العالم - عربستان سعودی
رفتارشناسی دونالد ترامپ در قالب یک رییس دولت تاجرپیشه از همان ابتدای رسانه ای شدن قتل خاشقچی نشان میداد که او به هیچ وجه مایل نبود تا امریت قتل را متوجه بن سلمان ببیند. بر این اساس در خلال روزهای ابتدایی ماجرا کوشید تا محتاطانه موضعی دو پهلو انتخاب کند و البته پس از جدی شدن موضوع با طرح مساله ای بنام دخالت گروه خودسر در قتل خاشقچی، قلب بن سلمان را نسبت به حمایتش از ولیعهد جوان سعودی آرام کرد.
استفاده از سیاست "وقت کشی" در کنار ابراز جدیت در پیگیری پرونده بمنظور شناساندن قاتل اصلی درحالی به شکلی همزمان از سوی ترامپ تعقیب میشد که بصراحت اعلام میکرد مساله قتل یک نویسنده انقدر اهمیت ندارد که آمریکا از خدمات مواهیب "گاو شیردهی" بنام سعودی خود را محروم کند، بویژه آنکه در شرایط جدید ترامپ از بن سلمان یک "اتوی قوی" بنام مباشرت و امریت دریک قتل بدست اورده بود، اتویی که به تنهایی هم قادر بود به سقوط حکومت سلمانی بیانجامد وهم موجبات یک عمر سرسپردگی سعودی به آمریکا را رقم بزند.
ترامپ پس از بزرگنمایی وعده اش در معرفی قاتل خاشقچی، دیروز طی بیانیه ای به این اکتفا کرد که محتمل است بن سلمان از ماجرای قتل مطلع بوده باشد. با این موضع دوپهلو ترامپ ازیکسو کوشید تا حرمت دستگاه اطلاعات وامنیت کشورش"سیا" را خدشه دار نکند و از دیگر سو آینده فرمانبرداری سعودی از آمریکا را دو قبضه ضمانت اجرا ببخشد.
او با رندی تمام ارتباط میان اطلاع داشتن از قتل خاشقچی با دستور دادن نسبت به آن را مغفول گذارد و با تاکید بر اهمیت تجارت اسلحه با عربستان و معرفی خود به عنوان کسی که فقط به اقتصاد امریکا و مسائل امنیتی کشورش فکر میکند تکلیف کنگره نشینان آمریکا را که بعضا بر تنبیه بن سلمان تاکید داشتند را از یکسو و افکارعمومی جهانی حساس به سرانجام این پرونده را ازسوی دیگر یکسره کرد.
ترامپ در بیانیه اش تاکید کرد پرونده خاشقچی وحشتناک بود و ما در خصوص آن لاپوشانی نمیکنیم اما فی الواقع نهایت لاپوشانی را در این پرونده انجام داد چرا؟ جواب کاملا روشن است و در چند گزینه ساده قابل دسترسی است. اول لاپوشانی ترامپ با هدف استمرار تجارتی یکسویه با سعودی که تنها یک فقره آن ۴۵۰ میلیارد در یکسال است صورت گرفت؛ دوم لاپوشانی ترامپ برای نهایی کردن "معامله ترامپ" درخصوص مساله فلسطین صورت گرفت، معامله ای که اتفاقا نشست های نهایی آن این روزها در آمریکا و با حضور او، پمپئو، کوشنر، گرینبلاط و فریدمن درجریان است؛ ترامپ در بیانیه اش بصراحت تصریح کرد که از ریاض بخاطر حفظ منافع امریکا و اسرائیل حمایت میکند. سوم ترامپ لاپوشانی کرد چون بن سلمان قاتل بناست در تنظیم بازار نفت او را مساعدت کند و احیانا همانگونه که خاشقچی را کشت در" قتل اوپک" نیز دستیاری آمریکا را برعهده بگیرد.
البته اگرچه معامله بر سر قتل خاشقچی عمدتا و به شکلی یکطرفه بنفع آمریکا تمام شد اما سعودی هم بی نصیب از این معامله نماند. در این معامله بنظر میرسد به سعودی کمک خواهد شد که از باتلاق ۴ ساله یمن به شکلی آبرومند خارج شود، پروسه انتقال سلطنت از سلمان به ولیعهد بدون دغدعه عملیاتی شود و بالاخره مراتب اقتدار دیکتاتوری بنام بن سلمان در مقابل مدعیان سلطنت و همچنین مخالفان سرسخت او مضاعف گردد.
کلام پایانی، معامله ای احتمالی میان آمریکا، سعودی و ترکیه درقبال لاپوشانی احتمالی موضوع دست داشتن بن سلمان درقتل خاشقچی است. اینکه سردبیر «ینی شفق» دو روز پیش از وجود نواری صوتی سخن گفت که امریت بن سلمان در قتل خاشقچی را نشان میدهد و وعده انتشار آن را داد، اما دیروز وزیر دفاع ترکیه ازعدم انتشار آن سخن گفت را باید در پیوند با سفر دیروز چاووش اوغلو به امریکا بررسی کرد و احیانا نتایج معامله را در سایه تعقیب مواردی چون تحولات شمال سوریه یا موجودیتی بنام فتح الله گولن و... در روزهای آینده پی جویی کرد.
ابورضاصالح - العالم