العالم – سوریه
حسین مرتضی با بیان این که روز نخست مذاکرات میان هیات دولت سوریه و نمایندگان گروه های مسلح در آستانه پایتخت قزاقستان، بیشتر به ترسیم چارچوب کلی این مذاکرات اختصاص یافت، گفت: قرار شد روز دوم، نشست های عمومی میان هیات های شرکت کننده آغاز شود اما بروز پاره‌ای اختلاف باعث شد که هیچ نشست رسمی به معنای واقعی کلمه برگزار نشود و همه نشست ها یا دو جانبه بود یا 3 جانبه.
وی به وجود تنش بی وقفه در این نشست اشاره کرد و گفت: پس از مدتی کنکاش و جمع آوری اطلاعات معلوم شد که عامل این تنش ها، فشارهای ترکیه بود که تلاش کرد با پرش از روی مسائل بعد از آتش بس و مقابله با گروه‌های ترویستی به نکات و بندهای روند سیاسی برسد، غافل از این که گزینه فعالیت سیاسی بر روی میز مذاکرات آستانه نبود.
حسین مرتضی افزود: علاوه براین طرف ترکی تلاش کرد که به برخی خواسته های گروه های مسلح بپرداز و از ساختار نظام حکومتی و راه حل سیاسی و نیز تشکیل حکومت در سوریه سخن به میان آورد؛ بنابراین پرداختن به این امور برای بروز تنش در نشست آستانه کافی بود اما پاسخ قاطع هیات سوری و حمایت طرف ایرانی از هیات سوری در این زمینه، با تمرکز بر این اصل که نشست آستانه به بررسی تثبیت آتش بس و توافق برای مقابله با تروریسم اختصاص دارد، تکلیف این نشست را مشخص کرد.
وی به نقش تاثیرگذار ایران در این نشست اشاره کرد و گفت: طرف ایرانی با درپیش گرفتن راهبردی مشخص و شفاف، بدور از جنجال رسانه ای آنچه را می خواست، تعیین و ثابت کرد که با رویکرد حل بحران سوریه به نشست آستانه نگاه می کند.
حسین مرتضی به بروز مشکلات در تدوین بیانیه پایانی این نشست اشاره کرد و گفت: این مشکلات و موانع ناشی از تلاش ترکیه برای گنجاندن بند ساختار حکومتی یا بحث مرحله انتقالی در این بیانیه و تلاش برای طرح مساله تشکیل کمیته قانونی و نظامی برای بررسی مکانیزم های مرحله انتقالی بود که با مخالفت قاطع طرف سوری مواجه شد.
وی افزود: پس از مدتی آرامش، از خبرهایی از تدوین بیانیه پایانی منتشر شد اما دقت نظر کارشناسان دولت سوریه در تمام واژه های این بیانیه به هدف جلوگیری از هرگونه برداشت و تفسیر انحرافی این واژه ها از سوی گروه های مسلح یا ترکیه، باعث تنش در جلسه و لغو بسیاری از مسائلی شد که قرار بود در نشست عمومی روز دوم تا قبل از بیانیه پایانی بحث و بررسی شود. بنابر این یک ساعت گذشت و همه منتظر ماندند تا این که توافق شد که نشست های دو جانبه ترکیه – ایران درباره هماهنگی امنیتی درخصوص ترسیم نقشه و ساختار گروه های مسلح در سوریه برگزار شود و افسران ایرانی و ترک در اقدامی مشترک در روند تعیین اماکن حضور گروه های مسلح و تشکیل بانک پایگاه های این گروه ها، تشکیل شود.
حسین مرتضی خاطرنشان کرد که با این توافق دود سفید از هتل محل نشست آستانه بلند شد و طرف های مختلف درباره بیانیه پایانی به توافق رسیدند.
وی خاطرنشان کرد که طرف سوری قبل از رسیدن به آستانه با ایده هرگونه کنفرانس خبری مشترک در پایان نشست با گروه های مسلح یا طرف ترک در کشور میزبان مخالف بود.
213