العالم _ آمریکا
به گزارش العالم به نقل از نیویورک تایمز؛ سیاست آمریکا‌محورِ دونالد ترامپ با مانعی مهجور در قلب زیرساخت‌های مالی جهان برخورد کرده است.
دولت ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و در حال اعمال مجدد تحریم‌ها بر ضد تهران است. این تحریم‌ها شرکت‌های غربی و بانک‌ها را با یک گزینه دشوار روبرو کرده است: اگر آن‌ها با ایران تعاملات تجاری داشته باشند، دسترسی خود را به بازار‌های آمریکا و نهادهای مالی این کشور از دست خواهند داد. پس عجیب نیست که کسب و کارها و بانک‌ها در حال قطع روابط خود با ایران هستند و یا برنامه‌های سرمایه‌گذاری خود را در این کشور معلق کرده اند. اما یک پیوند مالی با ایران همچنان پابرجاست: سرویس پیام‌رسان مالی که نقشی اساسی در انتقال پول در سامانه جهانی بانکی ایفا می‌کند.
این خدمت از سوی یک مؤسسه بلژیکی با عنوان سوئیفت ارائه می‌شود. اگر یک بانک بخواهد مبلغی را به بانکی دیگر منتقل کند، قصد خود را با ارسال یک پیام از سامانه سوئیفت به آن بانک اعلام می‌کند. این پول به خودِ سوئیفت تعلق نمی‌گیرد.
از آنجایی که موج جدید تحریم‌های آمریکا حوزه پیام‌های مالی را در بر می‌گیرد، سوئیفت حالا خود را از سوی آمریکا تحت فشار می‌بیند تا روابطش را با تهران قطع کند. اما هنوز به این کار تن نداده است و زمان نیز به سرعت می‌گذرد. این تحریم‌ها پس از 4 نوامبر (13 آبان) عملیاتی خواهند شد.
دولت ترامپ حالا باید چندین گزینه دشوار را بررسی کند. ترامپ می‌تواند موضعی سخت‌گیرانه اتخاذ کند و جریمه‌ای را بر ضد سوئیفت و یا بانک‌ها و افراد متصل به آن در نظر بگیرد. اما این وضع می‌تواند نهادهای مالی مهمی را که با سوئیفت کار می‌کنند با اختلال مواجه کند. نمی‌توان اهمیت سوئیفت را نادیده گرفت. سوئیفت بیش از 11 هزار بانک را در بیش از 200 کشور به یکدیگر متصل می‌کند و نهاد دیگری وجود ندارد که بتواند به سرعت جای آن را پر کند.
اما اگر سوئیفت همچنان مجاز باشد روابط کنونی‌اش را با ایران حفظ کند، مقامات ایران می‌توانند از آن برای انتقال پول به داخل و خارج از کشور استفاده کنند. این وضع همچنین به اتحادیه اروپا کمک خواهد کرد توافق هسته‌ای را حفظ کند.
این‌ها بخشی از پرسش‌هایی هستند که در نبرد سوئیفت مطرح شده اند:
دولت ترامپ تاکنون درباره سوئیفت چه گفته است؟
جان بولتون مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ موضعی خصمانه را در قبال تحریم‌های ایران اتخاذ کرده است. وی ماه گذشته گفت مدیران اجرایی و نهادهایی مانند سوئیفت باید بپرسند آیا تعامل تجاری با ایران با توجه به ریسک‌های مرتبط با آن ارزشمند است یا خیر.
اما وزارت خزانه‌داری آمریکا در عمل بر اِعمال تحریم‌ها مدیریت می‌کند و برای اجرایی کردن آن‌ها از اختیارات گسترده‌ای برخوردار است. وقتی از این وزارتخانه درباره چگونگی برخورد با سوئیفت پرسش شد، از اظهارنظر صریح در خصوص اعمال تحریم‌های احتمالی بر ضد سوئیفت امتناع کرد. این آژانس در بیانیه‌ای که به وسیله ای‌میل منتشر شد افزود: «وزارت خزانه‌داری قصد دارد بر ضد کسانی که معاملات ممنوع‌شده را انجام می‌دهند وارد عمل شود؛ بدون در نظر گرفتن مکانیسم‌هایی که ممکن است یک فرد یا نهاد از آن برای معاملات تجاری با یک نهاد در ایران بهره ببرد.»
انتظار می‌رود استیون منوچین -- وزیر خزانه‌داری آمریکا -- درباره تحریم‌های ایران و سوئیفت با مقامات اروپایی در نشست بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در بالیِ اندونزی مذاکره کند؛ نشستی که روز یکشنبه خاتمه می‌یابد.
آیا با در نظر گرفتن تهدید تحریم‌ها، سوئیفت تصمیم نمی‌گیرد روابطش را با ایران قطع کند؟
از آنجایی که شرکت‌های بزرگ انرژی اروپایی -- با بیان این نکته که نمی‌خواهند تعاملاتشان را با آمریکا خدشه‌دار کنند -- روابطشان را با ایران قطع کرده اند، سوئیفت نیز ممکن است چنین کند. یا سوئیفت ممکن است به این نتیجه برسد که همکاری با ایران بسیار خطرناک است و احتمالاً به این نکته اشاره کند که بانک‌های ایران به طور مطلوب از قواعد و اصول بین‌المللی تبعیت نمی‌کنند. به خاطر بیاورید که سوئیفت در سال 2012 و زمانی که تحریم‌ها بر ضد ایران وضع شد، روابطش را با تهران قطع کرد.
اما ممکن است شرایط کنونی برای مدیران سوئیفت چندان آشکار نباشد. در سال 2012 هم آمریکا و هم اتحادیه اروپا جرایمی را بر ضد ایران وضع کردند و سوئیفت، به عنوان یک نهاد بلژیکی، ناچار بود از قوانین اتحادیه تبعیت کند.
حالا اتحادیه اروپا می‌کوشد تجارت و پیوندهای مالی را با ایران حفظ کند، و فعالانه در تلاش است تا سیاست آمریکا را در قبال ایران تضعیف کند. سوئیفت ممکن است احساس کند اگر در برابر آمریکا سر تعظیم فرود آورد، احتمالاً روابطش با اتحادیه اروپا تضعیف خواهد شد. اتحادیه اروپا در حال کار بر روی سامانه مالی خودش به منظور پشتیبانی از پرداخت‌ها به ایران است.
سوئیفت در بیانیه‌ای اعلام کرده در حال مشورت با مقامات آمریکایی و اتحادیه اروپا است.
تنش‌ها در خصوص سوئیفت چه شرایطی را ایجاد خواهد کرد؟
اگر دولت ترامپ بر ضد سوئیفت وارد عمل شود، باید این کار را با دقت انجام دهد. تحریم سوئیفت به احتمال فراوان سبب خواهد شد بانک‌ها از آن استفاده نکنند؛ اقدامی که برای ترغیب سوئیفت به قطع کردن روابطش با ایران کافی خواهد بود.
اما تهدید تحریم سوئیفت می‌تواند نظام مالی جهانی را با اختلال روبرو کند. آژانس‌هایی نظیر وزارت خزانه‌داری آمریکا معمولاً از اتخاذ سیاست‌هایی که معماری مالی جهان را تحت فشار قرار می‌دهد اجتناب می‌کنند. وزارت خزانه‌داری همچنین می‌تواند با تمسک به "برنامه رهگیری تأمین مالی تروریسم" از سوئیفت اطلاعات دریافت کند. اگر سوئیفت پردازش درخواست‌های مرتبط با نقل و انتقالات مالی ایران را متوقف کند، ممکن است آمریکا اطلاعات کمتری درباره مبالغی که به ایران وارد و از ایران خارج می‌شود به دست آورد.