به گزارش روز یکشنبه پایگاه خبری شبکه العالم، شرایط به وجود آمدن دو گروه اصلی تروریستی القاعده و داعش کاملا متفاوت بوده است. القاعده، بستری برای جذب سران و اعضای گروههای جهادی و افراطی سابق مانند "جهاد اسلامی" مصر بود که به افغانستان عزیمت کرده و در تشکیلات جدید موسوم به "قاعده الجهاد" که توسط اسامه بن لادن تأسیس شده بود جذب و ادغام شدند.
پایگاه روسیا الیوم در تحلیلی به قلم "محمد الطاهر" درباره تاریخ شکل گیری دو گروه القاعده و داعش و درگیری ها و هم پیمانی هایشان نوشت: فعالیت القاعده اصولا معطوف به مقابله با نفوذ بیگانگان و تلاش برای ایجاد کشور و نظامی براساس نگاه دینی تندروانه بود. اما نظام مورد نظرش را علنی اعلام نکرد. دلیل این امر نیز، ارتباط این گروه با پوشش و حمایت سیاسی نمایانگر در بیعت آن گروه با سرکرده سابق گروه طالبان بود.
شکل گیری داعش در عراق
گروه دوم یعنی داعش به طور تدریجی در عراق به وجود آمد و در ابتدا با القاعده هماهنگ و با تشکیلات و سران آن در افغانستان ارتباط داشت. اما به سرعت در بسیاری از زمینه ها از تشکیلات مادر، متمایز شد و اقدامات افراطی تر و خشونت آمیزتر را در دستور کار قرار داد و حتی به مبارزه با نیروهای "بیگانه و کافر" بسنده نکرد بلکه وارد درگیری فرقه ای خشونت باری شد و تلاش خود را بر ایجاد حاکمیتی در این منطقه از طریق برپایی دولتی که از عراق شروع شد متمرکز نمود و پس از آن، سوریه را نیز به آن افزود و از آن پس، محدود بودن به مکان خاصی را کنار گذاشت و عملا بین المللی شد.
نزاع القاعده و داعش بر سر قدرت
القاعده تلاش کرد تا داعش را در چارچوب حجم اولیه اش محدود نگه دارد. اما در این زمینه ناکام ماند و روابط طرفین به نزاع بر سر جذب یکدیگر و ذوب کردن طرف مقابل منحصر شد که نتیجه آن، درگیری مسلحانه میان داعش و جبهه النصره به عنوان شاخه القاده در سوریه بود و چنانچه نزاع خونین در سوریه پیچیده نمی شد و نیروهای رقیب منطقه ای و محلی دیگر ظهور نمی کرد طرفین تا ریشه کن کردن یکدیگر به نزاع ادامه می دادند.
تنش های مزبور در حالی است که دو گروه از نظر ایدئولوژیک اختلافات ریشه ای با یکدیگر ندارند. بلکه براساس ارث تاریخی سایه افکنده بر منطقه است، و آن این که چنانچه دو خلیفه وجود داشته باشد حتما باید یکی از آنها کشته شود.
نزاع میان داعش و القاعده به سوریه محدود نشده است. بلکه از زمان ظهور گروههای مسلح افراطی در لیبی در سال 2011 م. عناصر طرفین در دو شهر صبراته و درنه با یکدیگر درگیری شدند.
طبیعتا عناصر این دو گروه افراطی و سایر گروههای تندرو تلاش می کنند تا گذشته را بار دیگر زنده و تاریخ را تکرار نمایند و جهان کنونی را به شکل دوره های پیشین درآورند. این در حالی است که الگوی ایده آل تاریخی مورد اجماع کلیه گروههایی که در این طیف قرار می گیرند وجود خارجی ندارد، که این به منزله تکرار تاریخ خشونت بار و برپایی نظام ها براساس کشتار و قتل عام و همچنین نابودی رقبای حاکم خواهد بود.
دشمن مشترک عامل اتحاد
بنا بر آنچه گذشت زمانی که بیعت کنندگان با سرکردگان این دو گروهک، آماج و هدف حملات سایر گروههای قرار گیرند در یک سنگر خواهند بود. اما در صورتی که از وجود نداشتن دشمن خارجی اطمینان یابند به جان یکدیگر خواهند افتاد و خشونت شان در جنگ علیه یکدیگر هیچ تفاوتی با قساوت معمولشان در برخورد با سایر مخالفان و دشمنانشان نخواهد بود.
216 ـ 211 ـ 7