تأملی بر مبانی بیستم جمادی الثانی و هشتم مارس

العالم - ایران

تقارن تولد حضرت زهرا(س) و حضرت امام خمینی معمار تمدن نوین اسلامی و فردی که با تعریف و تفسیر نویی از حضور زن در اجتماع انقلابی ایجاد کرد با هشتم مارس روز بین المللی زنان فرصت بسیار به جا و متناسبی جهت پرداختن به خاستگاه و دلایل بزرگداشت زن در دو نظام و تئوری بر آمده ازتمدن اسلام و غرب ایجاد کرده است.

ظهور اسلام در 1400 سال پیش نقطه اوج و شکوفایی حقوق زن می باشد در شرایطی که زن به دلیل زن بودن و جنسیت متفاوت از مرد که طبیعتا در اختیار خودش نیز نیست حتی از طبیعی ترین حقوق اولیه و انسانی خود یعنی حق حیات محروم بود با ندای ( بای ذنب قتلت)  تمام قد به دفاع از حق حیات زن بر خاست و با نگاهی کمال گرایانه و ارزشمند بدون لحاظ جنسیت در شرایط برابر اما غیر مشابه تمامی حقوق زن اعم از حقوق اقتصادی , اجتماعی و سیاسی و درحد اعلای آن حق انتخاب و بیعت حق اشتغال و مشارکت فعالانه در همه عرصه های زندگی بشری را به رسمیت شناخت .

رسمیت دادن به حقوق اساسی زن در یک دین الهی دارای ضمانتهای اجرایی و پشتوانه قوی عملیاتی است به این علت که دین به عنوان مورد توجه ترین مفهوم نزد بشریت بوده است، لذا این رسمیت در واقع رستاخیزی محسوب می گردد و اگر از این دریچه یعنی احترام و کرامت حقوق زن در دین اسلام نگریسته شود بی شک خیلی از ذهنیت ها و چالشهای دو تمدن غرب و اسلام که البته بیشتر آن ساخته ذهن مادی گرایانه بشر منفعت طلب است قابل حل می باشد.

مداقه در تاریخ ظهور اسلام و وضعیت زن در جامعه آن زمان و بی عدالتی و عدم کرامت انسانی زن , نورانیت و حق طلبی اسلام را به مقوله زن با نگاه حقوق بشری تبیین می کند, بوسه رسول مهربانی بر دستان دختر بزرگوارشان و نیز توجه رسول اعظم به مشارکت زنان در عرصه های مختلف اداره اجتماع و به تبع این سیره حضور سیاسی و اجتماعی دختر پیامبر بزرگ اسلام حضرت فاطمه (س) ونیز حضرت زینب (س) به عنوان سند متقن در خصوص نظر اسلام به زن و کرامت ذاتی و انسانی و نیز حضور عالمانه و مسوولانه او در اجتماع است.

بررسی تاریخ هشتم مارس وفلسفه ایجاد چنین روزی به عنوان بزرگداشت زن و در واقع دفاع از حقوق زنان و قدردانی آن و فرصت عشق ورزی به زن از ابتدا یک رویداد سیاسی سوسیالیستی برآمده از دل احزاب سوسیالیست آمریکا , آلمان واروپای شرقی است و در واقع از سال 1977این روز به عنوان روز حقوق زنان و صلح بین المللی توسط سازمان ملل متحد تعیین شده است .

چرایی این پدیده سیاسی  در ظلم و استثمار زن کارگر با شرایط کاری یکسان در آن زمان غرب و اما دریافت مزد کمتر می باشد .

8مارس خروشی علیه بی عدالتی غیر قابل قبول و خارج از تحمل زنانی است که با همه ظرافت و لطافت زنانگی در خدمت کارخانه و خشونت کاری قرار گرفته بودند و در واقع فریادی حق طلبانه بود که با رنگ سیاسی تزیین گردید.نظام فکری مبتنی بر نفع و سرمایه حاکم بر سران قدرت و ثروت غرب جنبش و خروش علیه بی عدلتی زنان کارگر را  با دادن امتیازاتی نظیر حق مالکیت در واقع به عنوان مشوقی جهت از دست ندادن نیروی کارگر خود به زنان مدیریت نمود.

لذا توجه به دوتاریخ تمدن و وضعیت زنان در دو جامعه حاکی از عدم عدالت در حقوق طبیعی و بشری زن است لیکن با این تفاوت که در تمدن و نظام بر آمده از اسلام در 1400سال پیش  این حق طبیعی و خدادادی مورد حمایت و دفاع  واحیا گردید یعنی حقوق بالااصاله زن مورد توجه  وحمایت جدی اسلام واقع شد و تمدن اسلامی مبتنی بر این نگرش بنا گردید در حالی که در غرب و تمدن آن از حدود 100سال پیش زنان خود برای احقاق  و استیفاء حقوق خود جنبش هایی را ایجاد کردند و نظام کارخانه ای و سود طلبانه آن را مدیریت کرد .

اسلام ابتدا به خون خواهی و ایجاد سوال و مطالبه با (بای ذنب قتلت ) شروع کرد اما در غرب هنوز کسی از سرنوشت 129زن کارخانه نساجی کتان شهر نیویورک آمریکا خبر ندارد.

در نظام فکری و حقوقی اسلام شرایط برابر برای رشد فکری و بالندگی روحی و اخلاقی و سیاسی واجتماعی زن با ایجاد فرصت برابر و تأکید بر ایجاد فرصت , رشد زن پا به پای مرد آغاز گردید و در نگاه تکامل گرایانه اسلام زن ومرد بر خوردار از حقوق برابر انسانی به عنوان شاهکار خلقت آفریدگار حق رشد و بهر ه مندی از همه مواهب بر اساس استعداد و تلاش خودشان را دارند اگر چه درعمل واجرا نواقصی وجود دارد که به هیچ وجه مطلوب اسلام نمی باشد .

درطول تاریخ اسلام و حکومتهای کشورهای اسلامی نیز زنی که دارای حقوق برابر غیر مشابه بوده است در عمل برخوردار از همه مواهب این حقوق نبوده است و پیوسته مورد ظلم قرار گرفته است وحقوقش در ساحتهای مختلف تضییع شده است .

تفاوت بر خورداری از حقوق انسانی برابر در حقوق مصطلح بشر اعم از حق حیات , آزادی , حقوق اقتصادی ,حق برخورداری از شغل و مزایای برابر با مردان حقوق سیاسی و اجتماعی در دو نظام و تمدن غرب و اسلامی تفاوتی به قدمت 1300سال دارد.

اما چرا در ظاهر غرب به عنوان پیشرودر اعطاء حقوق زنان وحتی نظام مطلوب بخش اعظمی از زنان جوامع اسلامی است؟  به عرصه اجرا و عدم رعایت دستورات و احکام اسلام و نیز عدم درک درستی از مفاهیم اسلامی ومبانی حقوق زن در اسلام از طرف متولیان امور بر می گردد.

اگر حقوق زن و بزرگداشت و کرامت او در جهان اسلام مبتنی بر درک عمیق پیامبر گونه از اسلام بود یقینا نه تنها امروز  زنان و دختران جامعه ما در تعارض و سر گردانی بین غرب و اسلام نبودند که به موقعیت و اعتباری که اسلام به زن داده است و آن را ذاتی و فطری می داند نه زاییده ومحصول عنایت و بخشش بشر به زن  می بالیدند.

 همه این کلیات که توانایی پاسخگویی به مسایل زن امروز را دارند نیاز به بروز رسانی مطابق مقتضیات زمان و ارائه آن با زبان روز خصوصا برای جوانان دارد .

جمهوری اسلامی ایران که به عنوان مدعی باز سازی تمدن نوین اسلامی الگوی متفاوتی از زن اسلامی و برخوردار از حقوق طبیعی را به دنیا معرفی کرده است اما همچنان در حوزه مسائل زنان به موفقیت کامل دست نیافته است وطیفی از مسائل و مباحث که بیشتر به دلیل عدم رعایت دقیق دستورات دین ونیز اجرای ناقص قوانین است وبخشی از آن نیز به دلیل عدم روز آمدی و کار آمدی مراکز دین پژوهی و عدم چابکی لازم و پیش دستانه در  حل و پاسخگویی مباحث مستحدثه در امور و مسائل و حتی نیازهای زن امروز است برمی گردد.

بخشی از مشکلات امروز حوزه زنان دقیقا به فهم ناصحیح و غیره منطبق با واقعیت مسائل اصلی زنان توسط متولیان حوزه زنان در طول عمر انقلاب بوده است. و پاره ای نیز به  عدم اولویت بندی در تشخیص مسائل و مباحث حوزه زنان در جمهوری اسلامی ایران بر می گردد که  فرصت ارائه ظرفیت عظیم نگاه کاملا فطری و دارای ارزش و قابلیت اجرایی اسلام  را سلب نموده است .

 بارویکرد انفعالی و تحمیلی از سوی تمدن غرب که در بیشتر شاخص های حقوق بشری زنانه 1300سال فاصله عقب ماندگی از اسلام دارد تا کنون در طراز نظام حقوقی اسلامی تصویر متناسبی و قابل طرح و دفاعی را در عرصه بین المللی ارائه ننموده ایم. حال اینکه اگر جمهوری اسلامی ایران با تمرکز بر نگاه متفاوت و مترقی اسلام در حوزه اجرا حتی به همین قوانین مدون و موضوعه توجه و همت عالی داشته باشد هرگز حتی در حد یک مورد پدیده مثلا دختران خیابان انقلاب را نخواهد داشت.

کرامت انسانی و ارزش ذاتی در نظام و تمدن اسلامی در صورت بروز و ظهور و تجلی واقعی اسلامی جذابیتهای کافی حتی برای مخاطب تمدن غربی را دارد که با مبارزه و تلاش  به قیمت نابودی لطافت واقعی زن توسط خودش نظیر آنچه که در موج اول فیمنیسم منجر به از بین بردن مظاهر ظاهری زنانه شد تا بتواند حضور انسانی خود را در اجتماع اثبات کند.

آنچه که تحت عنوان چالش زنان در دو نظام و تمدن غرب و اسلام مطرح است در واقع در نظام و تمدن اسلامی احساسی است که بر اثر نگاه غیره اسلامی بعضا مردان در جوامع اسلامی و به دلیل عمل نکردن به دستورات اسلام توسط مردان و حاکمیت در زن مسلمان ایجاد شده است .

شایسته است جمهوری اسلامی ایران در تقارن روز بزرگداشت مقام زن و مادر که قدمت آن به قدمت اسلام عزیز است با بزرگداشت مقام زن که حاصل تلاش زنانه یکصد سال اخیر در غرب است را به عنوان یک تلاقی با پاره ای اشتراکات , با دعوت از زنان اندیشمند جهان اسلام و غرب ضمن تبیین فلسفه واقعی کرامت زن در اسلام و  معرفی دقیق نظام حقوق زن در اسلام اعتماد زن مسلمان را که متکی به ذخایر ارزشمندی است احیاء نموده و در واقع با ایجاد خودباوری ناشی از اصالت کرامت و حقوق زن افق نورانی و بهتری پیش روی همه زنان عالم قرار دهد .

بدیهی است حضور انسانی و کریمانه و ارزشمدار زن در اجتماع و مشارکت مبتنی بر ارزشهای انسانی و اسلامی زن در اداره جامعه فضای خشن بین المللی  را لطیف تر و به پایداری صلح و امنیت واقعی برای ابناء بشر ختم خواهد نمود, چرا که زن تریبت یافته در مکتب اسلام ؛ هرگز در هیبت آنگ سان سوچی مشاور دولت میانمار زنی که احساس مادری و زنانه و لطافت و مهربانی در او یخ زده است نمی باشد .زن عرصه های اجتماعی و مدیریتی مدنظر اسلام مادر مهربان و مدافع حقوق واقعی بشر خصوصا کودکان و زنان است حتی اگر در جایگاههای بالاتر از آنگ سان سوچی قرار گیرد .

نگارنده یادداشت: سکینه السادات پاد