العالم - اروپا
روزنامه نیویورک‌تایمز در تحلیلی به بررسی قصد کشورهای اروپایی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران و میزان عملی بودن برنامه‌های این کشورها پرداخته است.
نیویورک‌تایمز نوشته آمریکا از مدت‌ها پیش از قدرت اقتصادی و مالی‌اش برای پیگیری اهدافش در زمینه سیاست خارجی استفاده کرده و این اقداماتش معمولاً در فعالیت شرکت‌های خارجی اخلال ایجاد کرده و متحدان نزدیک آمریکا را ناامید کرده است.
هفته گذشته، اما اتحادیه اروپا، از طرحی جدید برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران خبر داد.
«فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت این اتحادیه در حال ایجاد «نهادی برای پرداخت‌های ویژه» با هدف محافظت از شرکت‌های غیرآمریکایی در برابر تحریم‌های آمریکا است.
نیویورک‌تایمز نوشته است: «سوال‌های بزرگی درباره طرح اتحادیه اروپا برای ایجاد سامانه پرداخت پول به ایران وجود دارد. از جمله این سوالات، موارد زیر هستند: آیا چنین نهادی می‌تواند به حفظ مقادیر معنادار تجارت با ایران منجر شود؟ آیا می‌تواند این اقدام را از تحقیقات مالی ایالات متحده، مخفی کند؟ آیا چنین مکانیسمی برای اینکه واقعاً موثر باشد، نیازمند استفاده دو دشمن بزرگ آمریکا یعنی چین و روسیه خواهد بود؟»
به نوشته روزنامه آمریکایی، برای هر دو طرف، در این موضوع، مسائل مهمی به گرو گذاشته شده‌اند.
انتظار می‌رود دولت دونالد ترامپ، با هر گونه تلاش برای حمایت مالی با ایران مبارزه کند. اما اتحادیه اروپا هم در تلاش است نشان دهد که ترامپ و آمریکا نمی‌توانند مهم‌ترین دستاوردهایش در زمینه سیاست خارجی را به باد دهند.
مکانیسم اتحادیه اروپا هم اهداف و کارکرد ساده‌ای دارد: این اتحادیه بایستی راهی ایجاد کند تا شرکت‌ها، در شرایطی که بانک‌های غربی همکاری نمی‌کنند، بتوانند پول را به داخل و خارج از ایران منتقل کنند. اما به نوشته نیویورک‌تایمز، عده زیادی به این طرح مشکوک هستند.
نیویورک‌تایمز نوشته است: «برخی از تحلیلگران گفته‌اند اتحادیه اروپا به احتمال زیاد اصلاً انتظار ندارد که چنین نظام پرداختی کاملاً ایجاد شود. به گفته این تحلیلگران، این مکانیسم، بیشتر ژستی به شمار می‌رود تا اروپایی‌ها ایران را مجاب به پایبندی به توافق هسته‌ای کنند.»
مطابق این تحلیل، بزرگترین چالشی که احتمالاً اروپا در این راستا با آن مواجه خواهد بود که شرکت‌های بزرگ غربی، اصلاً نیازی به این نهاد مالی نخواهند داشت، چون اصلاً قرار نیست تجارتی با ایران داشته باشند. شمار زیادی از شرکت‌های چند ملیتی بعد از خروج آمریکا از برجام، بازار ایران را ترک کرده‌اند.
علاوه بر این، اتحادیه اروپا با چالش متحمل بزرگ دیگری هم رو به رو است: بانک‌ها احتمالاً تمایلی به داشتن هیچ‌گونه ارتباط با نهاد مورد بحث نخواهند داشت، زیرا این کار آنها را در معرض تحریم‌های آمریکا قرار می‌دهد. در صورتی که بانک‌های غربی با این نهاد مالی قطع ارتباط کنند، شرکت‌های اروپایی راهی برای جا به جا کردن پول از طریق آن نخواهند داشت.
به نوشته نیویورک‌تایمز، اتحادیه اروپا ممکن است بخواهد از یک نهاد دولتی، مثل «بانک سرمایه‌گذاری اروپا» برای انجام تراکنش‌های مالی از طریق نهاد مالی مورد نظر استفاده کند، اما چنین اقدامی، آن نهاد را هم در معرض تحریم‌های آمریکا قرار می‌دهد.
در این گزارش آمده است: «حتی اگر اتحادیه اروپا بتواند سامانه مورد نظر را ایجاد کند باید بتواند شرکت‌ها را متقاعد کند که این نهاد مالی قابل اعتماد است و آنقدر ایمن است که ایالات متحده قادر به نفود در آن نیست.»
فارس