العالم ـ گزارش
بازی از آنجا شروع شد که در ژوئن 2013 و در سالگرد تحلیف محمد مرسی، نخستین رئیس جمهور انقلاب 2011 مصر، مخالفت ها علیه وی بالا گرفت و به اختلاف درکابینه دامن زد به طوری که شماری از وزیران کابینه از جمله عبدالفتاح السیسی وزیر دفاع وقت استعفا کرده و خواهان کناره‌گیری مرسی از قدرت و برگزاری انتخابات زودهنگام در مصر شدند.
در حالی که مخالفان محمد مرسی در میدان تحریر قاهره تجمع کرده بودند، حامیان وی نیز در حوالی مسجد رابعه عدویه به حمایت از رئیس جمهور پرداختند. با وجودی که محمد مرسی به خاطر ضعف‌های دولت نوپای خود از مردم عذرخواهی کرد، اما اعتراضات همچنان گسترش یافت.
در نهایت شامگاه 3 ژوئیه 2013 ارتش مصر به رهبری عبدالفتاح السیسی با کودتایی محمد مرسی را از قدرت برکنار کرد و طی سخنانی با اعلام برکناری مرسی، عدلی منصور، رئیس دادگاه قانون اساسی مصر را به عنوان رئیس جمهور موقت برای شش ماه تا برگزاری انتخابات زودهنگام معرفی کرد. پس از کودتا، ارتش به مرسی پیشنهاد داد به قطر یا هر کشور دیگری که می خواهد برود ولی مرسی این درخواست را نپذیرفت و همراه اعضای هیئت دولتش، در مرکز گارد ریاست جمهوری، تحت حبس قرار گرفت مدتی بعد مرسی را از آنها جدا کرده و به ساختمان وزارت دفاع مصر منتقل کردند و درنهایت عبدالفتاح السیسی که علیه مرسی کودتا کرده بود، با شرکت در انتخابات به عنوان رییس جمهور انتخاب شد و همچنان دراین سمت باقی است.
پس از این ماجرا فرایند سرکوب سیستماتیک اخوان المسلمین آغاز شد و دادگاه نظامی مصر روز 3 سپتامبر 2013 (12 شهریور 1392) اعلام کرد، یکی از اعضای اخوان‌المسلمین به حبس ابد و 51 عضو دیگر به 5 تا 15 سال زندان محکوم شدند. طبق اعلام دادگاه نظامی مصر، سه عضو اخوان‌المسلمین به 15 سال زندان و 48 عضو دیگر به پنج تا ده سال زندان محکوم شدند. در همین حال 12 نفر از متهمان نیز بر اساس رای دادگاه تبرئه شدند. اتهام اصلی این افراد حمله به سربازان ارتش و آتش زدن کلیساها در شهر سوئز در جریان اعتراضات به برکناری مرسی در ماه اوت عنوان شد از سوی دیگر مرسی نیز پس از روند طولانی دادگاهی، ابتدا به اعدام و سپس به حبس ابد محکوم شد.
حالا حدود پنج سال از سرنگونی دولت محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر و اعتراضات طرفداران اخوان المسلمین به کودتای نظامی می گذرد، اما سریال سرکوب طرفداران و محاکمه اعضای اخوان المسلمین مصرهمچنان ادامه دارد.
اعضای اخوان المسلمین مصر پس از کودتای نظامی و برکناری اولین رییس جمهور منتخب مصر، نقش فعالی در اعتراضات و تحصن های پس از آن ازجمله تجمع طرفداران مرسی در میدان رابعه عدویه ایفا کردند که به برخورد شدید دولت نظامی مصر با این گروه منجر شده است به طوری که بسیاری از اعضا و رهبران این حزب اسلام گرای مصری کشته یا دستگیر شده و اکنون نیز پس از گذشت حدود پنج سال از وقایع میدان رابعه عدویه همچنان بسیاری از آنها در دادگاه های این کشور محاکمه و احکام سنگینی برایشان صادر می شود.
تازه ترین اقدام دولت مصر در سرکوب گروه اخوان المسلمین، صدور حکم اعدام دسته جمعی برای 75 تن از اعضای این گروه است که روز شنبه (6 مرداد ماه 1397) در دادگاه جنایی قاهره به ریاست قاضی "حسن الفرید" رقم خورد.
گروه با سابقه اخوان المسلمین که در سال 1928 میلادی (1307 شمسی) در شهر "اسماعیلیه" مصر به رهبری «حسن البنا» بنیان نهاده شد به مرور توسعه یافت و فعالیت های خود را حتی به دیگر کشورهای عربی و اسلامی گسترش داد، اما طی سال های گذشته به خاطر سرکوب شدید هوادارانش و دستگیری گسترده رهبران و اعضای آن به ویژه پس از سقوط دولت محمد مرسی حالا در ضعیف ترین سطح فعالیت خود قرار دارد.
رهبران ارشد این گروه از جمله محمد مرسی رئیس جمهوری سابق مصر، محمد البدیع مرشد این حزب، خیرت الشاطر و رشاد البیومی دو معاون البدیع و محمد البلتاجی و عصام العریان از رهبران ارشد و هزاران تن دیگر از اعضای آن اکنون در زندان هستند.
عبدالفتاح السیسی، فرمانده سابق ارتش مصر پس ازکودتای نظامی و برکناری مرسی گفته بود که اگر در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی برسد، گروه اخوان المسلمین در مصر آینده ای نخواهد داشت.
اقدام دولت مصر در تروریستی خواندن این گروه که در اواخر ماه دسامبر 2013 صورت گرفت و به دنبال آن دفتر مرکزی و همه دفاتر آن بسته شد، در راستای اجرای همان تهدید السیسی برای مقابله با این حزب بود که یاد آور بازگشت فضای مصر به دوران جمال عبدالناصر، انور سادات و حسنی مبارک است که همواره به مبارزه و سرکوب این گروه مبادرت می کردند.
اخوان المسلمین علاوه بر دچار شدن به تنگناها و سرکوب ها از سوی حکومت مصر با مشکلات ساختاری و از هم پاشیدگی داخلی نیز مواجه است به طوری که هم اکنون مرشد این گروه یا اعضای مجلس شورای این حزب مشخص نیست و در عمل فاقد یک ساختار تشکیلاتی است.
از سوی دیگر کشورهای حامی اخوان المسلمین ازجمله قطر و ترکیه درشرایطی نیستند که به لحاظ سیاسی بتوانند از این گروه حمایت کنند و این درحالی است که کشورهای مخالف اخوان همچون عربستان سعودی و امارات روابط سیاسی نزدیکی با حکومت مصر دارند و این مساله نیز مزید برعلت و منجر شده که السیسی پس ازکودتا علیه مرسی و تکیه زدن بر کرسی وی، با پشتوانه بیشتری گیوتین خود را بر گرده کابوس اخوان المسلیمن فرود آورد و کمر به نابودی آن بندد.
احمد نیکنام