العالم - آمریکا
روزنامه واشینگتن پست در مطلبی نوشت: دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا هفتههاست بر نیروهای مختلف در منطقه فشار وارد میکند تا برای مبارزه با تروریسم و تنبیه ایران، با عربستان سعودی متحد شوند. جنگطلبان در دولت ترامپ مدتهاست ادعا میکنند ایران منشأ بیثباتی و تروریسم در منطقه است.
اما ترامپ در تلاش خود برای تقویت سعودیها ممکن است مشکلاتی را ایجاد کرده باشد؛ از جمله تشدید فرقهگرایی و منازعات منطقهای که به بدیِ همان مشکلی هستند که وی میکوشید آن را حل کند. این وضع به شعلهور شدن تنشهایی منجر میشود که میتواند نبرد بر ضد گروه تروریستی داعش و سایر اولویتهای حیاتی آمریکا را با اختلال روبرو کند.
"فیل گوردون،" یک مقام اسبق در دولت اوباما که بر مسائل منطقه احاطه دارد در این خصوص میگوید: «در خاورمیانه این یک مشکل اساسی است. حل یک مشکل در منطقه به طور اجتنابناپذیر، سایر مشکلات را تشدید میکند و میتواند به آسانی به یک بحران تبدیل شود.»
مقامات دولت ترامپ در این میان تشدید تنشها در منطقه را به سیاستهای شکستخورده دولت اوباما نسبت میدهند؛ سیاستهایی که به گفته آنها در سالهای اخیر با اقداماتی که ظاهراً ایران را تقویت کرده اند، به تضعیف متحدان سنتی آمریکا در منطقه منجر شده اند.
نشانههای شعلهور شدن این تنشها روز چهارشنبه آشکار شد؛ زمانی که رهبران ایران، عربستان سعودی را به دلیل حمله گروه تروریستی داعش در تهران که 12 نفر قربانی گرفت و به زخمی شدن 42 نفر منجر شد متهم کردند. این حمله به نقطه اوجی برای تنشهای رو به گسترش چند روز اخیر در منطقه تبدیل شد. عربستان سعودی و امارات ریاست گروهی از متحدان عرب را بر عهده گرفتند که هدف از اتحادشان، مقابله با قطر بود؛ کشوری که شریک آمریکا و میزبان مهمترین پایگاه هوایی واشینگتن در منطقه محسوب میشود و در همین حال، به دنبال تعامل با ایران نیز بوده است.
ترامپ به سرعت اقدام سعودیها را جشن گرفت و حتی به دلیل این موضعگیری، با استقبال گرم گروهی در توییتر روبرو شد.
کشورهای سلطنتی عربستان سعودی و قطر هر دو بخشی از ائتلاف آمریکا برای مقابله با داعش هستند. اما هر دو سالهاست متهم میشوند دستکم به طور غیر مستقیم، بودجه این گروه تروریستی را تأمین کرده اند. قطر همچنین عضوی از ائتلاف عربستان در جنگ یمن محسوب میشد.
اما به نظر میرسید ترامپ در هفته جاری در این منازعه با قطر، جانب عربستان سعودی را گرفته است؛ اما مشاوران امنیت ملی وی کوشیدند این حمایت را کماهمیت جلوه دهند.
"میشل دان،" کارشناس حوزه خاورمیانه در وزارت امور خارجه آمریکا از سال 1986 تا 2003 و مدیر برنامه خاورمیانه کارنگی در این خصوص میگوید: «موضوع قطر، یک بحران مصنوعی است. همه مشکلاتی که به آنها اشاره شده است – حمایت از حماس، اخوانالمسلمین و شبکه قطری الجزیره که منتقد سعودیها و امارات متحده عربی بوده است – سابقهای چندین ساله دارند. چرا حالا ناگهان این وضع به یک بحران تبدیل میشود؟ واقعاً به نظر میرسد نگرش دولت ترامپ به منطقه این پیام را به عربستان سعودی و امارات متحده عربی ارسال کرده است که میتوانند در منطقه به شلیک گلوله بپردازند، و آمریکا در کنارشان خواهد ماند.»
اما به گفته تحلیلگران، قطر تا به حال مواضعش را تغییر نداده است. ترکیه وعده داده از قطریها حمایت کند، و خبر حمایت احتمالی ایران از آنها نیز منتشر شده است.