ارتقای صنعت گردشگری؛ گام مهم در مسیر توسعه پایدار

العالم ـ ایران

دولت یازدهم درسال های اخیر با تامین و پرداخت تسهیلات مورد نیاز پروژه های بخش گردشگری برای 85 پروژه به مبلغ حدود 8 هزار و 500 میلیارد ریال ، تکمیل و بهره برداری از هتل های چهار و پنج ستاره به تعداد 35 واحد و تصویب برخی اعتبارات تمامی تلاش خود را برای توسعه این صنعت داشته است.
توسعه گردشگری در رشد و پیشرفت اقتصادی کشورها نقش بسزایی دارد. اهمیت این نقش تا جایی است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سال 2017 میلادی را به ‌عنوان سال جهانی «گردشگری پایدار: ابزاری برای توسعه» نامگذاری کرد.
در ایران اما در سال های پیش از دولت یازدهم، صنعت گردشگری آنگونه که باید مورد توجه نبوده است. این در حالی است مسوولان دولت تدبیر و امید همواره بر ضرورت توسعه صنعت گردشگری برای رسیدن به توسعه پایدار تاکید دارند.
«حسن روحانی» رییس جمهوری، در جریان هفدهمین کنوانسیون بین ‌المللی راهنمایان گردشگری که از نهم تا سیزدهم بهمن ماه امسال با حضور نمایندگانی از 45 کشور در تهران، در محل سالن اجلاس سران برگزار شد، گردشگری را «پلی میان ملت‌ ها» توصیف کرد و گفت: ما به صلح و آشتی و برادری و همزیستی افتخار می‌ کنیم. امروز زمانی نیست که بین ملت ‌ها دیوار کشید.
«زهرا احمدی ‌پور» رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این کنوانسیون، بر جایگاه ویژه گردشگری در تامین معاش جوامع تاکید کرد و تمرکز ویژه برای ارتقای این صنعت را مهم دانست.

تاکید مسوولان بر اهمیت توسعه گردشگری
مسولان دولت یازدهم همواره در سخنان خود بر اهمیت توسعه گردشگری تاکید داشته و دارند؛ تاکیداتی که سابقه آنها به سخنرانی های انتخاباتی حسن روحانی باز می گردد. روحانی در یکی از این سخنرانی های خود با مقایسه وضعیت گردشگری ایران و ترکیه گفت: رقم گردشگران در کشورهای همسایه مثل ترکیه در سال 2012 بالای 30 میلیون نفر بوده است. ما ظرفیت های زیادی داریم و چهارمین کشور از نظر جاذبه های گردشگری هستیم.
«در صنعت توریسم باید زیربناها مثل هتل، فرودگاه و حمل و نقل را درست کنیم و همه اینها به راحتی امکان پذیر است. حتی اگر سرمایه گذار داخلی نداشته باشیم (که داریم) سرمایه گذار خارجی آماده است برای ما هتل بسازد و بعد از پول آن هتل برداشت می شود و به کشور واگذار می شود.»
رییس جمهوری در نخستین نشست مطبوعاتی خود نیز به حوزه گردشگری توجه نشان داد و با تاکید بر لزوم رونق تولید در حوزه های مختلف، گفت: مقصودم از تولید تنها صنعت و کشاورزی نیست بلکه توریسم هم از همین مسایل اشتغال زاست.
روحانی همچنین در دیدارهایی که پس از به ریاست جمهوری رسیدن با رهبران کشورهایی چون روسیه، ترکیه، عراق، پاکستان، افغانستان، قزاقستان، لبنان و تاجیکستان داشت نیز بارها بر این نکته تاکید کرد که صنعت گردشگری علاوه بر سودآوری اقتصادی و اشتغال زایی به حفظ هویت و پایداری فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کمک می کند.
رییس جمهوری همچنین در جریان هفدهمین کنوانسیون بین ‌المللی راهنمایان گردشگری نیز با تاکید به لزوم همزیستی میان ملت ها، گفت:عده‌ای یادشان رفته که سال ‌ها پیش دیوار برلین فرو ریخت. اگر بین ملت‌ ها دیواری هم باشد باید برداشته شود. دنیای امروز دنیایی نیست که بین ملت ‌ها و مردمان سرزمین‌ های مختلف فاصله ایجاد کنیم، امروز روز همسایگی است. ما همه از لحاظ فرهنگی، علمی و تمدنی همسایه یکدیگر شده‌ ایم و هستیم.
«مسعود سلطانی‌ فر» معاون رییس جمهوری، وزیر ورزش و جوانان و رییس سابق سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در سخنانی که در رسانه ها بازتاب داشت، به اهمیت حوزه گردشگری برای دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: امروز به این واقعیت مهم و اساسی اذعان داریم که وجود ظرفیت های تاریخی، فرهنگی و طبیعی، ایران را به یک موزه بزرگ و پرجاذبه برای گردشگران تبدیل کرده و با چنین ظرفیتی؛ ایجاد زیرساخت ها، تامین اماکن اقامتی و هتل ها، ساماندهی حمل و نقل داخلی و خارجی و حل مشکلات مربوط به ویزا، میزبانی از گردشگرانی که برای بازدید از جاذبه های کشورمان اشتیاق دارند را در مسیر مناسبی قرار می دهد.
سخنان مسوولان دولت یازدهم در اهمیت بخشی به حوزه گردشگری، گویای این واقعیت است که دولت یازدهم توجه ویژه ای به صنعت گردشگری دارد و تمام توان خود را برای بهبود این صنعت که به کار بسته است.

اقدام های توسعه گردشگری
با آغاز به کار دولت تدبیر و امید، از همان ماه های نخستین، شاهد اشتیاق گردشگران برای ورود به ایران بودیم؛ موضوعی که نشان از عزم دولت برای تحقق هرچه سریعتر اهداف سند چشم انداز 20 ساله کشور که رونق گردشگری بخشی از آن است دارد.
از جمله اقدامات مهم دولت یازدهم در مسیر جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری، تشکیل کارگروه مشترک سازمان میراث فرهنگی، وزارت امور خارجه، وزارت کشور و وزارت اطلاعات برای تسریع در صدور ویزا است. افزایش زمان ویزای فرودگاهی، افزایش تعداد کشورهای بی نیاز از روادید، حضور فعال تر در نمایشگاه های معتبر بین المللی گردشگری و توجه به تبلیغات از جمله راه اندازی دفاتر اطلاع رسانی و جذب گردشگر خارجی در کشورهای هدف، از جمله دیگر رویدادهای ارزشمند برای توسعه گردشگری در ایران در 2 سال نخست دولت یازدهم است.
این رویدادها نشان از پایبندی دولت یازدهم به گفتمان اعتدال و دیپلماسی دارد که همواره آن را سرمشق راه خود قرار داده است. بدون شک رونق صنعت گردشگری نیازمند برنامه ریزی دقیق و منسجم، فرهنگسازی، به روز کردن تجهیزات و امکانات و توسعه روابط بین المللی است که به دنبال سیاست های اعتدال محور دولت یازدهم هم اکنون شاهد تسریع شکل گیری این روندها هستیم.
از جمله اقدام های دیگر دولت یازدهم در زمینه ی بهبود صنعت گردشگری می توان به تخفیف مراکر اقامتی کمتر شناخته شده به مسافران نوروزی در 1394 اشاره کرد.
ایجاد شورای راهبردی گردشگری سلامت نیز بخش دیگری از سیاست های دولت یازدهم در زمینه گردشگری به شمار می رود. این شورا در فروردین 1393، با حضور چهار نهاد، شامل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی، سازمان میراث و گردشگری و وزارت خارجه تشکیل شد که سیاست گذاری، برنامه ریزی، نظارت بر فعالان حوزه گردشگری سلامت و تدوین آیین نامه اجرایی دبیرخانه گردشگری سلامت را بر عهده دارد.
ساخت کانون های گردشگری در دولت یازدهم در مسیر بهبود صنعت گردشگری که نشان از توجه ویژه به لزوم بهره گیری از ظرفیت های استانی کشور دارد هم از دیگر گام های مثبت دولت یازدهم در این زمینه است. به عنوان مثال دولت در کردستان اقدام به ساخت کمپ های گردشگری برای قشرهای کم درآمد کرده که در مرحله نخست در سنندج، بانه و مریوان این کمپ ها ایجاد شده است.
روحانی در جریان سفر استانی خود به کردستان نیز 95 میلیارد تومان تسهیلات برای طرح های شاخص و 10میلیارد تومان کمک زیر ساختی به منظور طرح های گردشگری در استان در نظر گرفت.
اقدامات دولت یازدهم برای توسعه حوزه گردشگری در نزدیک به چهار سالی که از عمر این دولت می گذرد، منجر به رشد گردشگری در ایران شده است. بر پایه تازه ترین آمارهای اعلام شده از سوی دولت، حضور گردشگران در ایران در شش ماهه اول سال 95 در مقایسه با 6 ماه سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. در این مدت شمار گردشگران فرانسه 104 درصد، چک 53.4 درصد، هلند 43.3 درصد، سوییس 38.3، دانمارک 37.5، ایتالیا 33.8، انگلستان 33 درصد، لهستان 33، بلژیک 32.3، اتریش 28، اسپانیا 27.9، یونان 24.4، فنلاند 19.2، آلمان 16.6، روسیه 13.6 رشد داشته است. این پیشرفت را می توان نشانه دیپلماسی فعال ایران در دولت یازدهم به ویژه پس از برجام دانست.
کوتاه سخن آنکه صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگ ترین صنایع اقتصادی دنیا نزدیک به 12 درصد تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده و 250 میلیون شغل در سطح جهان پدید آورده است. گردشگری می تواند زمینه های پیشرفت را در کشورهای در حال توسعه فراهم آورد زیرا با ایجاد اشتغال، افزایش درآمدهای ملی و محلی، گسترش فرصت های کارآفرینی، سرمایه گذاری و کاهش تنش های سیاسی در دنیای کنونی رهاوردهای بسیاری را به ارمغان می آورد.
بر پایه گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه های باستانی و تاریخی را در جهان دارد و یکی از امن ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی محسوب می شود.
ایران به عنوان کشوری با موقعیت جغرافیایی ویژه، از 4 فصل برخوردار است و زیست بوم جذابی دارد. از این رو توسعه گردشگری در ایران امری دور از انتظار نیست؛ توسعه ای که می تواند یکی از راه های دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی باشد. برنامه ریزی در مسیر پیشرفت صنعت گردشگری در کنار دیگر صنایع و کشاورزی، بسیاری از چالش های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور را برطرف خواهد کرد؛ موضوعی که به نظر می رسد مسوولان دولت یازدهم به خوبی بر آن واقف هستند.