العالم ـ یادداشت
سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه می گوید برای برقراری روابط با آمریکا و خارج شدن از بحران، وضعیت را نباید بیش از این تشدید کرده و برای یافتن یک راه حل مناست باید با یکدیگر همکاری کنیم.
سخنان معاون وزیر خارجه روسیه درحالی است که وی مرداد ماه سال جاری به دنبال موافقت مجلس نمایندگان آمریکا با تحریم های جدید علیه روسیه گفته بود که این اقدام آمریکا دیگر جایی برای بهبود روابط دو کشور در آینده نزدیک باقی نمی گذارد و رابطه را به مسیری نامعلوم هدایت می کند.
ریابکوف خطاب به آمریکا گفته که ما باید بر اساس احترام متقابل برای یافتن یک راه حل مناسب که به نفع هر دو طرف باشد، گفتگو ها را گسترش دهیم.
اعلام مواضع جدید و اقدام روسیه به دراز کردن دستش به سوی آمریکا در حالی است که از زمان روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا همواره روابط واشنگتن و مسکو به سوی تنش و سردی متمایل شده به ویژه با مطرح شدن موضوع دخالت روسیه در انتخابات آمریکا این امر تشدید شده است.
از سوی دیگر با انتشار دکترین هسته ای جدید آمریکا که اعلام کرده حتی به تهدید های غیر هسته ای نیز پاسخ هسته ای خواهد داد، موضوعی که همه کشورهای غیر همسو و حتی متحدان اروپایی واشنگتن را به واکنش وادشته، می توان تغییر مواضع روسیه را درک کرد.
ترامپ نشان داده که فردی غیر قابل پیش بینی است و رفتار و تصمیم گیری وی خارج از چارچوب و ضوابط پذیرفته شده دیپلماتیک است به همین دلیل بسیاری از کشورها که با وی به اختلاف خورده اند از جمله درخصوص برجام و یا موضوعات اقتصادی و دیپلماتیک، ابتدا سعی می کنند با خودداری از مخالفت صریح با وی زمینه را برای مهار او آماده کنند و از واکنش عجولانه اش بکاهند.
راهی که به نظر می رسد فرانسه با اعلام اختصاص خط اعتباری یورو پایه برای داد و ستد با شرکت های ایرانی در پیش گرفته تا هم از تحریم های آمریکا علیه ایران عدول نکند و هم به پایبندی خود به برجام مطابق قطعنامه سازمان ملل متحد متعهد بماند.
اما در واکنش به دکترین هسته ای ترامپ، آلمان که به نظر می رسد درحال به دست گرفتن رهبری اروپا پس از کم رنگ شدن نقش فرانسه است، با صراحت بیشتری وارد عمل شده و از کشورهای اروپایی خواسته که به خاطر امنیت این قاره مانع از گسترش تسلیحات اتمی و رقابت هسته ای شوند و ابتکار عمل در این زمینه را به دست بگیرند.
زیگمار گابریل وزیر خارجه آلمان به عنوان اولین کشور اروپایی به مخالفت با ترامپ برخاسته و به صراحت گفته که اروپا باید به خاطر امنیت خودش درمقابله با سلاح های اتمی پیشتاز باشد و برای جهان عاری از این تسلیحات بکوشد.
آلمان با اعلام این مواضع، در اروپا به نماد مخالفت با سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه دولت ترامپ تبدیل شده و مانند روسیه و چین به صورت علنی به دکترین هسته ای آمریکا واکنش نشان داده است.
جیمز جورج جترس، کارشناس روابط بین الملل و مشاور سابق حزب جمهوریخواه در سنای آمریکا، بر این نظر است که مخالفت آرام با سیاست های ترامپ و پرهیز از تهییج وی از آن جهت است که ترامپ فردی هجومی و غیر قابل پیش بینی است به همین دلیل اروپا به این نتیجه رسیده که بهتر خواهد بود با وی از لحاظ دیپلماتیک همراه شوند؛ به این امید که او را کنترل کنند. اروپایی ها نگرانند که اگر با ترامپ همراه نشوند، دست به کار خطرناک و تندی همچون اشغال عراق بزند.
با بررسی رفتار ترامپ، دلایل نحوه مواجهه سیاستمداران مطرح با تصمیمات غلط و نادرست آمریکا و تلاش کشورها برای آرام نگه داشتن اوضاع و مخالفت نرم با تصمیمات نادرست واشنگتن بیش از پیش قابل تفسیر و تحلیل خواهد بود اما مساله اینجاست که این شیوه تعامل و سیاست چماق و هویج تا چه اندازه راهشگاست و تا کی دوام خواهد آورد.
نویسنده: احمد نیکنام