را تحت فشار قرار دهد.

الاخبار درادامه می نویسد : مراکز تصمیم گیرنده در واشنگتن به "محمد بن سلمان" جانشین ولیعهد عربستان اطلاع داده اند که مهلت هایی که به او داده شده به پایان رسیده است و از او خواسته اند که ساختار ارتش عربستان را براساس برنامه نظامی موثر و کارآمد، بازسازی کند.

این مراکز از اهانتی که از سوی ارتش یمن به زرادخانه نظامی آمریکا شده است، ابراز نارضایتی کرده اند. همچنین روزنامه الاخبار مطلع شده است که محمد بن سلمان هشدارهای آمریکا را جدی می گیرد.

به این ترتیب سعودی ها شروع به تلاش برای رهایی از جنگ یمن کرده اند زیرا مطمئن شده اند که همه گزینه ها در این جنگ به پایان رسیده است به همین علت ترجیح می دهند که تمام توجه خود را به پرونده سوریه معطوف کنند زیرا تصور شان این است که هنوز امکان کسب دستاوردهایی در این زمینه وجود دارد که بتوان از آن ها در یمن بهره برداری کرد.

روزنامه الاخباربه نقل از منابع خود می نویسد که عربستان تماس با طرف های اصلی یمنی هم پیمان جنبش" انصار الله" را بدور از چشم رسانه ها آغاز کرده و مذاکره کننده عربستانی بدور از آنچه که قبلا مطرح بود امتیازات اساسی داده است.

نویسنده مقاله در پایان خاطرنشان می کند که در روزهای گذشته ماشین تبلیغاتی کشورهای حاشیه خلیج (فارس) با فاش کردن موضوعی، زمینه را برای چرخش شدید و توجیه آن آغاز کرده است. آنها به نقل از منابع منطقه و یمن ادعا کرده اند که انصار الله سلاح های جدید و پیشرفته ای از طرف ایران و دیگر کشورهای منطقه ای و بین المللی به دست آورده است و عملیات قاچاق از استان های حضرموت، شبوه، المهره و مناطق بیابانی که یمن را به کشورهایی در منطقه در دریای عرب متصل می کند، صورت می گیرد.

رسانه های این کشورها همچنین برای هموار کردن زمینه چرخش به این امر نیز متوسل شده اند که، به اصطلاح "مشروعیت" (منصور هادی و خالد بحاح) با فشارهای شدیدی برای شرکت در مذاکرات مستقیم با انصار الله با هدف متوقف کردن جنگ، مواجه است.