العالم _ یمن
مداخله نظامی مستقیم امارات درچند کشور از جمله در يمن و ليبی درسالهای اخير تعجب خیلی ها را برانگیخت. برخی هدف از این دخالت ها را اقتصادي و متوجه به منابع نفتی عظیم یمن و برخی دیگر سیاسی تلقی می کنند اما به نظر می رسد هدف اصلی از تحرکات اخیر نظامی و حتی سیاسی در عرصه منطقه ای و بعضا فرامنطقه ای دخالت های خارجی امارات دلایل دیگری داشته باشد چه لزومی دارد در صورتی که این کشور در زمینه مالی و اقتصادی و حتی سیاسی به خاطر همراه شدن با سیاست های استعماری و غربی از موقعیت خاصی بهره مند است. بدون تردید منابع غنی نفت و گاز و صنعت توریسم این کشور را از این که ریسک کند و برای دستیابی به منابع مالی بیشتر بی نیاز می کند. پس چه عامل مهم و حیاتی باعث شده است تا این کشور در عرصه تحولات منطقه ای خود را به اب و آتش بزند و در برخی موارد هزینه های سنگینی بدهد؟
ریشه اصلی این تقلاها و تحرکات تحریک آمیز امارات را باید در جایی دیگر بررسی و جستجو کرد. دیر زمانی است که واگرایی و اختلاف میان کشورهای عربی سرعت بیشتری گرفته است. امروز دیگر چیزی به نام اتحادیه عرب به معنای واقعی کلمه وجود ندارد زیرا بسیاری از کشورهای تاثیر گذار عربی مانند سوریه ، لبنان ، الجزایر ، قطر و حتی لیبی و عمان با سیاست های تحمیلی عربستان همراهی نمی کنند. از سوی دیگر شورای همکاری خلیج فارس نیز به طور کامل رنگ باخته است و اختلافات میان اعضا علنی تر و عمیق تر می شود.. منطقه ای که کشورهای عربستان ، بحرین ، امارات و قطر در ان وجود دارند به نام شبه جزیره عربستان شناخته می شود.. تشکیل برخی از این کشورها نتیجه سیاست استعماری انگلیسی ها و غربی ها در منطقه شبه جزیره عربستان است. بنابراین دیر زمانی است که عربستان معقتد است کشورهای جزیره ای کوچک اطراف ان در واقع بخشی از خاک عربستان بوده اند که در طول تاریخ از آن جدا شده اند. عربستان ادعای مالکیت بر این کشورهای کوچک و در همین حال ثروتمند دارد. اختلافات مرزی عربستان با کشورهای همسایه خود هر از چندگاهی سرباز می کند و باعث نا ارامی هایی در منطقه می شود.
در سپتامبر 1992 نیروهای نظامی عربستان سعودی به قطر تجاوز کردند و بخشهایی از خاک این کشور را به تصرف درآوردند. به دنبال آن ، قطر اجرای قرارداد مرزی 1965 با عربستان سعودی را به حال تعلیق در آورد و به عنوان اعتراض از شرکت در نشستهای شورای همکاری خلیج فارس خودداری کرد. پس از 3 ماه کشمکش، سرانجام با میانجیگری مصر، دو کشور موافقتنامهای برای حل و فصل اختلافات مرزیشان منعقد کردند.
ریاض مدعی است که قطر بخشی از منطقه « الاحساء » است و تحت فشارهای انگلیس حد و مرز قطر را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخت وگرنه هنوز به آن چشمداشت دارد. بالاخره دو کشور بعد از سال ها تنش های مرزی سال 1965 توافقنامه ای را امضا کردند که بر اساس آن مرزهای دو طرف ترسیم ، مشخص و لزوم احترام به آن ارائه شد.
این چشمداشت و طمع عربستان در قبال کشور امارات نیز وجود دارد. اماراتی ها به خوبی می دانند که دیر یا زود قربانی طمع ورزی ، توسعه طلبی و زیاده خواهی عربستان می شوند. بنابراین دست به کار شدند تا بتوانند برای رویارویی با عربستان در جنگ احتمالی آینده – دیر یا زود رخ خواهد داد- برگ برنده ای داشته باشند. روابط امروزعربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله امارات رابطهای برابر و مبتنی بر احترام متقابل نیست، بلکه رابطهای از بالا به پایین و همراه با حس برتری و سیادت عربستان سعودی است.
روند روابط عربستان و امارات نشان میدهد که موضوعاتی مانند اختلافات تاریخی، به همراه مسائل منطقهای و تفاوتهای ایدئولوژیک در کنار تأثیر ایالات متحده بر این کشورها، بستر روابط آینده این دو کشور را شکل میدهد. موضوع اول اختلافات تاریخی، ارضی و مرزی، عربستان و امارات عربی متحده است. اختلافات مرزی میان دو کشور و در پی آن اشغال بخشی نفت خیز از خاک امارات توسط سعودیها، که روزانه 650 هزار بشکه نفت خام از آن توسط ریاض استحصال میشود، سبب شده است که ذهنیت حاکمان امارات نسبت به آل سعود همواره با گونهای از احساس تهدید همراه باشد. در همین راستا، محتوای ایمیلهای هک شده سفیر امارات در واشنگتن نشان میدهد که وی خطاب به یکی از مسئولین امنیتی اماراتی آورده است که عربستان سعودی دومین تهدید برای امارات است؛ لذا باید اطلاعات کافی در سطوح مختلف از این کشور جمعآوری گردد.
گسترش عمق راهبردی مهم ترین اولویت یمن
بنابراین و با توجه به موارد ذکر شده باید گفت مهم ترین هدف از حضور نظامی و مداخله نظامی امارات در یمن سیطره بر برخی از جزایر این کشور است تا عمق راهبردی خود را گسترش دهد. امارات از جمله کشورهایی است که عمق راهبردی ندارد و در صورتی که احیانا هدف حمله نظامی سعودی ها قرار بگیرد چاره ای جزء تسلیم شدن نخواهد داشت. در همین راستا امارات تلاش زیادی کرد تا به هر طریقی که شده است جزیره سقطری در یمن را اشغال کند و این روزها نیز تلاش می کند تا در الحدیده به مطالبات مد نظرش برسد. امارات در صدد است تا با اشغال این جزایر بر این اساس بعد از عدن و سقطری این بار امارات سودای اشغال الحدیده را در سردارد.
در هرگونه جنگ احتمالی با عربستان بتواند از برگه های برنده و اهرم فشار منحصر به فرد خود رونمایی کند
سید محمد مسعودی علوی