دعواي اساسي ميان ليبرالها و اسلامگراها است، آنهايي كه ميگويند كشور بايد به سمت و سوي غربي پيش برود و رهبري آنها را هم افرادي مانند بندر بن سلطان يا طلال بن سعود بر عهده دارند، يا آنهايي كه ميگويند بايد به جريانهاي اسلامگرا نزديكتر شد و پيوندها ميان مراكز ديني و قدرت سياسي را بيشتر كرد. نماينده اين جريان هم كسي نيست جز نايف بن عبدالعزيز كه از وي به عنوان نامزد جدي سعوديها براي وليعهدي نام ميبرند.
آنچه رسانههاي عربي به صورت پراكنده در طول روزهاي گذشته از دعواي قدرت در عربستان گزارش كردهاند، دعوا تنها بر سر وليعهدي نيست، برخي از افراد قدرتمند در درون خاندان حاكم كه نيروهاي زير دست فراواني دارند، با ديدن حال خراب پادشاه كه جانش به مويي بند است هوس قدرت كرده و شوراي 34 نفره بيعت را كه شكل گرفته از خود آنهاست، ميدان رقابت براي قدرت كردهاند.
هر چند پيش از اين نيز از امير نايف بن عبدالعزيز وزير فعلي كشور و معاون دوم رييس شوراي وزيران به همراه برادر كوچكترش به نام سلمان به عنوان نامزدهاي احتمالي و خوششانس وليعهدي ياد كرده بودند، ولي بر اساس گزارش منابع مطلع، بسياري از اعضاي خانواده حاكم در شوراي بيعت و خارج از آن با اين امر موافق نيستند. آنها با اين استدلال كه در صورت رسيدن وليعهدي به نايف، با مرگ عبدالله او عنوان پادشاهي را به دست آورده و با اين رويكرد سلمان، ديگر برادرش وليعهد خواهد شد و از اينكه همه قدرت در دست فرزندان حصة بنت احمد السديري- مادر نايف، سلمان، سلطان و فهد – جمع شود و سديريها همه كاره مملكت شوند، واهمه دارند و آتش درگيريها را داغ كرده و برخي از شاهزادههاي جوانتر كه خود را در صف قدرت ديده و توان رسيدن به آن را ندارند، باد به آتش اين اختلافات ميدمند.
همين ترس و واهمه باعث شده تا ديگر فرزندان عبدالعزيز كه مادرشان از قبايل و طوايف ديگر عربستان است دست به كار شده و اطراف متعب، فرزند عبدالله جمع شده و او را به عنوان يكي از مهمترين گزينهها براي آينده كشور مطرح كنند. متعب كه 58 سال سن دارد و سال گذشته از سوي پدرش به عنوان فرمانده گارد سلطنتي- مهمترين نيروي سركوب موجود در عربستان كه عبدالله خود بنيانگذار آن بوده است – انتخاب شد، اين شانس را دارد كه در ميان دعواي برادران سلطان و ترس از چيره شدن آنها بر همه امور مملكتي، قدرت را به دست بگيرد و يكي از مهمترين اركان قدرت در خاندان آلسعود شود.
متعب كه يك نظامي تمامعيار و داراي درجه سرلشكري است، به اندازه عمويش طلال در ميان نظاميان سعودي محبوب است. اما وجود عمويي به نام مقرن و چند شاهزاده ديگر باقيمانده از عبدالعزيز اين خط و نشانها را شكل داده كه آينده عربستان همچنان در هالهيي از ابهام است. در صورت تعيين هر يك از افراد نامبرده به عنوان وليعهد، تغييرات گستردهيي در ردههاي مختلف قدرت در عربستان روي خواهد داد. اين تغييرات به اين صورت خواهد بود كه امير سلمان بن عبدالعزيز به عنوان وزير دفاع و هوانوردي، برادرش احمد به عنوان وزير كشور و امير خالدالفيصل برادرزادهاش به عنوان امير منطقه مهم رياض انتخاب شود.
اين نگراني عمده وجود دارد كه در صورت رسيدن نايف به وليعهدي، اصلاحات نيمبندي كه عبدالله انجام داده است نيز به فراموشي سپرده شود و با حضور و نفوذ علماي وهابي در ساختار قدرت عربستان، سركوبهاي اجتماعي بيشتر شده و جريانهاي سياسي به بوته فراموشي سپرده شوند. سال گذشته هنگامي كه عبدالله بن عبدالعزيز نايف را به عنوان معاون دوم شوراي وزيران انتخاب كرد، آشفتگي عجيبي ميان شاهزادگان سعودي به وجود آمد و در اين ميان طلال برادر عبدالله نامهيي به وي نوشت و از او خواست تا توضيح دهد به چه دليل نايف بايد به اين سمت انتخاب شود. طلال نماينده جرياني است كه از تفكرات نايف بشدت واهمه دارد. قرار است امروز و طي مراسمي كه با حضور برخي مقامات كشورهاي خارجي برگزار ميشود، جنازه سلطان بن عبدالعزيز- برخلاف سنت وهابيها- تشييع شده و به خاك سپرده شود.