العالم- اروپا
«فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه بر تمایل این اتحادیه برای افزایش تعامل اقتصادی و تجاری با ایران علیرغم تحریمهای آمریکا تأکید کرد.
موگرینی که در دانشکده مطالعات بینالملل «راجاراتنام» دانشگاه «نانیانگ» سنگاپور گفت: «مصمم هستیم علیرغم تصمیم آمریکا برای نقض تعهدات خود ذیل توافق هستهای و اعمال تحریمها تعامل اقتصادی و تجاری قانونی خود را با ایران را ادامه و حتی افزایش دهیم.»
وی بار دیگر یادآوری کرد که راستیآزماییهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی همواره پایبندی ایران به تعهداتش در توافق هستهای را تأیید کرده است.
علیرغم این موگرینی با یادآوری «وزن آمریکا در مبادلات مالی» تصریح کرد که همکاری با ایران با وجود تحریمهای آمریکا دشوار خواهد بود.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز ۲۵ تیرماه هم سخنان مشابهی مطرح کرده بود. او حدود سه هفته پیش در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه اطمینان دارد تدابیر اتحادیه اروپا میتوانند در برابر فشارهای آمریکا دوام آورده و برجام را حفظ کنند، گفت: «ما داریم با تمام سرعت کار میکنیم. امروز تصمیم شورا را برای به روز رسانی قوانین مسدودساز داشتیم. اگر اشتباه نمیکنم دو هفته پیش، پارلمان اروپا هم رضایت خودش را اعلام کرد.»
وی علیرغم این اضافه کرد: «اما اینکه من تا چه اندازه [از موفقیتآمیز بودن این تدابیر] اطمینان دارم، باید به شما بگویم که کار دشواری است، زیرا وزن آمریکا در اقتصاد جهانی و نظام مالی، قابل توجه است، اما ما مصمم به حفظ این توافق هستیم.»
ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان در تیرماه سال ۱۳۹۴ به توافقی دست یافتند که قرار بود در ازای ایجاد محدودیت در بخشهایی از فعالیتهای هستهای ایران، همه تحریمهای بینالمللی و یکجانبه مرتبط با برنامه هستهای ایران را رفع کند.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنیها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنیها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هستهای خارج خواهد کرد.
ترامپ سرانجام سهشنبه ۸ می (۱۸ اردیبهشتماه) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج کرد و فرمانی را برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران پس از دورههای زمانی ۹۰ و ۱۸۰ روزه امضا کرد.
«حسن روحانی» بعد از خروج آمریکا از برجام گفت در صورتی که ایران در هفتهها و ماههای آینده به این نتیجه برسد که با همکاری پنج کشور دیگر میتواند به خواستههای خود در برجام برسد اجرای این توافق هستهای را ادامه خواهد داد.
بسته پیشنهادی اقتصادی اتحادیه اروپا برای حفظ برجام روز پنجشنبه ۱۴ تیرماه به ایران ارائه شد. آقای روحانی ساعاتی بعد از ارائه این بسته در تماس تلفنی با رئیسجمهور فرانسه و صدراعظم آلمان بسته پیشنهادی اروپا برای حفظ برجام را «مأیوسکننده» خواند و گفت انتظار ایران از بروکسل «ارائه یک برنامه عملیاتی روشن و دارای زمانبندی» است.
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران هم از طرفهای اروپایی خواسته به جای ارائه وعدههای کلی و مبهم، تعهداتی قابل اجرا و قابل راستیآزمایی ارائه دهند.