العالم-ایران/فرهنگی
در شهری مثل مشهد با توجه به وجود بارگاه مطهر رضوی و همچنین واحدهای تجاری فراوانی که در اطراف حرم برای رفاه حال زائران و مسافران قرار گرفته‌اند و تقریبا در تمام طول شبانه‌روز در حال ارائه خدمات هستند می‌توان این نوع از گردشگری نوین را با توجه به قابلیت های شهری و بر اساس فرهنگ ایرانی - اسلامی پیاده‌سازی و اجرا کرد.
در واقع با اجرای گردشگری در شب در شهر مشهد زائران و مسافران از فضای آرام برای زیارت حرم بهره برده و در کنار آن نیز می‌توانند از مراکز و مجتمع‌های تجاری فارغ از ازدحام و شلوغی روز بازدید کنند. علاوه بر آن بازدید از اماکن تاریخی و تفریحی نیز در صورت برخورداری از تجهیزات و بسترهای لازم برای بازدیدکنندگان جالب توجه خواهد بود..
همچنین دیگر شهرهای توریستی ایران مثل شیراز، اصفهان، یزد و ... نیز ظرفیت‌های بی‌شماری برای اجرای گردشگری در شب برای رفاه حال مسافران دارند.
اجرای این نوع گردشگری با زیرساخت‌های مناسب می‌تواند به صنعتی درآمدزا برای کشور تبدیل شود...
پدیده گردشگری یا تورسیم به دنبال صنعتی‌شدن جهان و افزایش درآمد مردم و به تبع آن اوقات فراغت بیشتر رواج پیدا کرد. گردشگر یا توریست به کسی گفته می‌شود که محل کار و زندگی خود را به منظور تفریح یا مسافرت ترک کند.
طبق آخرین تعریف سازمان جهانی گردشگری، مجموعه فعالیت‌های فرد یا افرادی که به مکانی غیر از مکان عادی زندگی خود مسافرت کرده و حداقل یک شب و حداکثر یک سال در مکان مورد نظر با هدف گذراندن اوقات فراغت اقامت می‌کنند، گردشگری یا توریسم نامیده می‌شود. البته دنبال کردن اهدافی نظیر اشتغال و کسب درآمد برای سفر شامل پدیده توریسم نمی‌شود.
به دنبال گسترش پدیده گردشگری در کشورهای صاحب نام مثل فرانسه و سوئیس، نگاه به گردشگری از یک پدیده به یک صنعت با درآمد بسیار بالا تغییر پیدا کرد. با تغییر زاویه دید گردشگری از یک فرایند رایج به یک صنعت در کشورهای پیشرفته باعث شد که مسئولان برنامه‌ریزی شهری در شهرهای جاذب توریست برای حل مشکلات گردشگری در روز نظیر ترافیک، گرمی هوا، ازدحام مردم در مرکز شهرها و در نهایت کسب هرچه بیشتر رضایت گردشگران، پدیده گردشگری در شب را معرفی کنند.
پدیده گردشگری در شب که با هدف رفاه بیشتر گردشگران خارجی در کشورهای توسعه یافته مطرح شد، صنعت توریسم را متحول کرده و گردشگران خارجی با توجه به آزادی بیشتر در شب و نبود ازدحام در مرکز شهرها، این پدیده نوظهور را مورد استقبال قرار دادند.
گردشگری در شب از دو منظر اقتصادی و رفاهی قابل بررسی است. در واقع مسئولان شهری با آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای پذیرایی میهمانان در شب مثل نورپردازی مکان‌های تاریخی، راه‌اندازی مراکز استقبال از گردشگران مثل بازار، رستوران، کافی‌شاپ و حتی خدمات بانکی در ساعات تعطیلی، زمینه را برای درآمدزایی بیشتر همراه با آزادی عمل مهمانان خارجی فراهم می‌کنند.
گردشگری در شب از منظر رفاهی نیز برای گردشگران خارجی حائز اهمیت است؛ چرا که با توجه به گرمی هوا در روز و فعالیت واحدهای تجاری و سایر ادارات شهری در ساعات اولیه روز امکان بازدید از مرکز شهر به دلیل ازدحام وجود ندارد، بنابراین با انتقال ساعات دید و بازدید شهر از روز به شب نه تنها از ازدحام و ترافیک بیشتر در مرکز شهرها جلوگیری می‌شود، بلکه به دلیل کاهش دمای هوا و تعطیلی مراکز اداری و همچنین تامین زیرساخت‌های اختصاصی لازم برای گردشگری در شب از سوی مسئولان شهری مثل راه‌اندازی خطوط اتوبوس سقف باز برای توریست‌ها و نورپردازی‌های مکان‌های تاریخی و ساختمان‌های شهری، زمینه برای جذب بیشتر توریست فراهم می‌شود.
در این گزارش پدیده رو به رشد گردشگری در شب در کشورهای مطرح صنعت تورسیم و برخی از کشورهای در حال توسعه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
هنگ‌کنگ، چین
هنگ‌کنگ منطقه‌ای در جنوب چین است که از جمله مهمترین بازارهای تجاری و مالی آسیا و جهان به شمار می‌رود. تردد در ساعات اولیه روز در شهر شلوغ و پر ازدحام هنگ‌کنگ تقریبا یکی از چالش‌های زندگی در این شهر چه برای مردم و چه برای گردشگران خارجی است.
با گذشت ساعات اولیه روز و نمایان شدن غروب آفتاب، شهر ساحلی هنگ‌کنگ چهره متفاوتی پیدا می‌کند. مردم این کلان‌شهر که به سخت‌کوشی و نظم در دنیا شناخته شده‌اند، در پایان روز دست از کار و تلاش بر می‌دارند و با تجمع در خیابان‌ها به تفریح و سرگرمی می‌پردازند.
اگرچه مردم کلان‌شهر هنگ‌کنگ در اقلیم نیمه گرمسیری مرطوب زندگی می‌کنند، اما در ساعات روز به ندرت کسی با هدف گردشگری در خیابان دیده می‌شود و اکثر مردم به ویژه توریست‌های بی‌شمار این شهر از ساعات نزدیک به غروب تا پاسی از شب به خیابان‌ها می‌آیند و به تفریح و سرگرمی می‌پردازند.
شهر هنگ‌کنگ به دلیل موقعیت مکانی کم نظیر خود در ساعات نزدیک به غروب خورشید بسیار زیبا و جذاب می‌شود، همچنین با حمایت گسترده مسئولان این شهر از پدیده گردشگری در شب، تمامی ساختمان‌ها و مکان‌های دیدنی این شهر نورپردازی شده است.
هنگ‌کنگ به دلیل قرارگیری در ساحل و رونق کسب‌وکار ماهیگیری دارای بهترین رستوران‌های سنتی شناور در سطح آب است که بیشتر آنها از ساعات بعد از غروب آفتاب از مهمانان به ویژه توریست‌های خارجی پذیرایی می‌کنند.
از جمله مناطق دیدنی هنگ‌کنگ که در شب گردشگران بسیاری را جذب می‌کند، بندر ویکتوریا و مجموعه تفریحی و گردشگری لایولی نایت است که صرفا به منظور پذیرایی از توریست‌های خارجی و برای پذیرایی در شب ساخته شده است.
مسئولان شهر هنگ‌کنگ با آگاهی از اهمیت گردشگری در شب اقدام به راه‌اندازی مجموعه خطوط اتوبوس‌های سقف باز با بلیط ارزان جهت بازدید گردشگران از مکان‌های زیبا و چشم‌نواز این شهر مثل بازار شبانه، برج ساعت و استادیوم تئاتر و نورپردازی فلودلیت کرده‌اند.
از دیگر برنامه‌های گردشگری در شب هنگ‌کنگ بازدید از 40 آسمان‌خراش مرتفع با نورپردازی متحرک همراه با رقص نور و صداست. این برنامه گردشگری که در اتوبوس‌های روباز انجام می‌شود، معمولا مورد توجه گردشگران خارجی قرار می‌گیرد.
پدیده نوظهور گردشگری در شب تقریبا در اکثر شهرهای تاریخی اروپا از جمله بارسلونا، رم، منچستر و پاریس با جدیت در حال گسترش است.
بارسلونا، اسپانیا
گردشگری در شب در شهر بارسلونا هر شب از ساعت 8 آغاز می‌شود. اکثر تورهای گردشگری در شب یا به صورت پیاده و یا با اتوبوس‌های مخصوص برگزار می‌شوند و لیدرها مسافران را با فرهنگ و تاریخ این شهر زیبا آشنا می‌کنند.
با توجه به ماهیت تاریخی و تمدن کهن شهر بارسلونا در همه اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های مخصوص گردشگری در شب از لیدر تور جهت توضیح تاریخ شهر و معرفی مکان‌های دیدنی استفاده می‌شود.
مسئولان شهر بارسلونا نیز با آگاهی از مسئله گردشگری در شب و درآمد سرشار این حوزه، به پدیده گردشگری از منظر یک حرفه پردرآمد برای شهر و مردم توجه کرده‌اند. بنابراین آنها با سرمایه‌گذاری کلان در بخش زیباسازی و نورپردازی شهر، با جدیت تمام از پدیده گردشگری در شب حمایت می‌کنند.
تورهای گردشگری شب در بارسلونا اغلب تا پاسی از شب ادامه دارند و بازدیدکنندگان پس از پایان دید و بازدید هرگز ابراز خستگی نمی‌کنند.
از جمله مکان‌های بسیار جذاب برای گردشگری در شب بازدید از شهر قدیمی سویتاد بیا در شهر بارسلوناست. این منطقه از شهر دارای بافت قدیمی، اما بسیار زیبایی است که جلوه آن در شب دو چندان می‌شود.
از جمله نوآوری‌های مسئولان گردشگری شهر بارسلونا، حمایت از گردشگری با دوچرخه در شب است. این برنامه در گروه‌های مشخص و با در اختیار گذاشتن دوچرخه در اختیار توریست‌ها و با هدایت مسیر توسط مسئول گروه یا تور لیدر آغاز می‌شود.
پکن، چین
گردشگری در شب در شهر پکن نیز به تازگی رونق گرفته است. مسئولان این شهر با آگاهی از تجربه موفق این پدیده در شهرهای اروپایی و برخی از شهرهای زیبای آسیا مثل هنگ‌کنگ اقدام به طراحی تورهای گردشگری در شب با اتوبوس و مینی‌بوس‌های اختصاصی و بدون سقف کرده‌اند تا مکان‌های تاریخی این شهر را به گردشگران خارجی معرفی کنند.
مهمترین مزیت گردشگری در شب برای گردشگران خارجی، بازدید از مرکز تجاری شهر پکن است. با توجه به ازدحام و تجمع ادارات دولتی در این بخش از شهر مشاهده این منطقه در روز تقریبا غیرممکن است.
از جمله مکان‌های بسیار زیبای گردشگری شب در شهر پکن بازدید از برج ناقوس، خیابان مشهور سرو غذای شهر است که مردم محلی آن را خیابان روح نامگذاری کرده‌اند. در این خیابان صدها فانوس قرمز نصب شده که با معماری خاص چین و نورپردازی‌های خیره‌کننده‌اش تلفیق شده و محیط شگفت‌انگیزی را برای گرشگران خارجی فراهم کرده است.
رم، ایتالیا
شهر رم در ایتالیا نیز از جمله جاذبه‌های گردشگری در شب محسوب می‌شود. این شهر با داشتن مکان‌های تاریخی و بسیار مشهور از جمله بنای تاریخی کلوسئوم یا تماشاخانه گلادیاتورها بهترین مقصد برای توریست‌های ماجراجوست. مسئولان شهر رم با توجه به علاقه توریست‌ها برای بازدید از این محل، این اثر تاریخی را که جزء عجایب هفتگانه جدید محسوب می‌شود با تجهیزات پیشرفته نورپردازی کرده‌اند.
بازدید از بنای تاریخی کلوسئوم در شب برای اکثر گردشگران بسیار جذاب بوده و تجربه‌ای جدید محسوب می‌شود. این بازدید 75 دقیقه‌ای از بخش پایین ساختمان و محل نگهداری حیوانات وحشی و گلادیاتورها آغاز می‌شود.
گردشگران با مشاهده این بنای 2000 ساله در شب، با دوران اوج امپراطوری رم و بی‌رحمی فرمانروایان آن که با قربانی کردن جنگجویان در راه مبارزه با حیوانات وحشی سرگرم می‌شدند، آشنا می‌شوند.
در این تور ویژه مکان‌های خاص بنای کلوسئوم که امکان مشاهده در تور روز وجود ندارد به گردشگران معرفی می‌شود. از جمله این بخش‌های خاص، بازدید از محل نگهداری شیرها و خرس‌ها در زیرزمین قبل از ورود به میدان جنگ با گلادیاتورهاست.
مسئولان بخش گردشگری شهر رم با انجام عملیات بازسازی و زیباسازی بنای تاریخی کلوسئوم به دنبال جذب بیشتر گردشگران خارجی هستند.
بنای کلوسئوم تنها ساختمان تاریخی ایتالیا نیست که با سرمایه‌گذاری هنگفت در حال روند بازسازی و تعمیر است، بلکه بناهای دیگر از جمله جاذبه‌های گردشگری در شهر میلان و ونیز نیز در حال بازسازی هستند.
منچستر، انگلستان
پدیده گردشگری در شب در شهرهای تاریخی جزیره انگلیس نیز در حال گسترش است. تور گردشگری شبانه در شهر منچستر برای بازدید از موزه و فستیوال شبانه و همچنین دریاچه از جاذبه‌های گردشگری این شهر در شب هستند.
تورهای گردشگری در شب با حمایت مسئولان شهری منچستر همراه با بازدید از کنسرت‌های خیابانی متعدد و مشاهده ساختمان‌های قدیمی، بازدید از گالری هنر شهر و سایر مکان‌های تاریخی همراه با نورپردازی‌های منحصربه‌فرد است.
جایپور، هند
استقبال از پدیده گردشگری در شب منحصر به کشورهای توسعه یافته و پیشرفته نیست، بلکه مسئولان کشور هند نیز با شناخت اهمیت گردشگری و درآمد سرشار آن اقدام به سرمایه‌گذاری در این صنعت زودبازده کرده‌اند.
در چند سال اخیر و با تامین زیرساخت‌های لازم برای گسترش گردشگری در شهر جایپور، پدیده گردشگری در شب در این شهر رونق گرفته است.
شهر جایپور در هند معروف به شهر صورتی، از جمله شهرهای تاریخی هندوستان و مرکز ایالت راجستان است. شهر جایپور در شمال غربی کشور هند قرار دارد. این شهر ۳٫۱ میلیون نفر جمعیت دارد. و اولین شهر دارای معماری شهری نوین در هندوستان است.
این شهر از مراکز مهم گردشگری در هند است و به خاطر وجود ساختمان‌های پرشمار صورتی‌رنگ در شهر، به آن لقب شهر صورتی داده شده است. از نقاط دیدنی آن می‌توان به دژهای ناهارگر و جایگر و همچنین کاخ هوامحل و رصدخانه قدیمی یا مجموعه اخترشناختی جنتر منتر اشاره کرد.
در مصالح به کار رفته برای ساخت ساختمان‌های این شهر که تا به امروز پا بر جا مانده است از سنگ‌های صورتی رنگ استفاده شده است. در این شهر سنتی خبری از معماری شهرسازی آشفته و بی‌نظم سایر شهرهای هند نیست و مرکز تاریخی شهر با خیابان‌های پهن به 6 منطقه تقسیم شده اند.
مهمترین جاذبه‌های شهر جایپور باغ رام نیواس Ram Niwas است. این باغ در قرن ۱۹، مساحتی حدود 310 هزار متر داشته، اما در شرایط فعلی تنها بخش اندکی از آن باقی‌مانده است. در حال حاضر، محوطه باغ در اختیار موزه آلبرت‌ها، کافه‌ها و پارک پرندگان است.
سن پترزبورگ، روسیه
پدیده گردشگری در شب در کشور پهناور روسیه نیز طرفداران بسیاری پیدا کرده است. زیباترین شهر روسیه سن‌پترزبورگ است. اگرچه این شهر در روز نیز بسیار زیبا و مملو از جاذبه‌های طبیعی و غیر طبیعی است، اما با نزدیک شدن به ساعات پایانی روز و روشن شدن نورپردازی‌های خیره‌کننده این شهر جلوه‌های مصنوعی از جلوه‌های طبیعی جذاب‌تر می‌شوند.
شب های سفید سن پترزبورگ که هر ساله از اوایل خرداد آغاز می‌شود در حقیقت یک پدیده طبیعی است که به علت طولانی بودن روزها در مناطق نزدیک به قطب شمال کره زمین پدیدار می‌شود.
شهر سن پترزبورگ که از موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای برخوردار است . شمالی‌ترین شهر پرجمعیت جهان به شمار می رود و هر سال در اوایل تابستان به علت طولانی شدن زمان تابش آفتاب در تاریکی شب فرو نمی رود و در طول شب هوا نیمه روشن است . وجود این پدیده طبیعی باعث شهرت بیشتر این شهر در جهان شده، به‌طوری‌که این شهر عنوان شهر شب‌های سفید را کسب کرده است.
شب‌های سفید در سن پترزبورگ یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری این شهر بزرگ و تاریخی روسیه به شمار می‌رود. سن پترزپورگ که پرجمعیت‌ترین شهر اروپا پس از لندن، پاریس و مسکو است هر ساله حدود 8 میلیون نفر گردشگر و جهانگرد را به خود جذب می‌کند. بیشتر این گردشگران در فصل تابستان و برای دیدن همین پدیده نادر یعنی شب های سفید به این شهر سفر می‌کنند.
ایسنا