العالم - یادداشت
روزنامه الاخبار لبنان نزدیک به جنبش حزب الله، پس از نشست سه جانبه آنکارا با حضور ولادیمیر پوتین، حسن روحانی، رجب طیب اردوغان روسای جمهور روسیه ، ایران و ترکیه ، به نقل از برخی منابع عالی رتبه روسیه گفت: رئیس جمهوری روسیه از بشار اسد رئیس جمهوری سوریه درخواست کرده بود در این نشست شرکت کند و اینکه رئیس جمهوری ترکیه نیز از این اقدام استقبال می کند اما "بشاراسد" رئیس جمهوری سوریه به خاطر شرکت نکردن در این نشست و سفر به آنکارا به دلیل ادامه اشغال سوریه توسط نیروهای ترک عذرخواهی کرده بود. بیشتر بخوانید
منابع روسیه این خبر را نه تکذیب و نه تایید کرده و حتی توضیحی نیز درباره آن ندادند تا بدین ترتیب بر سه حقیقت اصلی تاکید کنند.
حقیقت اول اینکه اختلافات روسیه و ترکیه که در ابتدای بحران سوریه به اوج خود رسیده بود، تقریبا رو به پایان است و دو کشور در بیشتر مسائل مربوط به سوریه با یکدیگر هماهنگ بوده و به خاطر هدف مشترک یعنی مبارزه با ائتلاف کردها و امریکا که در صدد ایجاد دولتی به ضرر سوریه و امنیت ملی دو کشور است با یکدیگر متحد شده اند.
حقیقت دوم نیز این است که سوریه در این جمع منطقه ای سه جانبه جدید، جایگاه مشخصی دارد و در زمان مناسب آن را اشغال خواهد کرد.
و سومین واقعیت اینکه بحران سوریه به پایان خود نزدیک شده ، مساله ریاست جمهوری اسد هنوز مورد بحث است ودستیابی به راه حل سیاسی دراین مجموعه محدود شده است و دراین چارچوب، اقدام بعدی باید در برون رفت قانونی از این بحران و برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری به دو روش روسیه و چین و برقراری آشتی ملی در کنفرانس سوچی باشد.
برگزاری این نشست سه جانبه و توافق های حاصل از آن، ناکامی سیاست آمریکا را نه فقط در سوریه بلکه در همه منطقه خاورمیانه به رخ کشاند و موجب ناامیدی و یاس ترامپ رئیس جمهوری امریکا شد و وی را مجبور کرد تصمیمی ناشی از خشم یعنی عقب نشینی از سوریه را اتخاذ کند.
انصراف ترامپ ازاین تصمیم درست مانند انصراف از توافق هسته ای ایران تحت فشار فرماندهان نظامی وسیاسی، موقت و فقط برای شش ماه و راهی برای گرفتن وقت اضافه بود.
اما خروج ترکیه از زیر لوای امریکا و قطعیت اردوغان در پیوستن به جمع ایران و روسیه؛ بزرگترین نشانه ناکامی استراتژیک امریکا در سوریه ،عراق و افغانستان بود که موجب شد ترامپ از هزینه کردن 7 تریلیون دلار در خاورمیانه شکایت کند درحالی که فقط برایش قتل و کشتار به بار آورده است.
ترامپ به خوبی می داند باقی ماندن نیروهایش در سوریه درسایه جنگ سردی که این روزها در حال شدت یافتن است به تلفات مالی و جانی بیشتری منجر خواهد شد .
یک منبع نزدیک به روسیه و ایران نیز که از نزدیک این مساله را دنبال می کند براطلاعات موثقی مبنی بر تشکیل نیروهای مقاوم عراق و سوریه با حمایت روسیه برای هدف قرار دادن نیروهای امریکایی تاکید کرد که منتظر اعلام عقب نشینی ترامپ از توافق هسته ای با ایران هستند.
وی گفته چند هفته منتظر بمانید، تجربه حزب الله، الحشد الشعبی و انصارالله حوثی به زودی در شمال سوریه تکرار خواهد شد.
ژنرال های پنتاگون نیز که دستور ایجاد پایگاه های نظامی در شمال سوریه را داده بودند درصدد استفاده از این پایگاهها به جای ترکیه هستند تا به عنوان پایگاهی برای مقابله با روسیه در جنگ سرد از آن استفاده کرده و از سوی دیگر به درخواست های لابی اسرائیلی که در صدد افزایش شمار نیروهای امریکائی و نه فقط باقی نگاه داشتن آنان برای مقابله با نفوذ رو به رشد ایران هستند، جامه عمل بپوشانند.
ترامپ اقتصاد را نیز از زاویه ماشین حساب خود و اعداد و ارقام و معادلات خود می داند و بر تحریک مالی هم پیمانان خود ،عربستان و کشورهای خلیج فارس به عنوان کوتاه ترین راه برای رسیدن به اهداف خود می داند.
در حالی که اعضای بنیان گذار جمع سه جانبه جدید (ترکیه ایران و روسیه )به اقتصاد از زوایه راهبرد سیاسی بلند مدت نگاه می کنند . که اردوغان نیزدر کنفرانس مطبوعاتی خود و در کنارمهمانش پوتین گفت:همکاری تجاری کنونی کشورش با روسیه از 33 میلیارد دلار در سالهای پیش به 100 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت .
اما مبادلات تجاری با ایران به 35 میلیارد دلار یعنی نزدیک به سه برابر رقم کنونی خواهد رسید .
ترامپ دوستان خود را به ورشکستگی می کشاند اما ائتلاف سه جانبه جایگاه اعضای خود را از نظر اقتصادی و سیاسی تقویت می کند و باب عضویت در آن را برای همه کسانی در صدد مقابله با طغیانگری امریکا هستند را بازگذاشته و تعجب ندارد اگر عراق سوریه و شاید الجزائر و چین نیز بدان بپیوندند.
جایگاه سوریه با قدرت در این ائتلاف محفوظ است و به زودی ان را پر خواهد کرد اما جایش در کنفرانس عربی ریاض که ده روز بعد برگزار خواهد شد برای سالها یا حتی چندین دهه خالی باقی خواهد ماند.
و بعید نیست اسد چهارمین عضو در این جمع نشست سه جانبه باشد که ماه های اتی در تهران برگزار خواهد شد و این کنفرانس بهترین موقعیت برای آشتی ترکیه و سوریه در کشوری دیگر است.
عبد الباري عطوان - رأي اليوم