العالم - آسیا
تلاشهای دیپلماتیک قطر برای دور زدن تحریمهای اقتصادی و سیاسی وضع شده علیه این کشور توسط شماری از متحدان پیشین قطر در منطقه ظاهراً کارساز بوده به طوریکه دولت آمریکا هماکنون علیرغم آنکه از تمامی طرفین درگیر میخواهد مصالحه کنند، بر حمایت خود از «دوحه» تأکید میکند.
نشریه آمریکایی «فوربس» با این مقدمه ادامه داد، بحرین، مصر، امارات متحده عربی و عربستان در ژوئن سال گذشته میلادی، تحریم قطر را آغاز کردند و در واقع ریاض و ابوظبی نیروی تحریککننده پشت این اقدامات علیه «دوحه» بودند.
این کشورها قطر را به حمایت از تروریسم و بیثبات کردن منطقه متهم کردند. قطر ضمن رد تمامی این اتهامات به سرعت، روابط خود را با دیگر کشورهای منطقه از جمله ایران، عمان و ترکیه و دیگر کشورها از جمله آمریکا تقویت کرد.
فوربس با اشاره به این موارد ادامه داد، ظاهراً این تلاشهای قطر نتیجهبخش بوده است به طوریکه در هفته جاری، گفتوگوی راهبردی در واشنگتن برگزار شد و در آن چهرههای برجسته دولت آمریکا بر روابط نزدیک با قطر تأکید کردند.
«رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا در آغاز نشست، گفت: «قطر، شریک قدرتمند و دوست قدیمی ایالات متحده است. ما برای روابط قطر و ایالات متحده ارزش قائل هستیم و امیدواریم که گفتوگوهای امروز، روابط راهبردی ما را تعمیق کند.»
به نوشته فوربس، دوحه از تابستان درباره مجموعهای از قراردادها با آمریکا مذاکره کرده که این قراردادها شامل یادداشت تفاهم مبارزه با تروریسم میشود که در ژوئیه سال گذشته میلادی به امضا رسید و به اشتراکگذاری اطلاعات، مقابله با تأمین منابع مالی تروریسم و دیگر موضوعات را پوشش میدهد.
بنا بر این گزارش، در نشستهایی هم که اواخر ژانویه سال جاری میلادی برگزار شد، آمریکا و قطر همچنین در خصوص پیمان حمل و نقل هوایی توافق کردند.
دولتهای آمریکا و قطر همچنین یادداشت تفاهمی در خصوص مبارزه با قاچاق انسان را در جدیدترین نشست خود به امضا درآوردند و همچنین یک بیانیه مشترک درباره منافع امنیتی مشترک منتشر کردند و به برگزاری گفتوگوی راهبردی سالانه متعهد شدند.
از طرف دیگر، شیخ «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر هفته جاری در واشنگتن گفت که کشورش ۱۰۰ میلیارد دلار در اقتصاد آمریکا سرمایهگذاری میکند که این مبلغ شامل ۱۰ میلیارد دلار در بخش زیرساختی است.
این نشریه آمریکایی ادامه داد که روابط دفاعی دو کشور آمریکا و قطر نیز عنصر مهمی محسوب میشود. این هفته «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا، «خالد بن محمد العطیه» وزیر دفاع قطر را دوست خود توصیف کرد و به ارتباطات نظامی طولانی میان دو کشور اشاره کرد.
این ارتباطات نظامی شامل پایگاه هوایی «العدید» میشود که مرکز منطقهای نیروی هوایی آمریکا و محل استقرار ۱۱ هزار پرسنل آمریکا است.
قطر همچنین پیشنهاد گسترش این پایگاه و همچنین پرداخت هزینه چنین اقدامی را مطرح کرده است. روابط دفاعی دو کشور همچنین با مقادیر زیادی از تجهیزات دفاعی آمریکا که قطر خریداری میکند، به شدت تقویت شده است.
این گزارش سپس به دیگر اقداماتی که قطر بعد از تحریمهای کشورهای منطقه در راستای تقویت خود انجام داده، اشاره کرد و نوشت، قطر همچنین با سازمان بینالمللی کار (ILO) در ماه نوامبر سال گذشته میلادی وارد توافق شد.
دیگر بازیگران بینالمللی همچون عمان و آمریکا و قدرتهای مهم اروپا از تلاشهای میانجیگری کویت برای حل بحران قطر حمایت کردند و گرچه این تلاشها هنوز پیشرفتی نداشته، کشورهای دیگر تمایلی برای جانبداری در این قضیه ندارند.
واکنش کشورهایی که در ژوئن ۲۰۱۷، تحریمهایی را علیه قطر وضع کردند، این بوده که تا هر زمان ممکن به این بنبست ادامه دهند. این کشورها بسیار محتاط بودند که از تلاشهای کویت یا آمریکا به عنوان میانجیگران بحران قطر انتقاد نکنند اما از هرگونه مداخله کشورهای دیگر انتقاد کردند و هرگونه اظهار نظرات دوحه را کم اهمیت جلوه دادند.
به نوشته فوربس، عنصر مهم تلاشهای قطر در جلب حمایت بینالمللی، تغییر موضع «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در قبال بحران قطر بود، به طوریکه ترامپی که تلاشهای اولیه علیه قطر را مورد حمایت قرار داده بود، اخیراً در تماس تلفنی با شیخ «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر نقش این کشور در «مقابله با تروریسم» را تحسین کرد.
از طرف دیگر، تیلرسون رهبری تلاشهای دیپلماتیک برای رفع بحران قطر را برعهده دارد و اظهارات اخیر واشنگتن ظاهراً به وضوح نشان میدهد که دولت ترامپ تمایل دارد که هرچه سریعتر صرفنظر از تقاضاهای ریاض، ابوظبی و دوحه، بحران قطر رفع شود.
تیلرسون اخیراً گفت که واشنگتن از لفاظیها و تبلیغات منفی که در منطقه به کار گرفته شده نگران است و مهم است که همه طرفین از حجم لفاظیها بکاهند و برای جلوگیری از تنشهای بیشتر، خویشتنداری در پیش بگیرند و برای رسیدن به یک راهحل تلاش کنند.
فارس