العالم - فضای مجازی
اگر شما نیز یکی از علاقه‌مندان به سرویس و محصولات مایکروسافت باشید، بدون شک در جریان هستید که این شرکت در مراسم چهارشنبه شب هفته گذشته خود از جدیدترین نسخه سیستم عامل ویندوزی با نام ویندوزی 10 اس در کنار لپ‌تاپ سنتی سری سرفیس رونمایی کرد.
دیر یا زود شاهد عرضه محصولاتی با قدرت گرفتن از ویندوز ۱۰ اس (Windows 10 S) به بازار خواهیم بود، از این رو بهتر است پیش از انتخاب یکی از این دستگاه‌ها با قابلیت‌ها و محدودیت‌های سیستم عامل آن‌ها آشنا شویم. ما نیز بر همین اساس در ادامه در فارنت به مرور ویژگی‌های ویندوز ۱۰ اس که برخی از آن به عنوان رقیب پلتفرم کروم او اس (Chrome OS) یاد می‌کنند خواهیم پرداخت.
پیش از پرداختن به اصل مطلب بهتر است به این موضوع اشاره کنیم که ویندوز ۱۰ اس در عملکرد هیچ شباهتی به کروم او اس ندارد. به طور خلاصه میتوان گفت که Chrome OS سیستم عاملی است که از هسته لینوکس (Linux) استفاده می‌کند و دستگاه‌های قدرت گرفته از آن کروم بوک (Chromebook) نامیده می‌شود. در حقیقت دستگاه‌های اجرا کننده این پلتفرم یا همان کروم بوک‌ها، رابطی میان سرویس‌های آنلاین گوگل با کاربران هستند که در قالبی شبیه به لپ‌تاپ‌های ویندوزی جای گرفته‌اند.
همان‌طور که گفته شد کروم بوک‌ها نقش یک واسطه را بازی می‌کنند و این یعنی آنکه عملاً هیچ‌گونه پردازش اطلاعات بر روی پردازنده آن‌ها صورت نمی‌گیرد؛ همین امر باعث کاهش چشمگیر قیمت عرضه کروم بوک‌ها شده است. تنها شباهت ویندوز ۱۰ اس به پلتفرم کروم، دستگاه‌های قدرت گرفته از آن که برای کار در محیط‌های آموزشی و شرکت‌های کوچک مناسب است قیمت رقابتی می‌باشد.
این نسخه از سیستم عامل ویندوز به دلیل داشتن برخی ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص، با حق لاینس به مراتب کمتری از ویندوز ۱۰ پرو در اختیار شرکت‌های سخت افزاری قرار می‌گیرد و همین امر نیز به طور مستقیم باعث کاهش قیمت نهایی محصول می‌شود. نکته دیگر آنکه دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز ۱۰ اس به هیچ عنوان میان رده نیستند، چرا که عملیات پردازش اطلاعات بر روی تراشه و سخت افزار خود دستگاه صورت می‌گیرد و نه بر روی سرورهای مایکروسافت!
سازگاری با اپلیکیشن‌های ارائه شده در استور
شاید بتوان اصلی‌ترین تفاوت ویندوز ۱۰ اس نسبت به ویندوز ۱۰ پرو را عدم قابلیت اجرای برنامه‌های سنتی ویندوز یا همان برنامه‌های وین ۳۲ دانست.Win32 در واقع رابط برنامه نویسی سیستم عامل ویندوز در سطح User Mode هست و یک زبان برنامه نویسی محسوب نمی‌شود. وقتی برای ویندوز به صورت Native کد نویسی می‌شود، در واقع از پوسته‌ای به نام وین ۳۲ استفاده می‌گردد. دات نت (.NET) در سال‌های ابتدایی حضورش بیشتر یک لایه روی Win32 بود، یعنی کلاس‌ها و متدهایی که از آن‌ها در دات نت تحت ویندوز استفاده می‌گردید، با استفاده از توابع و روتین‌های Win32 پیاده سازی می‌شدند.
در زمان معرفی ویندوز ۸ و بعد از آن ۸٫۱، مایکروسافت ایده اپلیکیشن‌های یونیورسال را مطرح کرد. این طرح و هسته یک پارچه آن در زمان عرضه ویندوز ۱۰ به اوج بلوغ خود رسید و اکنون توسعه دهندگان به راحتی می‌توانند با یک بار کد نویسی، برنامه‌هایی با قابلیت اجرا بر روی هر گجت مبتنی بر ویندوز ۱۰ (پی‌سی، لپ‌تاپ، گوشی و …) عرضه کنند. هرچند این شرکت از پاییز امسال تمامی برنامه‌های مجموعه آفیس را به استور ویندوز ۱۰ وارد می‌کند، با این حال ردموندی‌ها در جهت افزایش محبوبیت ویندوز ۱۰ اس باید شرایط عرضه سایر برنامه‌های کاربردی همچون آیتونز، گوگل کروم و یا فتوشاپ به استور را هم فراهم کنند.
ناگفته نماند که هم اکنون ابزاری همچون Desktop app convertor از سوی ردموندی‌ها برای تبدیل بدون زحمت برنامه‌های وین ۳۲ به برنامه‌های یونیورسال قابل عرضه در استور ارائه شده است، از این رو توسعه دهندگان کار سختی برای تبدیل رابط‌های برنامه نویسی خود به منظور آوردن برنامه‌های وین ۳۲ به استور ویندوز ۱۰ در پیش رو نخواهند داشت. یکی از برنامه‌هایی که به وسیله این روش در ماه گذشته به استور راه پیدا کرده، نسخه دسکتاپ پیام‌رسان تلگرام است.
امنیت و بازدهی
همان‌طور که میدانید برنامه‌های وین ۳۲ از طریق فروشگاه‌های نرم افزاری مختلف که تعداد آن‌ها کم هم نیست، قابل دریافت و نصب بر روی هر دستگاه ویندوزی است. نبود سازوکار مناسب بر روی شیوه کد نویسی و عملکرد این برنامه‌ها می‌تواند شرایط نفوذ به سیستم کاربران را تا حد زیادی افزایش دهد. هرچند اجرای برنامه‌هایی که تنها از استور ویندوز قابل دریافت هستند برای دارندگان دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز ۱۰ اس کمی محدودیت آفرین است، با این حال در نظر داشته باشید که عملکرد و امنیت تمامی برنامه‌های مذکور از سوی مایکروسافت تضمین می‌شوند، چرا که هر برنامه پیش از عرضه در استور، در ۴ مرحله توسط مایکروسافت بررسی می‌شود.
از آنجا که سرویس‌های مختلف مایکروسافت همچون مرورگر اج بر روی ویندوز ۱۰ اس به طور پیش‌فرض فعال است، میتوان انتظار داشت که مصرف انرژی دستگاه‌های قدرت گرفته از این سیستم عامل نسبت به لپ‌تاپ‌های عادی ویندوزی به مراتب کمتر باشد که در نتیجه آن شاهد افزایش عمر شارژ باتری خواهیم بود. عمر شارژ باتری زیاد به خصوص برای محیط‌های آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار است و همین موضوع نیز می‌تواند باعث افزایش ترغیب دانش آموزان به خرید یکی از لپ‌تاپ‌های ویندوزی ۱۰ اس به جای کروم بوک‌ها شود.
کارایی یکسان نسبت به ویندوز ۱۰ پرو
هنگامی سخن از محدودیت به میان می‌آوریم، عده‌ای حذف قابلیت‌های کاربردی به ذهنشان خطور می‌کند و این در حالیست که چنین نیست. طبق اعلام صریح مایکروسافت، به جز موارد مذکور، ویندوز ۱۰ اس از لحاظ عملکرد و امکانات هیچ‌گونه تفاوتی با سایر نسخه‌های ویندوز ۱۰ ندارد. شرکت‌هایی مانند ایسر و اچ‌پی از تابستان پیش رو محصولات مبتنی بر ویندوز ۱۰ اس خود را به بازار عرضه خواهند کرد و مایکروسافت اعلام کرده که مدارس و محیط‌های آموزشی به منظور افزایش ضریب امنیت دستگاه‌های خود می‌توانند به طور رایگان از ویندوز ۱۰ پرو به نسخه ۱۰ اس مهاجرت کنند.
همان‌طور که گفته شد دستگاه‌های قدرت گرفته از ویندوز ۱۰ اس تنها قابلیت اجرای برنامه‌های موجود در استور ویندوز را دارند. البته این تنها محدودیت ویندوز ۱۰ اس نیست، چرا که حتی در صورت راه یافتن گوگل کروم به استور ویندوز، باز هم نمی‌توان از آن به عنوان مرورگر پیش‌فرض استفاده کرد. به زبان ساده هرگاه بر روی لینکی در هر برنامه‌ای کلیک کنید، به مرورگر مایکروسافت اج (Microsoft Edge) ارجاع داده خواهید شد و امکان تنظیم مرورگر دیگری به جای آن نخواهد بود.
مایکروسافت همچنین ساز و کاری تعیین کرده که تنها میتوان از بینگ (Bing) به عنوان موتور جستجوگر پیش‌فرض مرورگر اج استفاده کرد. این یعنی آنکه نمی‌توان موتور گوگل را به جای بینگ تعویض کرد تا هنگامی که یک کلمه در نوار آدرس دهی مرورگر تایپ می‌کنید، مطالب مرتبط به آن توسط موتور جستجوی گوگل لینک شوند.
امکان ارتقا به ویندوز ۱۰ پرو
اگر خریداران لپ‌تاپ یا پی‌سی های مبتنی بر ویندوز ۱۰ به هر دلیل از محدودیت‌های یاد شده خسته شدند و خواهان اجرای برنامه‌های وین ۳۲ بودند، به راحتی و در ازای پرداخت مبلغ ۴۹ دلار می‌توانند سیستم عامل دستگاه خود را به ویندوز ۱۰ پرو ارتقا دهند. البته مایکروسافت عنوان کرده که تا خریداران لپ‌تاپ سرفیس می‌توانند در صورت تمایل تا یک سال از زمان راه اندازی دستگاه، در صورت تمایل به طور رایگان سیستم عامل آن را به ویندوز ۱۰ پرو ارتقا دهند.
آیا ویندوز ۱۰ اس نسخه دوم ویندوز آرتی نیست؟
اگر فردی پیش‌تر با ویژگی‌های ویندوز RT که پروژه‌ای کاملاً بیهوده و از پیش شکست خورده‌ای از سوی مایکروسافت بود آشنایی داشته باشد، بدون شک در زمان معرفی ویندوز ۱۰ اس به برخی از شباهت‌های این دو نسخه پی خواهد برد. البته اگر بخواهیم واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم، ویندوز ۱۰ اس و ویندوز RT تنها یک وجه اشتراک دارند و آن هم محدودیت در اجرا برنامه‌های موجود در استور است.
ویندوز ۱۰ اس برخلاف ویندوز RT قابلیت اجرا بر روی پردازنده‌های X۸۶،ARM و X۶۴ را دارد و حتی میتوان از آن بر روی پی‌سی نیز استفاده کرد؛ حال‌آنکه ویندوز RT صرفاً برای اجرا بر روی تبلت‌های توسعه یافته بود. علاوه بر این کاربران ویندوز ۱۰ اس در هر زمان می‌توانند با شرایط قید شده سیستم عامل دستگاه خود را به ویندوز ۱۰ پرو ارتقا دهند که این شرایط برای ویندوز RT مهیا نبود.
البته میتوان پیش‌بینی کرد که عرضه این نسخه از سیستم عامل ویندوز که همراه خود طیف وسیعی از پی‌سی، تبلت و لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت ویندوز را به بازار عرضه می‌کند، باعث بروز سردرگمی برای برخی از خریداران جدید شود؛ زیرا عده‌ای میان خرید یک لپ‌تاپ گران قیمت ویندوزی با ویندوز ۱۰ پرو با قابلیت اجرا برنامه‌های دسکتاپ و یک لپ‌تاپ ویندوزی اس ۱۰ با همان مشخصات اما با قیمتی به مراتب پایین‌تر گیر خواهند کرد. به هر حال انتظار می‌رود که مایکروسافت با ارائه اطلاعات لازم در زمان عرضه رسمی ویندوز ۱۰ اس، از ایجاد سردرگمی برای کاربران جلوگیری کند.
درنهایت هدف اصلی مایکروسافت از عرضه ویندوز ۱۰ اس چیست؟
مایکروسافت نیت اصلی خود از ارائه ویندوز ۱۰ اس را هدف قرار دادن مراکز آموزشی و مکان‌هایی که نیاز به دستگاه‌هایی با قیمت مقرون‌به‌صرفه و قدرتمند دارند عنوان کرده و حال آنکه با نگاه عمیق‌تر به این موضوع میتوان دریافت که یک استراتژی مهندسی شده در پشت این حرکت نهفته است.
بر کسی پوشیده نیست که این شرکت وضعیت مناسبی در بازار گوشی‌های هوشمند ندارد. گوشی‌های ویندوزی علی‌رغم برخورداری از سخت افزاری قدرتمند در حد اندازه سایر پرچم‌داران بازار، فروش مناسبی را در بازار تجربه نمی‌کنند و بر اساس آخرین آمار منتشر شده، سهم گوشی‌های ویندوزی هم اکنون به زیر ۱ درصد بازار رسیده است. تنها دلیل عدم موفقیت گوشی‌های ویندوزی را میتوان کمبود برخی اپلیکیشن‌های محبوب در استور این سیستم عامل دانست.
مایکروسافت با ارائه ویندوز ۱۰ اس قادر خواهد بود طیف وسیعی از دستگاه‌های ارزان قیمت ویندوزی را فعال کند که این شرکت را به هدف عرضه 1 میلیارد گجت مبتنی بر ویندوز ۱۰ تا پایان سال ۲۰۱۸ نزدیک کند. با افزایش این طیف از دستگاه‌ها، توسعه دهندگان بیشتری نیز به سمت ارائه اپلیکیشن‌های یونیورسال ترغیب خواهند شد و مشکل کبود برنامه برای اجرا بر روی گوشی‌های ویندوزی نیز به خودی خود حل خواهد شد. برنامه‌های دسکتاپی برای سالیان سال امکان اجرا بر روی گجت‌های ویندوزی را داشته‌اند، از این رو ویندوز ۱۰ اس فرصتی برای مایکروسافت ایجاد خواهد کرد تا توسعه‌دهندگان را برای کد نویسی در محیط مدرن‌تری به بهترین شکل ممکن ترغیب کند.
وب‌سایت فارنت