العالم - یادداشت
"عبداالباری عطوان" سردبیر روزنامه رای الیوم در مطلبی با اشاره به شکایت هشتصد تن از اعضای خانواده های قربانیان 11 سپتامبر از عربستان سعودی و درخواست دریافت غرامت، تأکید کرد: دو روز پس از سفر محمد بن سلمان جانشین ولیعهد سعودی به آمریکا و دیدارش با مسئولان دولت این کشور و از جمله دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا که مهم توصیف شده است، گروهی متشکل از 800 تن از اعضای خانواده های قربانیان 11 سپتامبر، در دادگاه فدرال در منهتن نیویورک از عربستان سعودی به اتهام کمک مالی به سازمان القاعده شکایت کردند و خواستار دریافت غرامت سنگینی بابت زیان وارده به خود شدند.
عطوان افزود: این دادخواست که توسط یک موسسه بزرگ حقوقی به نیابت از خانواده های قربانیان تنظیم شده، شامل 135 صفحه است و در آن انجمن های خیریه و مسئولان دولتی سعودی به برقراری رابطه با اسامه بن لادن رئیس سازمان القاعده و آگاهی دولت سعودی از ارتباط سه تن از هواپیما ربایان با القاعده متهم شده اند.
وی خاطرنشان کرد: بخش حساس این دادخواست جائی است که می گوید: عربستان سعودی دو چهره داشته است؛ چهره نخست عربستان سعودی این بوده که خود را در حال جنگ با القاعده و تروریسم به آمریکا و غرب معرفی کرده است، و چهره دیگر که به صورت مفصل در این دادخواست تشریح شده است، مربوط به حمایت مالی گسترده سعودی ها از القاعده است.
عطوان تأکید کرد: این شکایت، در چارچوب قانونی مطرح شده که کنگره آمریکا اخیراً تحت عنوان قانون عدالت در برابر حامیان تروریسم یا جاستا با اکثریت تصویب کرد. در این دادخواست به گزارشهای دفتر تحقیقات فدرال آمریکا [اف بی آی] استناد شده است. یکی از بارزترین گزارشها مربوط به کمک مسئولان سفارت سعودی در آلمان به محمد عطا سرکرده حملات 11 سپتامبر و همچنین کمک مالی سفارت سعودی در واشنگتن به همدستان وی به ویژه سالم الحازمی و خالد المحضار است.
به نوشته عطوان، عربستان سعودی با 12 شرکت بزرگ فعال در زمینه روابط عمومی در آمریکا قراردادهایی به ارزش دهها میلیون دلار منعقد کرده است. عادل الجبیر وزیر امور خارجه این کشور دوماه از وقت خود را صرفاً به برقراری تماس با اعضای کنگره آمریکا اختصاص داده است. همچنین با توجه به روی کار آمدن دونالد ترامپ بر سر قدرت در آمریکا، عربستان سعودی امیدوار است مانع از اجرای قانون جاستا شود یا دستکم فضا را برای اصلاح این قانون آماده کند. اما طرح این شکایت تازه نشان می دهد که همه تلاشهای سعودی دستکم تاکنون به شکست انجامیده است.
این روزنامه نگار معروف در ادامه نوشته است: دستگاه قضائی غرب وبه طور مشخص دستگاه قضائی آمریکا از استقلال کامل برخوردار است و این استقلال خود را دستکم در نقض مکرر دستورات ترامپ مبنی بر منع ورود اتباع هفت کشور اسلامی به آمریکا نشان داده است.
عطوان خاطرنشان کرد: نهادهای بزرگ حقوقی در آمریکا و اروپا در زمینه پیگیری شکایت به نیابت از قربانیان تخصص دارند و بر اساس این قاعده، فعالیت می کنند که؛ اگر در پرونده ای به پیروزی نرسند از پول خبری نخواهد بود(NO Win.. No FEES). در واقع آنها زمانی دستمزد خود را دریافت می کنند که موفق شده باشند غرامت دریافت کنند. بنابراین موسسه حقوقی کریندلر اند کریندلر با در نظر داشتن این قاعده وارد میدان شده است زیرا اکثر خانواده های قربانیان در این پرونده از تمکن مالی لازم برای پرداخت هزینه های چند میلیون دلاری دادرسی برخوردار نیستند.
وی افزود: موسسه مذکور هنوز سقفی برای غرامت درخواستی برای موکلین خود تعیین نکرده است اما همین مقدار اشاره کافیست که ایالت نیویورک به تنهائی به علت ویرانی مرکز تجارت جانی و چند ساختمان دیگر و زیانهای تجاری مرتبط با آن حدود یکصد میلیارد دلار زیان دیده است. برخی ارزیابی ها حاکی از آن است که غرامت درخواستی ممکن است به چهار هزار میلیارد دلار و چه بسا بیش از آن برسد.
نویسنده این سرمقاله در ادامه نوشته است: هنوز مشخص نیست که آیا محمد بن سلمان در دیدار با ترامپ درباره این مسئله گفتگو کرده است یا خیر؟ در رسانه های سعودی این ملاقات، تاریخی و مبنایی برای روابط راهبردی توصیف شده است. اما می دانیم که ترامپ قدرت قانونی برای مداخله در امور قضائی آمریکا را ندارد. البته در گذشته نیز مشاهده کردیم تونی بلر نخست وزیر اسبق انگلیس و جان میجر سلف او نیز نتوانستند به درخواست عربستان سعودی عمل کنند و سعد الفقیه و محمد المسعری مخالفان این رژیم را از انگلیس اخراج کنند. این درحالی بود که عربستان سعودی تهدید کرده بود معامله تسلیحاتی الیمامة را که 70 میلیارد دلار ارزش دارد، لغو خواهد کرد.
سردبیر رأی الیوم افزود: عربستان سعودی اکنون در معرض عملیاتی دوجانبه برای باج خواهی قرار دارد؛ از یک سو ترامپ از عربستان سعودی انتظار دارد که در طرح های زیربنائی آمریکا یا بخشی از آن سرمایه گذاری کند تا در ازای آن از چتر حمایت آمریکا برخوردار شود و در سوی دیگر دستگاه قضائی آمریکا قرار دارد که به دنبال دریافت غرامت مالی سنگینی است.
عطوان نوشت: این حاصل ائتلاف دستکم 80 ساله سعودی با آمریکا است. در این مدت عربستان سعودی بدون هیچ دستمزدی در همه جنگهای تحت فرماندهی آمریکا، از جمله جنگ علیه عراق، لیبی، سوریه، یمن و افغانستان.... مشارکت کرده است. عربستان با داشتن چنین دوستانی به دشمن نیازی ندارد.
عطوان در پایان تأکید کرد: عربستان سعودی با وضع فعلی بودجه و از بین رفتن بخش قابل توجهی از ذخایر پولی و کاهش بهای نفت و جنگ فرسایشی در یمن و سوریه از کجا می خواهد این مبالغ را تامین کند؟ شاید راه حل مناسب، فروختن شرکت آرامکو و ذخایر زیرزمینی و نفتی این کشور باشد.