پایان توافق سنتی واشنگتن و ریاض/ عربستان در مقابل طعنه‌های توهین‌آمیز ترامپ چه می کند؟

العالم - گزارش

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز یکشنبه با سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان تماس گرفت و مسائل دوجانبه را بررسی کرد. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ترامپ به ملک سلمان فشار آورده است تا تولید نفت را بیشتر کند. 

ترامپ در سخنرانی روز سه‌شنبه که در ایالت می‌سی‌سی‌پی در یک نشست انتخاباتی سخنرانی می‌کرد، گفت که پیشتر به پادشاه عربستان هشدار داده است که « ما از شما حفاظت می‌کنیم چون که  شما بدون بدون حمایت آمریکا ، احتمالا دو هفته بیشتر دوام نمی‌آورید ، پس باید هزینه نظامی خودتان را افزایش دهید»

وی گفت: " به او گفتم که شما تریلیون‌ها دلار دارید. فقط خدا می‌داند که اگر به عربستان حمله شود، چه اتفاقی رخ خواهد داد." به گزارش رأی الیوم، ترامپ افزود: "به او گفتم؛‌ ای پادشاه، شاید نتوانی از هواپیماهایت محافظت کنی. چون به عربستان حمله خواهد شد. اما اگر با ما باشید، امن خواهید بود. اما ما در مقابل، آن چیزی را که باید به دست بیاوریم را به دست نمی‌آوریم."

در ماه می ۲۰۱۷، ترامپ در حین سفر به ریاض، قرارداد تسلیحاتی به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار با ملک سلمان امضا کرد، اما به این امر بسنده نکرد و هنگامی که محمد بن سلمان، در مارس سال جاری به واشنگتن رفت، ترامپ در حین استقبال از ولیعهد، از او سوء استفاده سیاسی و رسانه‌ای کرد. ترامپ در یک نمایش مضحک و نامناسب، جدول‌هایی را به نمایش گذاشت که جزئیات قرارداد‌ها را نشان می‌داد. 



رئیس جمهور آمریکا بارها در برابر امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه  چیزی را که از کشورهای خلیج فارس می خواهد تکرار کرد و گفت:ما هفت تریلیون دلار در خاورمیانه خرج کرده ایم و هیچ چیزی به دست نیاوردیم. کشورهای ثروتمندی در آنجا هستند که شما به خوبی آنها را می شناسید و هزینه آن را پرداخت خواهند کرد و مجبورشان می کنیم نظامیان خود را به سوریه روانه کنند و ما نظامیان خود را به خانه برمی گردانیم.ترامپ به خوبی به شرایط بن سلمان واقف است و کاملا می داند که چگونه او همه تخم مرغهایش را در سبد وی قرار داده است و به همین جهت به صورت عمدی از تحقیر او ابایی ندارد و بارها برابر دوربینها و رسانه ها از واژه «دوشیدن» بن سلمان و عربستان سعودی استفاده کرده است.

پبش از این؛ ترامپ در تبلیغات انتخاباتی‌اش، به عربستان عنوان "گاو شیرده" داد که عربستان برای ما گاوی شیرده است که هر وقت بخواهیم از آن طلا و دلار می دوشیم و هروقت شیرش تمام شود آن را سر می بریم.

روزنامه القدس العربی نوشت عربستان از حیث تعهدات مالی، هدف محبوب ترامپ شده است. رئیس‌جمهور آمریکا دیگر حتی به کمترین سطوح مقبول در گفتگو‌های بین المللی هم متعهد نیست. او علنا از یک لحنی استفاده می‌کند که در آن، عناصری از توهین، تمسخر، اخاذی و تهدید مخلوط شده‌اند." 

یک منبع مطلع عربی در واشنگتن به نقل از یک عضو کنگره آمریکا به پایگاه اینترنتی العهد گفت ترامپ پس از دیدار ماه گذشته اش  با بن سلمان در کاخ سفید از کارکنانش خواسته است «صندلیها و اشیایی را که بن سلمان لمس کرده و بر روی آن نشسته است بگردند و اگر شپشی به جا مانده است تمیز کنند. »

مرحله گذشته در مناسبات بین آمریکا و عربستان سعودی با عنوان توافق نفت در برابر حمایت معروف بود

این مرحله در جریان دیدار فرانکلین روزولت و ملک عبدالعزیز به‌روی عرشه ناو کوینسی آمریکا در سال 1945 بنیانگذاری شد، به این ترتیب آمریکا میراث‌خوار استعمار انگلیس در کشورهای حاشیه خلیج فارس شد و مسئولیت حمایت از عربستان در مقابل تهدیدات خارجی و داخلی حاکمیت آل‌سعود را به‌عهده گرفت.

با وجود این، در مرحله گذشته عربستان نفت و چاه‌های نفتی این کشور و منابع زیرزمینی خود را به آمریکا تحویل نداده بود و دلارهای نفتی خود را به‌شکل قراردادهای تسلیحاتی و فروش کالا و ارائه خدمات و... به این کشور می‌داد، در همین حال جریان‌های سیاسی و دینی عربستان مخالف سلطه آمریکا بر این کشور بودند.

روش حمایت آمریکا از عربستان در مقابل درآمدهای نفتی در دوره دوم ریاست جمهوری باراک اوباما با تزلزل مواجه شد و رژیم آل‌سعود به حمایت از جنگ‌های نیابتی در منطقه فراتر از نیازمندی‌های آمریکا همت گماشت. این جنگ‌ها به‌صورت ویژه در عراق و سوریه و یمن دنبال می‌شد. اوباما معتقد بود که آمریکا نمی‌تواند در برابر تناقض‌هایی که تهدیدکننده فروپاشی داخلی سعودی‌ها است، از این رژیم حمایت کند، به همین علت اوباما از عربستان خواست تا روش‌های حاکمیت خود را تغییر دهد و اصلاحات داخلی را در این کشور انجام دهد.

باج‌خواهی جدید ترامپ از عربستان "حراج نفت در مقابل امنیت"

ترامپ اما این روش را کاملاً دگرگون کرد و ابراز داشت سلاح‌هایی که عربستان سعودی از آمریکا و کشورهای غربی خریداری می‌کند، برای حمایت از این کشور کافی نیست. وی تأکید کرد که عربستان در برابر تحویل دادن درآمدهای خود نمی‌تواند از امنیت برخوردار باشد، بلکه باید به ترامپ آزادی عمل در خصوص افزایش تولید نفت عربستان سعودی برای تحت پوشش قرار دادن نیازهای بازار را بدهد، چرا که ترامپ به‌دنبال افزایش تحریم‌ها بر ایران و کاهش صادرات نفت این کشور بود. وی همچنین تلاش داشت سازمان اوپک را از بین ببرد و قیمت نفت را کاهش دهد تا به این ترتیب بتواند از آمریکا و کشورهای صنعتی در برابر بحران‌های اقتصادی که در نتیجه افزایش احتمالی قیمت نفت و گاز گریبان‌گیر آنها می‌شود حمایت کند.

هزینه‌های مستقیمی که ترامپ از عربستان طلب می‌کند، تهدیدات جدی در خصوص بحران اقتصادی داخلی در عربستان را افزایش داده است. نرخ تعادلی قیمت نفت در بودجه عربستان سعودی حدود 87 دلار برای هر بشکه تعریف شده و در صورتی که قیمت نفت کاهش پیدا کند، بودجه عربستان نیز با کسری مواجه خواهد شد، در حالی که بودجه مازاد عربستان در سال 2008 بالغ بر 155 میلیارد دلار بود، اما کسری بودجه این کشور در سال 2018 فراتر از رقم 60 میلیارد دلار است.

محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی برای جبران خسارت‌های ناشی از کسری بودجه تلاش کرده هزینه‌های دولتی را حدود 30 میلیارد دلار کاهش دهد. وی همچنین به‌دنبال خصوصی‌سازی 5 درصد از سهام آرامکو به‌ارزش 30 میلیارد دلار است. البته تمامی این اقدامات باعث تهدید بیشتر قشر فقیر در عربستان سعودی می‌شود، چرا که افزایش صرفه‌جویی‌های دولتی آنها را تهدید می‌کند و شاهزادگان سعودی از کنار گذاشتن امتیازات خود در مالکیت نفت عربستان خودداری می‌کنند.

ترامپ به ملک سلمان یادآور شد که هزینه حمایت واشنگتن از عربستان بسیار بیشتر از صدها میلیارد دلاری است که این کشور تاکنون پرداخت کرده است. نیم‌نگاه ترامپ به خصوصی‌سازی تمامی شرکت آرامکو در بورس نیویورک است تا به این ترتیب 2000 میلیارد دلار پول را از چنگ عربستان در آورد و تصمیم‌گیری در خصوص آن را به‌عهده خود داشته باشد. البته احتمالاً نگاه ترامپ فراتر از این باشد و وی تلاش کند عربستان را به استقراض از بانک جهانی و بانک‌های آمریکایی مجبور کند تا به این ترتیب بالاترین بودجه موجود میان کشورهای عربی را از بین ببرد.

نکته قابل توجه اینکه ترامپ همچنان هیچ اشاره‌ای به قانون جاستا نکرده است، قانونی که بار دیگر تحرکات خود را آغاز کرده تا خسارت خانواده‌های 2500 قربانی حادثه 11 سپتامبر و 20 هزار زخمی و مؤسسات متضرر را که بالغ بر صد میلیارد دلار است، از عربستان طلب کند.

با وجود این، ترامپ هیچ حمایتی از عربستان در مورد تناقض‌های داخلی که حاکمیت این کشور را تهدید می‌کند، به‌عمل نیاورده و حتی به‌دنبال افزایش این تناقض‌ها است. ترامپ حتی در برابر تهدیدات خارجی نیز از عربستان حمایت نمی‌کند، بلکه این کشور را تشویق می‌کند تا دولت‌های منطقه را تهدید کند. تنها موضوعی که ترامپ از عربستان حمایت می‌کند، در روند تجاوز به یمن و کشتار یمنی‌ها و گرسنه نگه داشتن آنها است.

سعودی ها در نشست با ترامپ با اشتیاق به سخنان ضد ایرانی او گوش می دهند  اما فراموش کردند که ترامپ در کارزار انتخاباتی بارها آنها را به دست داشتن در حادثه 11 سپتامبر وحمایت از گروههای تروریستی متهم کرد وگفت سعودی ها همان بزدل هایی هستند که پول در اختیار داعش قرار می دهند و البته در  ایمیل‌های افشا شده هیلاری کلینتون، وزیر خارجه اسبق آمریکا و رقیب ترامپ نیز اعتراف شده بود که طی سال‌های اخیر، عربستان سعودی در کنار قطر به صورت مخفیانه از گروه تروریستی داعش و سایر گروه‌های افراط گرا در منطقه حمایت مالی و لجستیکی می‌کند.

علاوه بر این سعودی‌ها  خوانش محدود، خشک و متعصبانه ای از اسلام دارند و این خوانش افراطی را در سراسر جهان اشاعه داده اند که آثار آن شکل گیری دهها وصدها گروه تروریستی سازماندهی شده یا هزاران تروریست است که هر آن ممکن است دست به عملیاتی بزنند . همه این وقایع بیانگر یک چیز است  و آن اینکه روزهای خوش با ترامپ به پایان خواهد رسید و زمانی که این گاو شیرده زیانش بیش از سودش ارزیابی شد توسط همان هایی که دوشیده می شد ذبح خواهد شد.