ظریف راهی گرجستان شد/ گزارشی از سفر ترکمنستان

العالم- ایران

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در پایان سفر یک روزه و فشرده خود به ترکمنستان که در برگیرنده مذاکره با مقام های بلندپایه این کشور، شرکت در یک همایش مشترک اقتصادی و همچنین یک سخنرانی بود، عصر دوشنبه برای ادامه مذاکرات توسعه روابط راهی گرجستان شد.

ظریف که شامگاه یکشنبه در چارچوب سفر سه روزه وارد فرودگاه عشق آباد شد به خبرنگاران گفت: وزارت خارجه برای اجرای تاکید رهبر معظم انقلاب در نامگذاری و تعیین راهبرد سال 96 تلاش می کند.

وی درباره اهداف سفر هیات ایرانی گفت: امکان همکاری های ترانزیت با گرجستان برای وصل کردن دریای سیاه به خلیج فارس و اقیانوس هند وجود دارد که راه بسیار مطلوبی برای آینده ترانزیت و راهگذر شمال-جنوب در جهان خواهد بود.

وی همچنین در باره برنامه های کلان وزارت خارجه از جمله در این سفر، افزود: امکان صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز مد نظر است. مقام معظم رهبری سال 96 را سال تولید و اشتغال نامگذاری کردند که وزارت امور خارجه برای کمک به این موضوع اقدام می کند.

وزیر خارجه ایران ادامه داد که در صددیم زمینه افزایش صادرات غیرنفتی و همچنین خدمات فنی و مهندسی به کشورهای همسایه بازتر شود و به همین دلیل در هیات گروهی از افراد خوب و توانمند بخش خصوصی و دولتی حضور دارند تا بتوانیم این امکانات را بررسی کنیم.

ظریف گفت: پس از ترکمنستان، گرجستان و قرقیزستان مقاصد سفر هستند که یکی از اهداف مذاکرات پیش رو، تقویت روابط با همسایگان بشمار می رود و مهم ترین اولویت سیاست خارجی ایران همواره افزایش مناسبات با کشورهای همسایه بوده است.

وزیر خارجه ایران همچنین ادامه داد: منطقه ما از همه طرف ها با خطر افراط گرایی و تروریسم مواجه است و نیازمند ارتباط تنگاتنگ با کشورهای منطقه هستیم که به همین دلیل روابط را در منطقه در سطح بسیار خوبی گسترش دادیم و سیاست جمهوری اسلامی همیشه گسترش بیشتر همکاری ها بوده است.

ظریف گفت: از سوی دیگر امکانات و همکاری های اقتصادی ایران با کشورهای آسیای میانه و قفقاز از نظر ترانزیت نیز بسیار گسترده است.

**دیدار با رئیس جمهوری کشور میزبان

نخستین برنامه امروز نیز مذاکرات ظریف با رئیس جمهوری ترکمنستان در کاخ ریاست جمهوری این کشور بود که در آن بر گسترش روابط تاکید شد.

تقویت روابط دو جانبه و بررسی مسائل منطقه ای از جمله محورهای مذاکرات ظریف با قربانقلی بردی اف بود.

بردی اف در این مذاکرات اظهار کرد: در قرون متمادی ترکمنستان و ایران روابط دوستانه و برادرانه داشته اند که هر روز بیشتر شده است.

رئیس جمهور ترکمنستان ادامه داد: سال های زیادی است که دو کشور در بخش های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی روابط خوبی داشته اند و مذاکرات و گفت وگوهای دو طرف پر ثمر بوده است.

بردی اف همچنین از ظریف خواست سلام ویژه اش را به حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی و حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب برساند.

همچنین در این دیدار ظریف با ابلاغ سلام گرم روحانی و شادباش به بردی اف برای انتخاب مجدد به سمت ریاست جمهوری، گفت: همان گونه که مقام معظم رهبری در دیدار با شما فرمودند باهم خویش و قوم هستیم، ما در ترکمنستان احساس می کنیم در خانه برادران خود هستیم.

وزیر خارجه ایران اظهار کرد: روابط بسیار گسترده دو کشور همواره نفع دو ملت و صلح و ثبات در منطقه و جهان را در پی داشته که با سیاست عاقلانه و مدبرانه رئیس جمهوری ترکمنستان مبتنی بر بی طرفی رنگ و بوی خوبی گرفته است.

ظریف همچنین گفت: امسال بیست و پنجمین سالگرد روابط دو کشور را جشن می گیریم و فرصت خوبی بود تا با سفر دوباره به ترکمنستان، زمینه 25 سال روابط دوستانه دیگر را فراهم کنیم.

**شرکت در نشست همایش بازرگانی ایران و ترکمنستان

ظریف در نشست همایش بازرگانی ایران و ترکمنستان هم گفت: با توجه به روابط خوب دوجانبه، همکاری های بلندمدت با عشق آباد در دستور کار تهران است.

وی در سخنان خود با اشاره به مذاکره با بردی اف به تاکید رئیس جمهوری ترکمنستان برای همکاری اقتصادی براساس ارزهای ملی اشاره کرد و گفت که می توانیم معامله با ارزهای ملی را فعال کنیم.

وی همچنین ادامه داد: ایران نخستین کشوری بود که جمهوری‌های تازه استقلال یافته را به رسمیت شناخت و افتخار است که در کنار مردم و دولت ترکمنستان در 25 سالگی برقراری روابط دو کشور در عشق آباد هستیم.

ظریف همچنین با اشاره به کهن بودن روابط اجتماعی و فرهنگی دو ملت، گفت: ما ریشه های مشترک خویشاوندی داریم. از دیگر سو، ایران توسعه و امنیت ترکمنستان را مانند رفاه و توسعه مردم خود می‌داند و اکنون هم با وجود قرار گرفتن در منطقه پرالتهاب در پناه خدا، سیاست ها و راهبردها سران دو کشور امنیت وجود دارد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه از زمان استقلال ترکمنستان (فروپاشی سال 1991 شوروی) ایران شریک قابل اعتمادی است، گفت: همکاری درازمدت را پیگیری می کنیم. زمینه های خوبی مانند توافق چهار کشوری ایران، ازبکستان، ترکمنستان و عمان برای برقراری یک خط ترانزیت فراهم شده که مورد استقبال هند نیز قرار گرفته است و از این رو، عرصه حمل و نقل و ساخت زیربناهای لازم می‌تواند دربرگیرنده گفت‌ وگوها بین بخش دولتی و خصوصی باشد.

ظریف افزود: دیدگاه باید بسوی روابط راهبردی‌تر باشد. آینده بخش انرژی برای دو طرف روشن است و ایران شریک مطمئنی بشمار می رود. روابط بانکی و پولی نیز مطرح است که جمهوری اسلامی امکان فعالیت در این حوزه را دارد.

وی ادامه داد: راه آهن قزاقستان-ترکمنستان-ایران هم می تواند، آسیای میانه را به خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند متصل و زمینه های خوبی را برای همکاری فراهم کند.

ظریف همچنین خاطرنشان کرد که نقش ترکمنستان به عنوان محور ترانزیت آسیای میانه می تواند موضوع گفت وگوی بخش خصوصی و دولتی باشد و از سوی دیگر، دو کشور به عنوان تولید کننده و صادر کننده انرژی می توانند در زمینه صادرات هم همکاری کنند و در حوزه های فراتر از سواپ و خرید و فروش اقدام مشترک انجام دهند.

وی همچنین با اشاره به اینکه نیاز است به روابط راهبردی دو کشور بیاندیشیم، بر اهمیت بررسی فرصت های همکاری در زمینه هایی متل پتروشیمی و صنایع متکی بر نفت و گاز تاکید کرد.

ظریف در پایان نیز گفت: اطمینان دارم در ۲۵ سال گذشته روابط خوبی بین ایران و ترکمنستان وجود داشته که در سال‌های آینده نیز گسترده تر و بیش از پیش به سود مردم و صلح و ثبات خواهد بود.

رشید مرداف همتای ظریف نیز در سخنان خود اظهار کرد: ایران یکی از مهم ترین شرکای تجاری ترکمنستان است و همکاری های دو کشور با تاریخی کهن تقویت شده است.

وی با اشاره به اینکه در زمینه های مختلفی از جمله انرژی و کشاورزی همکاری های بسیار خوبی وجود دارد و باید مانند گذشته برای تقویت آن بیشتر کوشید، گفت که بنا به تاکید رئیس جمهوری ترکمنستان برای افزایش مناسبات در عرصه های مختلف از جمله صنعتی شدن کشور ما، بهره گیری از تجربه ایران در این حوزه و همچنین استفاده متقابل از توان یکدیگر باید تلاش کنیم.
در نشست بازرگانی دو کشور افزون بر اعضای هیات همراه ظریف متشکل از بخش های مختلف دولتی و خصوصی، فعالان اقتصادی و بازرگانان ایرانی و ترکمنستانی نیز حضور داشتند.

** مذاکرات وزیران خارجه دو کشور

در چارچوب ادامه برنامه های این سفر، رشید مرداف وزیر امور خارجه ترکمنستان در دیدار با ظریف همتای خود، دستورهای کار مذاکرات را گشودن برگ جدیدی در روابط دو کشور خواند.

در این نشست نتیجه مثبت دیدار و مذاکرات امروز ظریف و قربانقلی بردی اف رئیس جمهوری ترکمنستان با تاکید بر لزوم گسترش هر چه بیشتر همکاری ها و پیدا کردن راهکارهای آن مورد توجه قرار گرفت.

وزیر امور خارجه ترکمنستان با ارزشمند خواندن سفر همتای خود به عشق آباد با توجه به سالروز 25 ساله شدن استقلال این کشور و همچنین بیست و پنجمین سال برقراری روابط دیپلماتیک ایران و ترکمنستان، گفت: موفقیت های بسیاری را در مناسبات دوجانبه شاهد بوده ایم که مذاکرات امروز مرحله بزرگی برای رسیدن به سطح جدیدی از روابط است.

مرداف در بخش دیگری از اظهارات خود نیز با تاکید بر لزوم بررسی زمینه ها و ظرفیت های موجود برای ارتقای روابط، استفاده از این فرصت ها را نیازمند حمایت دولت ها عنوان کرد و گفت که می توانیم در حوزه تعرفه (حمل و نقل) بار نظارت کنیم و ما حاضر به همکاری هستیم.

وی ادامه داد: وزارت خانه های حمل و نقل دو کشور نیز می توانند، راهکارهای رسیدن به نتیجه لازم را پیدا کنند.

مرداف همچنین با اشاره به سیاست های کلان اقتصادی ترکمنستان گفت که رییس جمهوری این کشور سال 2011 اعلام کرد، سیاست ما در آینده ساخت کشور صنعتی است که نشانه حرکت به این سو است.

ظریف نیز با بسیار مستحکم خواندن روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و بین‌المللی دو کشور، 25سال موفقیت درهمکاری های ایران و ترکمنستان را ارزشمند بر شمرد.
وزیر خارجه ایران همچنین با مهم خواندن تاکید رهبرمعظم انقلاب اسلامی مبنی بر خویشاوند بودن دو ملت، گفت: روابط کنونی بین عشق آباد و تهران بسیار خوب است، ولی می تواند بسیار فراتر از وضعیت کنونی باشد.

ظریف اظهار کرد: نزدیک دو ساعت مذاکره در حضور رئیس جمهوری ترکمنستان نشانه عزم رهبری کشور شما و به صورت مشابه رهبری جمهوری اسلامی برای توسعه روابط دوجانبه است.

وزیر خارجه ایران ادامه داد: در این نشست، چارچوب پیشنهادی ما برای گسترش و تعمیق روابط دو کشور مورد تائید قرار گرفت و نظراتی را ابراز کردند. در شرایط کنونی جهانی نیز ایران و ترکمنستان به عنوان دو کشور امن در یک منطقه تحت تاثیر حرکت های خشونت طلب افراطی، می توانند نقش خوبی را در تامین امنیت منطقه ایفا کنند.

وزیر خارجه ایران گفت: در حوزه انرژی، حمل و نقل و دیگر بخش ها زمینه های بسیار خوبی برای همکاری بین ایران و ترکمنستان وجود دارد.

وی همچنین تاکید کرد که که امروز عزم مسوولین ترکمنستانی را برای همکاری های بانکی بر اساس ارز ملی مشاهده کردیم و مسوولین مرتبط ایرانی هم برای برقراری روابط گسترده تر در این زمینه آمادگی دارند.

همچنین در جریان دیدارها و مذاکرات انجام شده، بیست و پنجمین سالگرد استقلال ترکمنستان پس از فروپاشی شوروی و 25 ساله شدن برقراری روابط دو کشور گرامی داشته شد.

در چارچوب این مناسبت دو جانبه نیز نمایشگاه عکسی برپا شده که وزیر خارجه ایران و هیات همراه با میزبانان ترکمنستاتی از آن بازدید کردند.

** پایان بخش برنامه ها
سخنرانی ظریف در جمع اساتید و دانشجویان انستیتو روابط بین الملل وزارت امور خارجه ترکمنستان در باره اهمیت همکاری های دوجانبه برای توسعه هر چه بیشتر مناسبات از جمله سیاسی و اقتصادی و همچنین حفظ صلح و ثبات در منطقه، پایان بخش برنامه سفر یک روزه وزیر خارجه و هیات ایرانی به عشق آباد بود.

وی گفت: روابط ایران و ترکمنستان منحصر به 25 سالی نیست که دو کشور روابط سیاسی و دیپلماتیک دارند. بلکه روابطی به عمق تاریخ همسایگی، مشترکات فراوان فرهنگی، دینی و جغرافیایی به ما پیوندی ناگسستنی داده است.

ظریف ادامه داد: ایران و ترکمنستان دو کشوری هستند که در این منطقه برای ثبات در افعانستان، آرامش در منطقه آسیای میانه و قفقاز و برای مقابله با افراط و تروریسم در کنار هم ایستاده اند.

وی ادامه داد: ترکمنستان در روزهای سخت نیز کنار ما بود و ما را تنها نگذاشت. هیچ وقت دوستان روز های سخت خود را فراموش نمی کنیم. این علایق، دو طرف را بسیار به یکدیگر نزدیک کرده است. ما در حوزه های مختلفی با یکدیگر همکاری داشته ایم.

وی تاکید کرد: اطمینان دارم که روابط ایران و ترکمنستان در سال های آینده از گذشته سازنده تر خواهد بود و شما به عنوان دیپلمات های آینده کشور دوست ما نقش بی بدیلی ایفا خواهید کرد.

ترکمنستان به پایتختی عشق آباد هم مرز با جمهوری اسلامی که تا سال 1991 جزو شوروی بود و با فروپاشی استقلال یافت، پیشینه کهنی از روابط فرهنگی و تاریخی درهم تنیده با ایران و ایرانیان دارد.

ترکمنستان با 491 هزار و 210 کیلومتر مربع از جنوب با افغانستان و ایران، از شمال با ازبکستان و قزاقستان و از غرب با دریای خزر همسایه است و از طریق این دریا با جمهوری آذربایجان و روسیه نیز همسایگی دارد.

اهمیت این کشور برای گسترش روابط دوجانبه بسیار زیاد است، زیرا افزون بر ارتقای سطح مناسبات سیاسی و اقتصادی، ترکمنستان به دلیل قرار گرفتن در کناره خزر با جمهوری اسلامی، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و روسیه منافع مشترک زیادی دارد که باید برای توسعه روابط و همکاری ها در این زمینه اقدام کرد.

**ادامه سفر
ظریف پس از برگزاری تمامی برنامه های مذاکرات و نشست های در نظر گرفته شده، شامگاه دوشنبه از عشق آباد راهی تفلیس شد تا مذاکرات خود را در گرجستان و سپس قرقیزستان آخرین ایستگاه این سفر برای توسعه روابط انجام دهد.

گُرجِستان به پایتختی تفلیس در منطقهٔ قفقاز و اوراسیا مانند دیگر جمهوری سابق شوروی استقلال یافته پس از فروپاشی با دریای سیاه، از شمال با روسیه، از جنوب با ترکیه و ارمنستان و از جنوب‌شرق هم با جمهوری آذربایجان هم‌مرز است.

گرجستان به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی یکی از کشورهایی است که از روابطی خوب با اتحادیه اروپا برخوردار است و همچنین تمایل دارد وارد این اتحادیه شود که در برگیرنده فرصت های گسترده اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خواهد بود.

جمهوری قِرقیزستان سومین مقصد ظریف در این سفر سه روزه نیز با حدود 199 هزار کیلومتر مربع مساحت به پایتختی بیشکک مانند 15 جمهوری سابق شوروی پس از فروپاشی استقلال یافت.
این کشور آسیای میانه ای از شمال با قزاقستان، جنوب با تاجیکستان، غرب با ازبکستان و از شرق و جنوب شرقی همسایه و هم‌مرز چین است و روابط خوب سیاسی و اقتصادی با کشورهای منطقه از جمله روسیه میراث دار شوروی دارد.

گسترش روابط فراگیر منطقه ای در آسیای میانه، قفقاز و مناطق پیرامونی ایران و فرامنطقه ای با کشورهای مختلف در پنج قاره جهان در دولت یازدهم، دستاوردهای زیادی از جمله در عرصه های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و علمی و فناوری داشته است، اما مهم ترین آنها خروج دیپلماسی جمهوری اسلامی از انزوا، مشارکت فعالانه در روند بین المللی حل بحران های منطقه ای از جمله سوریه و همچنین پایان ایران هراسی است.