العالم- اروپا
نشریه آلمانی «اشپیگل» موضع‌گیری روز گذشته «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه درباره پرونده «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی را سوژه تازه‌ترین گزارش خود درباره حواشی مربوط به قتل این روزنامه‌نگار مشهور قرار داد.
در این گزارش با عنوان «جنگ اعصاب میان اردوغان و شاهزاده» آمده است که نمایش اردوغان در برابر نمایندگان حزب خود ؛حزب «عدالت و توسعه» اقدامی عادی است. او از دستاوردها و سفرهایش صحبت می‌کند و گهگاه هم از مخالفان سیاسی انتقاد می‌کند و معمولا هم حزبی‌های او از سخنرانی‌های هفتگی‌اش لذت می‌برند اما سه‌شنبه این هفته با بقیه هفته‌ها فرق داشت. میلیونها نفر از هموطنانش سخنرانی وی را در تلویزیون دنبال کردند و شبکه‌های سی. ان. ان و بی. بی. سی هم به صورت زنده سخنرانی اردوغان را از آنکارا گزارش کردند.
در ادامه آمده است که او روزهای قبل گفته بود که حقیقت را بی پرده درباره احتمال قتل خاشقچی در کنسولگری سعودیها در استانبول افشا خواهد کرد. خاشقچی از دوم اکتبر (10 مهرماه) پس از ورود به کنسولگری مفقود شده بود و ریاض مدعی شده بود که از سرنوشت وی اطلاع ندارد. سرانجام پس از فشارهای شدید خارجی، رژیم سعودی ناچار شد که اعتراف کند که خاشقچی کشته شده است. البته بر طبق اعلام این رژیم، خاشقچی در پی درگیری در کنسولگری جان باخته است.
پلیس ترکیه هم شکی ندارد که این منتقد سیاست‌های سعودی در پی یک عملیات برنامه‌ریزی شده سعودی- عربی به قتل رسیده است.این افراد خاشقچی را کتک زده‌اند، انگشتانش را قطع کرده و سرش را از بدن جدا کرده‌اند. گزارش رسانه‌ها حاکی از این است که فایلی ضبط شده وجود دارد که به قتل اشاره دارد.
رئیس‌جمهور ترکیه در برابر حاکمیت ریاض قرار گرفته است
«ماکسیمیلیان پاپ» نویسنده این گزارش معتقد است که اردوغان خودش به افراد معتمدش اجازه می‌دهد که به صورت منظم اطلاعاتی را در اختیار رسانه‌ها قرار دهند. او شخصا نه به طور کامل درباره تحقیقات نظر داده است و نه از فایل ضبط شده حرفی زده است شاید به این دلیل که اطلاعات وی از کنسولگری به دست آمده و به همین دلیل بسیاری هم مشتاقانه منتظر سخنرانی وی در پارلمان بودند. البته اگر چه سخنرانی اردوغان انتظارات را به طور کامل برآورده نکرد اما سخنرانی وی قابل توجه بود. اردوغان گفت: «مرگ خاشقچی اقدامی ناگهانی نبود و برنامه‌ریزی شده بود.» به این ترتیب او خود را به صورت مستقیم در برابر حاکمیت سعودی قرار داد؛ رژیمی که مرگ خاشقچی را اقدامی اشتباه اعلام کرده بود.
روابط میان عربستان سعودی و ترکیه از زمان ناپدید شدن خاشقچی متشنج شده است. هر دو از کشورهای با نفوذ در غرب آسیا محسوب می‌شوند. آنکارا از اخوان‌المسلمین حمایت می‌کند یعنی همان گروهی که ریاض آن را گروهی تروریستی می‌داند. موضوع به همین‌جا هم ختم نمی شود و در مناقشه میان سعودیها و قطر هم آنکارا از قطر حمایت کرد.
آیا اردوغان به این روند ادامه می‌دهد؟
اشپیگل نوشت که به نظر می‌رسد که اردوغان می‌خواهد از موضوع خاشقچی به عنوان موضوعی برای جنگ قدرت با ریاض استفاده کند. کارشناسان معتقدند که دولت ترکیه می‌خواهد از ریاض کمک اقتصادی دریافت کند و یا اینکه این کشور را در زمینه مسئله قطر تحت فشار قراردهد. در هر حال سخنرانی روز سه شنبه وی نشان داد که او می‌خواهد به این روند ادامه دهد. رئیس جمهور ترکیه گفت که درباره صداقت «ملک سلمان» هیچ تردیدی ندارد اما پادشاه سعودی عمدا درباره فرزندش «بن‌سلمان» که جانشینش خواهد شد، سکوت کرده است.
بن سلمان فردی قدرتمند در عربستان است که علاوه بر موضوع خاشقچی، مسئول جنگ یمن هم شناخته می‌شود. کسانی که با خاندان سلطنتی آشنایی دارند تقریبا شکی ندارند که شخص بن‌سلمان فرمان قتل خاشقچی را صادر کرده است. ملک سلمان تلاش می‌کند تا مسئولیت را به گردن مقامات رده پایین بیاندازد تا فرزندش را از خطر حفظ کند. معاون رئیس سرویس اطلاعات از سمت خود برکنار شده است ضمن اینکه 18 نفر از کارکنان هم دستگیر شده‌اند. اردوغان در صحبت‌های خود به وضوح اعلام کرد که چنین اقداماتی کافی نیستند و گفت: «اگر (عربستان سعودی) گناه را بر گردن برخی مقامات امنیتی بیاندازد، این کار نه ترکیه و نه جامعه جهانی را راضی نخواهد کرد.»
این نشریه آلمانی نوشت که علاوه بر همه این موارد نباید فراموش شود که رابطه اردوغان با بن سلمان هم بسیار بد است. ولیعهد سعودی از ترکیه به عنوان بخشی از مثلث شر یاد کرده است. کارشناسان هم می‌گویند که در زمینه خاشقچی این امکان برای اردوغان ایجاد شده است که حداقل بن سلمان را تضعیف کند.
فارس